Sát hạch theo bậc

Thưa ông, lâu nay chúng ta thực hiện sát hạch CNTT theo mô hình của Nhật Bản (đã được 8 năm). Được biết, Nhật Bản mới đây đã đổi từ hệ thống sát hạch CNTT theo loại hình (FE, SW…) sang hệ thống theo bậc (level). Ông có thể cho biết cụ thể những thay đổi và chúng ta đã có những thay đổi trong sát hạch ở Việt Nam như thế nào?

Theo báo cáo của JITEC (Japanese IT Examination Centre) năm 2009 ở Nhật Bản có tổng số 205.687 thí sinh tham dự sát hạch CNTT, với 69.493 thí sinh đạt kết quả, tỷ lệ đạt là 33,8%. Trong đó có 29.131 thí sinh tham dự kỳ sát hạch IP, với 28.540 thí sinh đạt kết quả, tỷ lệ 72,9%.

Nhật Bản xây dựng Hệ thống Chuẩn kỹ năng CNTT ( Information Technology Skill Standards - ITSS) và Sát hạch kỹ sư CNTT theo Chuẩn kỹ năng (Information Technology Engineer Examination - ITEE) từ năm 1969. Hệ thống ITSS – ITEE được cập nhật thường xuyên nhằm theo kịp những tiến bộ của công nghệ và kiến thức đáp ứng yêu cầu của công nghiệp CNTT.

Từ năm 2000, theo thỏa thuận giữa Chính phủ Nhật Bản và một số nước châu Á, Nhật Bản giúp Việt Nam xây dựng Hệ thống Chuẩn kỹ năng CNTT và tổ chức các kỳ sát hạch kỹ sư CNTT theo chuẩn kỹ năng (Trung tâm Đào tạo VITEC đang triển khai). Ngoài Việt Nam, Nhật Bản cũng hỗ trợ một số quốc gia châu Á khác như Thái Lan, Philippines, Malaysia, Myanmar, Mông Cổ… triển khai hệ thống này. Cùng với Nhật Bản, các quốc gia trên thống nhất thành lập một tổ chức chung có tên gọi là “Hội đồng chuyên môn về sát hạch CNTT khu vực” (Information Technology Professional Examination Council - ITPEC). Mỗi năm 2 lần, các quốc gia tham gia ITPEC tổ chức các kỳ sát hạch CNTT chung (chung đề, cùng thời gian, kết quả được công nhận tương đương lẫn nhau).

Nội dung sát hạch IT Passport - IP có tổng cộng 100 câu hỏi trắc nghiệm theo tỷ lệ: Câu hỏi chiến lược 35%; Quản lý 25%; Công nghệ 40%.

Thực tế triển khai ITEE ở các nước ITPEC và sự phát triển vượt bậc của CNTT cho thấy ITEE đã xuất hiện một số bất cập. Thứ nhất, việc sát hạch theo loại hình như trước đây chưa đánh giá được sự tiến bộ về trình độ của nhân lực. Thứ hai, ngày nay CNTT đã thâm nhập vào hầu hết các hoạt động của đời sống xã hội nên đã nảy sinh yêu cầu chuẩn hóa kỹ sư CNTT cả với những cán bộ không làm CNTT chuyên nghiệp. Hệ thống đánh giá kỹ sư CNTT mới sẽ khắc phục được các điểm yếu này.

Hệ thống đánh giá mới cho phép phân loại toàn bộ nhân lực CNTT theo các mức cơ bản, cơ sở và nâng cao. Hệ thống đánh giá mới bổ sung loại hình sát hạch Hộ chiếu CNTT (IT Passport – IP) nhằm đánh giá cả những cán bộ làm việc trong lĩnh vực CNTT không chuyên nghiệp. Nhật Bản đã triển khai ITEE theo hệ thống mới và kỳ sát hạch IP từ năm 2008. Các quốc gia ITPEC sẽ bắt đầu tổ chức sát hạch IP từ năm 2010.

IT Passport - loại hình sát hạch mới

Xin ông cho biết mục đích và nội dung cụ thể của loại hình sát hạch này?

