Ngày 28/10/2010, Viện Công Nghệ Phần Mềm (SEI - Software Engineering Institute, tổ chức phát triển mô hình CMM/CMMI) thuộc trường Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) thông báo phiên bản mới của CMMI là CMMI v1.3, chính thức thay thế cho phiên bản hiện hành CMMI v1.2 sau 4 năm sử dụng tính từ tháng 08/2006. Nếu tính chính xác từ thời điểm phiên bản CMMI v1.2 hoàn toàn thay thế phiên bản CMMI v1.1 (08/2007) thì thời gian thực sự chuyển từ CMMI v1.2 sang CMMI v1.3 chỉ có 3 năm, so với 5 năm để chuyển tiếp từ phiên bản 1.1 sang 1.2.

Kèm với thông báo của SEI là một lộ trình chuyển tiếp cụ thể, các tập tin (file) tài liệu mềm chính thức của phiên bản mới (cho tải tự do), cộng với nhiều tài liệu và hướng dẫn hỗ trợ và giải thích cho người sử dụng những điểm mới trong phiên bản 1.3, cũng như so sánh chi tiết những điểm khác nhau với phiên bản 1.2 trước đó. 

Có nhiều cải tiến giữa phiên bản cũ và mới, ở nhiều khía cạnh khác nhau, từ hình thức trình bày đến ý nghĩa và nội dung, kể cả các khóa huấn luyện liên quan lẫn phương pháp đánh giá, mà trong khuôn khổ một bài báo không thể liệt kê chi tiết. Do đó, chúng tôi chỉ tóm lược những điểm cơ bản nhất, cùng những hướng dẫn cụ thể, giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan cũng như dễ dàng nghiên cứu sâu hơn.Trước tiên là lộ trình về việc chuyển tiếp giữa CMMI v1.2 và CMMI v1.3, cũng như các điểm mốc chính về thời gian triển khai và áp dụng CMMI v1.3

1. Khung thời gian

• Tháng 10/2010: Huấn luyện nâng cấp cho các chuyên gia đánh giá và các chuyên gia huấn luyện được công nhận của SEI, bảo đảm một số chuyên gia đánh giá và huấn luyện có thể bắt đầu làm việc với phiên bản mới

• Tháng 11/2010: Công bố chính thức tài liệu của 3 mô hình CMMI, tài liệu huấn luyện chính thức cho bản 1.3, tài liệu bổ sung cho mô hình dành cho phát triển (CMMI v1.3 Development)

• Tháng 12/2010: Bắt đầu các chương trình đánh giá cho CMMI v1.3, sử dụng phương pháp đánh giá hiện hành là SCAMPI v1.2; Công bố các thay đổi liên quan đến các chương trình đánh giá và công nhận kết quả đánh giá CMMI. Ban hành các bổ sung cho CMMI dành cho dịch vụ (CMMI v1.3 Service)

• Tháng 01/2011: Ban hành chính thức phương pháp đánh giá phiên bản mới SCAMPI v1.3; các tài liệu huấn luyện nâng cấp cho phiên bản CMMI v1.3. Thực hiện các đánh giá cho CMMI v1.3 theo phiên bản SCAMPI v1.2. Ban hành tài liệu về các kinh nghiệm dành cho việc hiểu và áp dụng CMMI v1.3 ở mức trưởng thành cao (high maturity). 

• Tháng 03/2011: Ấn bản phát hành sách về 3 mô hình của phiên bản CMMI v1.3, công bố chương trình huấn luyện cho phương pháp đánh giá phiên bản mới SCAMPI v1.3, đánh giá và công nhận các chuyên gia đánh giá theo phương pháp đánh giá phiên bản mới

• Tháng 11/2011: Ngưng hỗ trợ CMMI v1.2 từ ngày 30/11/2011, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt liên quan đến các phiên bản được SEI công nhận.

