Theo đề xuất của VTC, tập đoàn này sẽ là cơ quan chủ quản Đài Truyền hình kỹ thuật số VTC.

Chưa phù hợp luật báo chí

Theo dự thảo đề án vừa được VTC trình lên Bộ TT&TT trong một cuộc họp, Tập đoàn VTC sẽ là tập đoàn kinh tế Nhà nước có quy mô vốn lên tới 3.000 tỷ đồng và một mô hình tổ chức mạnh, đa sở hữu có vốn Nhà nước chi phối. Đây sẽ là tập đoàn kinh tế truyền thông hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ trong lĩnh vực truyền thông đa phương tiện trên cơ sở cung cấp các chuỗi giá trị gia tăng sản phẩm dịch vụ cho xã hội được tạo ra trên nền hội tụ công nghệ số của các ngành truyền hình, viễn thông, CNTT, công nghiệp nội dung số, hoạt động trong phạm vi cả nước và đầu tư ra nước ngoài.

Đề án đã qua 2 lần lấy ý kiến của lãnh đạo Bộ TT&TT và các đơn vị trong Bộ. Các ý kiến chung đều thống nhất quan điểm ủng hộ VTC phát triển thành tập đoàn bởi đây là một xu thế phù hợp với sự phát triển của thế giới trong lĩnh vực dịch vụ ứng dụng CNTT và viễn thông. Đặc biệt với tiền đề vốn có của một doanh nghiệp hoạt động trong cả 3 lĩnh vực truyền hình – CNTT – viễn thông, mô hình tập đoàn sẽ tạo cơ hội và điều kiện mạnh mẽ hơn để xu hướng hội tụ công nghệ ngày càng mang tới lợi ích nhiều hơn cho người tiêu dùng. Tuy nhiên đến nay vẫn còn khá nhiều ý kiến băn khoăn với tính “thí điểm” của đề án khi khẳng định lựa chọn truyền hình là lĩnh vực kinh doanh chính và VTC sẽ là cơ quan chủ quản của Đài truyền hình kỹ thuật số VTC, thay vì Bộ TT&TT chủ quản như hiện nay.

Tổng hợp đóng góp ý kiến từ các đơn vị của Bộ TT&TT cho thấy, VTC cần xem xét lại việc lấy truyền hình là ngành nghề chủ lực bởi đến nay, điều này đang là trái với các quy định pháp luật hiện hành về quản lý báo chí. Theo ông Nguyễn Thái Thiên, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, việc chuyển từ mô hình tổng công ty thành tập đoàn của VTC là phù hợp với xu thế hiện nay. “Tuy nhiên, theo đề án thì một số ngành nghề trong lĩnh vực báo chí là không phù hợp, còn vướng với các quy định của luật hiện nay. Điều 1 của Luật Báo chí nói rất rõ, báo chí là cơ quan ngôn luận của các tổ chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội. Vì vậy, VTC cần xem xét, lý giải điều này một cách thuyết phục hơn”, ông Thiên nhận định.

Ông Đỗ Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý PTTH-TTĐT cũng cho rằng, nếu đưa truyền hình vào các ngành nghề hoạt động của tập đoàn truyền thông sẽ là vi phạm pháp luật về báo chí. “VTC cần tập trung vào phát triển hạ tầng mạng, cung cấp đa dạng các dịch vụ TT&TT, chứ không nên lấy báo chí là nòng cốt như dự thảo đề án. Hơn nữa, theo quy hoạch truyền dẫn phát sóng PTTH đến 2020 thì VTC cũng đã được Chính phủ chọn là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ PTTH số thì nên đi sâu vào lĩnh vực này. Vì vậy đề nghị trong ngành nghề kinh doanh chính của tập đoàn cần bỏ lĩnh vực sản xuất phát sóng các chương trình PTTH mà chỉ có thể là truyền dẫn phát sóng các chương trình PTTH. Còn trong sản xuất các chương trình PTTH thì chỉ là liên kết tương tự như mô hình của Tập đoàn AVG hiện đang liên kết với Đài PTTH Bình Dương”, ông Minh đề xuất.

Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng, điều đáng băn khoăn nhất trong đề án là trong 2 lĩnh vực truyền hình và viễn thông, VTC chưa thể hiện được đâu là lĩnh vực chính. Hơn nữa, nếu chiếu theo các quy định của WTO, kết cấu trong mô hình tổ chức của VTC rất dễ vi phạm nguyên tắc không được bù chéo giữa các dịch vụ với nhau, nhất là đối với các dịch vụ chính. Vì vậy, VTC nên tính tới việc hình thành tập đoàn viễn thông trong đó công ty mẹ chủ trì đầu tư thiết lập mạng viễn thông và cho thuê đường truyền viễn thông theo quy định của Luật Viễn thông để các đơn vị khác nhau trong tập đoàn cùng sử dụng để khai thác và kinh doanh các dịch vụ khác nhau, trong đó có truyền hình.

Cần phân tách xu hướng kinh tế truyền thông

Trước khá nhiều băn khoăn, lãnh đạo VTC vẫn khá kiên trì với quan điểm cho rằng vì đây là đề án xin thí điểm một mô hình quản lý kinh doanh mới, nên rất có thể sẽ không phù hợp với pháp luật hiện hành. Theo đó, VTC cho rằng, vì có chữ “thí điểm” nên vẫn muốn được lấy truyền thông là lĩnh vực chính. Dẫn chứng cho sự lựa chọn này, VTC cho rằng khái niệm kinh tế truyền thông đã xuất hiện từ lâu trên thế giới và thực tiễn đã chứng minh rất nhiều tập đoàn của các nước, nhất là tại Hàn Quốc thành công khi đi theo hướng kinh tế truyền thông. Do đó, tính “thí điểm” của việc thành lập tập đoàn của VTC ở đây chính là lấy truyền thông làm lĩnh vực chính nhưng vẫn không làm mất đi tính chất một tập đoàn kinh tế Nhà nước.

Theo Thứ trưởng Bộ TT&TT Đỗ Quý Doãn, đề án thành lập tập đoàn của VTC vẫn chưa rạch ròi được tính chất giữa một tập đoàn kinh tế và một tập đoàn truyền thông. “Nếu là tập đoàn truyền thông thì đây cũng là mô hình được Thủ tướng Chính phủ có ý kiến để các đơn vị như VTV, TTXVN thành lập. Nếu là tập đoàn kinh tế thì sẽ không có gì phải thí điểm nữa vì đã có rất nhiều tập đoàn kinh tế đang hoạt động”, Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn phân tích.

Trên góc độ lợi ích kinh tế, Thứ trưởng Bộ TT&TT Trần Đức Lai cho rằng, Tập đoàn VTC lựa chọn mô hình là tập đoàn kinh tế, vì vậy ngành nghề kinh doanh chính sẽ phải là ngành hoạt động có mục tiêu lợi nhuận, trong khi đó truyền hình cho đến nay vẫn được quy định là lĩnh vực hoạt động báo chí, không lấy lợi nhuận làm mục tiêu chính. “Mô hình tập đoàn kinh tế thì ngành kinh doanh chính phải là kinh tế, nếu là kinh tế truyền thông thì kinh tế đó phải có lợi nhuận, báo chí truyền hình là cái phụ trợ. Nếu vẫn muốn khẳng định thí điểm truyền thông đa phương tiện báo chí là chính thì e rằng đề án sẽ khó nhận được sự đồng thuận của các Bộ, ngành để trình Chính phủ phê duyệt”, Thứ trưởng Trần Đức Lai nói.

Theo kế hoạch, VTC sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án trong hai tháng nữa, tới tháng 7/2011 sẽ gửi lấy ý kiến của Bộ ngành Trung ương. Dự kiến tháng 8/2011 Bộ TT&TT sẽ hoàn chỉnh đề án và trình Chính phủ.

Theo www.ictnews.vn