Trong kỳ sát hạch IP, các kiến thức sau đây sẽ được kiểm tra: Kiến thức cơ bản về hệ thống máy tính và mạng; Kiến thức về phát triển và hoạt động của các hệ thống thông tin; Kiến thức về an ninh thông tin; Kiến thức về hoạt động của công ty và các công việc liên quan; Khả năng hành động phù hợp với luật pháp và các quy định có liên quan.

Thông qua việc kiểm tra các kiến thức trên kỳ sát hạch IP sẽ xác định được các cá nhân có kiến thức cơ bản về công nghệ thông tin để có thể làm các việc: Sử dụng và vận hành các thiết bị và hệ thống CNTT; Hiểu rõ trách nhiệm, xác định rõ nhiệm vụ và đưa ra các giải pháp cần thiết để thực hiện nhiệm vụ; Thực hiện mua bán và khai thác các hệ thống thông tin an toàn; Hỗ trợ việc phân tích hệ thống dưới sự chỉ đạo của cấp trên.

Với loại hình sát hạch IP, chúng ta hướng đến đối tượng dự thi nào?

Tất cả các cá nhân có kiến thức cơ bản về CNTT, những người làm việc trong lĩnh vực CNTT hoặc đang sử dụng CNTT trong công việc đều có thể tham dự kỳ sát hạch này. Thời gian sát hạch kéo dài 165 phút với 100 câu hỏi trắc nghiệm thuộc 3 lĩnh vực:

Câu hỏi chiến lược: Nhằm kiểm tra kiến thức cơ bản cần thiết của thí sinh về các vấn đề liên quan đến hoạt động của công ty, nội dung của các khóa học về công nghệ thông tin, các thuật ngữ và khái niệm cơ bản… thường được sử dụng trong các báo chí, sách, và tạp chí…

Các câu hỏi về quản lý: Các thí sinh sẽ được kiểm tra kiến thức cơ bản về thuật ngữ và khái niệm liên quan đến hệ thống phát triển và quản lý dự án; Các quá trình, các thuật ngữ và khái niệm không chuyên biệt và yêu cầu cao về chuyên môn. Họ cũng sẽ được hỏi các câu hỏi liên quan đễn các kiến thức cơ bản cần thiết để xem xét việc cải thiện môi trường công việc bằng cách sử dụng máy vi tính, mạng lưới, các công cụ văn phòng.

Các câu hỏi về công nghệ: Các thí sinh sẽ được kiểm tra kiến thức cơ bản về thuật ngữ và khái niệm, cũng như về tư duy logic, nhưng không phải trên các lĩnh vực có yêu cầu công nghệ chuyên môn ở mức cao. Ngoài ra, sẽ có các câu hỏi cơ bản về kiến thức sử dụng một cách an toàn các hệ thống CNTT quen thuộc.

Trong tương lai, có thể sử dụng kỳ sát hạch này để kiểm tra kiến thức “đầu vào” và cấp “Hộ chiếu” cho tất cả những cá nhân làm việc trong lĩnh vực CNTT.

Kỳ thi IP này sẽ được VITEC triển khai ra sao? Thí sinh có thể ôn tập thông qua những kênh nào?

Theo thỏa thuận giữa các nước ITPEC kỳ sát hạch Mùa xuân lần này (4/4/2010) các nước ITPEC sẽ đồng loạt tổ chức sát hạch theo loại hình IP. Đây là kỳ sát hạch thử nghiệm. Kết quả kỳ sát hạch lần này là cơ sở để đánh giá và đề xuất các cấp có thẩm quyền ký kết các thỏa thuận công nhận tương đương lẫn nhau. Bắt đầu từ kỳ sát hạch Mùa thu 2010 (31/10/2010) kỳ sát hạch IP sẽ tiến hành chính thức mỗi năm 2 lần ở các quốc gia ITPEC.

Để chuẩn bị cho kỳ sát hạch IP lần này (bên cạnh 2 loại hình FE và SW), VITEC đã và sẽ tiến hành các buổi giới thiệu, các chương trình ôn tập bổ sung kiến thức và cung cấp các tài liệu liên quan. Thông tin được cập nhật đầy đủ trên website của VITEC (http://vitec.org.vn).