Theo thông báo của SEI, khung thời gian ở trên chưa phải là chính thức, có thể có thay đổi trong thời gian tới.

Hình 1: Ba mô hình CMMi v1.3

2. Quy định, lưu ý quan trọngSau đây là một số điểm lưu ý và quy định quan trọng nhất, chúng tôi liệt kê để bạn đọc dễ nắm một cách tổng quát. Những điểm cần làm rõ hơn chúng tôi sẽ nói ở phần sau:

• CMMI v1.3 có khác biệt gì? CMMI v1.3 bao gồm những thay đổi về các tài liệu và các cải tiến hướng đến khả năng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các tổ chức đang và sẽ sử dụng CMMI. 

• CMMI v1.3 ảnh hưởng đến người dùng thế nào? Các đánh giá viên trưởng (Lead Appraisers) và chuyên gia huấn luyện được SEI công nhận buộc phải tham gia và hoàn thành khóa học nâng cấp lên v1.3. Những người sử dụng CMMI không bắt buộc phải tham gia các khóa học này  

• CMMI v1.3 ảnh hưởng thế nào đến các hiệu lực và giá trị các đánh giá ? Sau khi CMMI v1.3 được ban hành:

-  Các tổ chức vẫn có thể tiếp tục sử dụng CMMI v1.2 cho các đợt đánh giá của họ trong vòng 1 năm. Sau khoảng thời gian đệm 1 năm này, tất cả các đánh giá phải chuyển đổi và dựa theo phiên bản mới v1.3 (ngoại trừ một số ngoại lệ liên quan đến dịch thuật do SEI quy định)

-  Việc chuyển đổi từ CMMI v1.2 sang v1.3 không ảnh hưởng đến các đánh giá theo phiên bản 1.2 được thực hiện và hoàn thành trước ngày chính thức chấm dứt hỗ trợ CMMI v1.2 là ngày 30/11/2011.

- Tất cả đánh giá kể cả theo CMMI v1.2 hay CMMI v1.3 đều có giá trị trong 3 năm.

• Khi nào có thể đánh giá theo phiên bản mới CMMI v1.3?

Các đánh giá cho CMMI v1.3 sử dụng phương pháp đánh giá SCAMPI v1.2 có thể hoạch định trong tháng 12/2010 và thực hiện trong tháng 01/2011 (các đánh giá phải được hoạch định trước 30 ngày) 

Các đánh giá sử dụng phương pháp SCAMPI v1.3 chỉ được thực hiện sau khi bản SCAMPI MDD ban hành trong tháng 01/2010, và các Đánh giá viên trưởng đã hoàn tất các khóa học nâng cấp bắt buộc.

3. Tổng quan vê phiên bản CMMI v1.3 

Dự án phát triển phiên bản CMMI v1.3 được khởi động vào tháng 01/2009 sau khi kế hoạch nâng cấp được công bố rộng rãi. Kế hoạch nâng cấp bao gồm 2 tháng thu thập các yêu cầu thay đổi từ người sử dụng, tiếp theo nhóm phát triển sẽ xem xét và phân tích tất cả các yêu cầu nhận được. 

Từ tháng 03 đến tháng 06/2009, nhóm phát triển đã xem xét tổng cộng trên 1.250 yêu cầu thay đổi cho cả 3 mô hình CMMI, 850 yêu cầu thay đổi cho phương pháp đánh giá SCAMPI. 

Từ tháng 03 đến tháng 06/2009, nhóm điều hành dự án đã định nghĩa các tiêu chí để chấp nhận các yêu cầu thay đổi, và SEI đã công bố kế hoạch chi tiết cho dự án vào tháng 08/2009, chú trọng vào: 

• Tập trung ở độ trưởng thành mức cao 

• Các kinh nghiệm chung (GP-Generic Practices) hiệu quả hơn 

• Năng lực đánh giá tốt hơn 

• Đồng nhất cho nhiều mục tiêu và lĩnh vực 

Quá trình nâng cấp và thay đổi bao gồm cả việc điểu chỉnh các sai sót được phát hiện trong quá trình sử dụng phiên bản hiện hành 1.2, đồng thời bao gồm các các yêu cầu cải tiến để giúp cho mô hình trở nên tốt hơn, dễ hiểu và dễ áp dụng hơn. 

Để tránh việc cải tiến ôm đồm quá nhiều, trở nên phình to hoặc dư thừa, một số tiêu chí giám sát cũng được áp dụng. Các tiêu chí này cân nhắc chặt chẽ đến sự thay đổi sẽ làm ảnh hưởng đến hàng ngàn tổ chức đã và đang áp dụng CMMI. 

Các thành phần chính của dự án nâng cấp phiên bản CMMI v1.3 bao gồm: 

• Làm rõ về khái niệm trưởng thành mức cao: Những tổ chức bắt đầu áp dụng CMMI thường được xem là trưởng thành ở mức thấp; những tổ chức đạt được các kết quả tốt mang tính mẫu mực được xem là trưởng thành ở mức cao. Mô hình chú trọng đến các kinh nghiệm cho các tổ chức đạt mức trưởng thành cao khi áp dụng phương thức trưởng thành theo mức (Staged approach), hoặc mức năng lực cao cho các tổ chức khi áp dụng phương thức trưởng thành theo quy trình (Continuous approach). 

• Đồng nhất cho đa lĩnh vực và mục tiêu: Nhóm phát triển dựa trên mô hình CMMI-DEV để tạo nên 2 mô hình còn lại CMMI-ACQ và CMMI-SVC, do đó 16 vùng quy trình cơ bản nhất của 3 mô hình này là giống nhau. Dù có một số khác biệt giữa các mô hình có tính chủ định và hợp lý theo mục đích riêng, một số khác biệt có thể được loại bỏ để các mô hình đồng nhất và do đó các tổ chức dễ sử dụng chúng đồng thời hơn. Ba mô hình ứng dụng bao gồm (xem hình 1): 

- CMMI-DEV: Mô hình giúp các tổ chức tích hợp về mặt kỹ thuật giữa 2 lĩnh vực hoạt động bao gồm sản phẩm và dịch vụ, được cập nhật gần nhất là năm 2006 

- CMMI-ACQ: Mô hình được ban hành năm 2007, giúp các tổ chức có hoạt động thuê ngoài (gia công), sát nhập hay mua lại sản phẩm hoặc dịch vụ từ công ty khác 

- CMMI-SVC: Là mô hình mới nhất, được ban hành năm 2009, giúp các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, dùng để phát triển và cải tiến các quy trình dịch vụ của mình. 

• Hiện đại hóa các kinh nghiệm thực tiễn: Các kinh nghiệm trong nhiều vùng quy trình được cập nhật để bảo đảm chúng được thể hiện, phản ánh các khái niệm và cách thức thực hiện hiện đại. Chẳng hạn các thực tiễn mới về phát triển nhanh, phát triển hướng kiến trúc, mua phần mềm đóng gói (COST), huấn luyện theo mô hình hiện đại 

• Vấn đề ngôn ngữ: Các mô hình CMMI nay được phát triển ở nhiều ngôn ngữ thông dụng bao gồm: Anh, Pháp, Đức, Nhật, Tây Ban Nha, Trung Quốc và tương lai gần là Bồ Đào Nha 

• Mở rộng độ bao phủ: Mặc dù phiên bản mới không có các mở rộng đáng kể, một số mở rộng liên quan đến các phương pháp và kỹ thuật mới đã được đưa vào, chẳng hạn Agile, Lean Six Sigma, sự thỏa mãn khách hàng. 

• Hiệu quả của đánh giá: Phương pháp đánh giá SCAMPI đã được cải tiến dựa trên mô hình trước đây là CBA-IPI dành cho CMM, chuyển từ nguyên tắc tập trung vào khám phá sang nguyên tắc tập trung vào kiểm tra; giúp tiết giảm rất nhiều thời gian đánh giá.

4. Thay đổi trong CMMI v1.3 

Những điểm chính yếu nhất liên quan đến các thay đổi và cải tiến trong phiên bản CMMI v1.3 bao gồm: 

•  Thay đổi được thực hiện trên toàn bộ các thành phần của phiên bản (product suite), bao gồm cả 3 mô hình áp dụng (CMMI-DEV, CMMI-ACQ, CMMI-SVC), các chương trình và tài liệu huấn luyện, phương pháp đánh giá.  

• Thay đổi được thực hiện dựa trên phản hồi của người sử dụng, những thay đổi xảy ra trong thực tế đối với các lĩnh vực sử dụng CMMI. Các thay đổi đã được xem xét và đánh giá từ số lượng lớn những người sử dụng thực. Tuy nhiên sự thay đổi trong phiên bản 1.3 không đòi hỏi nhiều đầu tư (để tương thích phiên bản mới) từ người sử dụng cho chương trình cải tiến của mình. Thông điệp cơ bản là phiên bản mới sẽ tốt hơn, nhưng với người sử dụng, nó không có nhiều thay đổi lớn. 

• Thay đổi về "Mô hình cơ bản": 

-  Tất cả thay đồi đều dựa trên yêu cầu thay đổi từ nhiều cá nhân và tổ chức. Các thay đổi được xem xét, hiệu chỉnh và thử nghiệm tại nhiều tổ chức. 

- Hầu hết các thay đổi trọng yếu hướng đến các vùng quy trình (PA-Process Area) ở mức trưởng thành cao. Các thay đổi này thực sự không mới, nhưng chúng được thay đổi cho rõ ràng và cụ thể hơn. 

-  Các mục tiêu chung (GG-Generic Goal) 4 và 5 đã bị loại bỏ do đã được quy định chi tiết tại các vùng quy trình khác. Đây là một thay đổi đáng kể trong mô hình. Các mục tiêu chung bị loại gồm có: 

. GG4: Quy trình phải được thể chế hóa (institutionalize) dưới góc độ được quản lý một cách định lượng 

. GG5: Quy trình phải được thể chế hóa dưới góc độ liên tục được cải tiến. 

- Tên của các nhóm và các vùng quy trình được thay đổi một ít trong từng mô hình 

-  Mỗi mô hình được thay đổi để giờ đây bao gồm các vùng quy trình cốt lõi (tức giống nhau giữa 3 mô hình) và các vùng quy trình riêng biệt cho mỗi mô hình. Tuy nhiên các thay đổi không quá lớn 

- Ngôn ngữ và cấu trúc được điều chỉnh cho hài hòa và cân đối hơn 

- Một số cải tiến về hình thức, từ vựng và tài liệu cho toàn bộ phiên bản 

• Thay đổi về "Huấn luyện":  

Các khóa huấn luyện nâng cấp cho phiên bản mới:  

- Giới thiệu CMMI-DEV/SVC 

- Các bổ sung cho CMMI-DEV 

- Huấn luyện nhóm đánh giá (dùng SCAMPI) 

- Các khóa nâng cao dành cho mô hình CMMI-DEV 

Các khóa huấn luyện mới: 

- Bổ sung cho mô hình CMMI-SVC 

- Khóa huấn luyện cao cấp cho mô hình CMMI-SVC 

Đồng thời SEI sẽ cung cấp các khóa huấn luyện trực tuyến: 

- Khóa nâng cấp về các mô hình (tháng 01) 

- Nâng cấp về phương pháp đánh giá SCAMPI, bao gồm bài kiểm tra (Tháng 03) 

- Điểm mới: Không còn bài kiểm tra dành cho CMMI mức trưởng thành cao  

• Các thay đổi về "Đánh giá": 

Phương pháp đánh giá SCAMPI được cải tiến và thay đổi dựa trên và nhằm thỏa mãn các mục tiêu chính sau: 

Mục tiêu 1: Tăng hiệu quả của quy trình đánh giá 

- Xem xét toàn bộ vòng đời của chi phí và giá trị  

- Giảm chi phí trong quá trình bảo đảm sự chính xác và tiện ích 

- Tăng giá trị đạt được trên chi phí tiêu tốn 

Mục tiêu 2: Loại bỏ các rào cản khi dùng cho nhiều mục đích hay lĩnh vực rộng hơn 

- Loại bỏ các thuật ngữ chỉ áp dụng duy nhất cho CMMI-DEV 

- Nâng cao khả năng của các chuyên viên đánh giá, gồm các đánh giá viên trưởng và thành viên nhóm đánh giá ATM 

- Làm rõ các yêu cầu về kỹ năng và kinh nghiệm của người sử dụng 

Mục tiêu 3: Bảo đảm sự đồng bộ giữa các thành phần của phiên bản 1.3 

- Quản lý mức độ thay đổi trong phạm vi đã được xác định 

- Nâng cao tính nhất quán khi sử dụng và bám sát các yêu cầu về phương pháp đánh giá 

- Phương pháp và kỹ thuật đánh giá được cải tiến dựa trên các yêu cầu thay đổi

5. So sánh chi tiết CMMI v1.2 và CMM v1.3 

So sánh sự khác biệt giữa CMMI v1.2 và CMMI v1.3 có thể không cần thiết đối với những tổ chức bắt đầu ứng dụng CMMI. Tuy nhiên sự so sánh này, nhất là so sánh mức chi tiết, lại rất cần thiết đối với những tổ chức đã hoặc đang áp dụng CMMI v1.2, nay muốn tìm hiểu hay nâng cấp theo phiên bản mới CMMI v1.3. Việc so sánh này giúp các tổ chức không cần phải nghiên cứu toàn bộ phiên bản 1.3, vốn sẽ mất rất nhiều thời gian. Thay vào đó, các tổ chức chỉ cần nắm rõ những điểm khác biệt để chú trọng vào cải tiến. Việc này sẽ giúp các tổ chức tiết kiệm nhiều thời gian và công sức cho sự chuyển đổi, nâng cấp. 

May thay, nhu cầu so sánh mức chi tiết này đã được SEI hiểu rõ và đã chuẩn bị chi tiết, bạn có thể tải về tại các địa chỉ sau: 

• Mô hình CMMI-DEV: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/CMMIv1-3/upload/CMMI-DEV-v1-3-compare.pdf 

• Mô hình CMMI-ACQ: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/CMMIv1-3/upload/CMMI-ACQ-v1-3-compare.pdf 

• Mô hình CMMI-SVC: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/CMMIv1-3/upload/CMMI-SVC-v1-3-compare.pdf 

Nếu muốn khảo sát sự thay đổi riêng cho từng phần (từng chương) trong từng mô hình để nhanh chóng biết sự thay đổi ở từng nội dung, bạn có thể tham khảo tại: 

• http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/CMMIv1-3/comparison.cfm

6. Tham khảo và tải tài liệu 

Tham khảo chi tiết toàn bộ tài liệu liên quan đến phiên bản mới CMMI v.2.3 trên trang chính thức của SEI http://www.sei.cmu.edu/ hoặc cụ thể tại các trang sau: 

• Trung tâm thông tin CMMI v1.3: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/CMMIv1-3/ 

•Tải về tài liệu chính thức về 3 mô hình CMMI: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/index.cfm 

•Phương pháp đánh giá SCAMPI: http://www.sei.cmu.edu/CMMI/tools/appraisals/index.cfm 

Hoặc khi cần thiết bạn đọc có thể gửi email trực tiếp về: info@sei.cmu.edu.

Theo www.pcworld.com.vn