Câu hỏi cũ được hâm nóng trở lại là: Lợi ích từ phần mềm nguồn mở mang lại là to lớn, vì sao các cơ quan, đơn vị và DN lại không làm?

Lợi ích lớn

Theo công bố của Viettel thì hơn 2.200 máy tính của gần 700 cửa hàng và trên 100 bưu cục trên toàn quốc đã được cài đặt hệ điều hành nguồn mở Ubuntu để thay thế hệ điều hành Windows; phần mềm ứng dụng văn phòng Open Offfice thay cho ứng dụng văn phòng Microsoft Office; bộ gõ tiếng Việt Scim-Unikey và X-Unikey thay thế bộ gõ Vietkey và Unikey..

Với phương thức này, Viettel đã tiết kiệm được gần 24 tỉ đồng so với việc mua hệ điều hành Windows và bộ ứng dụng văn phòng Microsoft Office với giá khoảng 600USD/máy. Thời gian tới Viettel sẽ tiếp tục triển khai cài đặt hệ điều hành và phần mềm nguồn mở (PMNM) cho máy tính lắp đặt mới trong toàn tập đoàn.

Trước đó (tháng 9.2007), Trung tâm tin học Văn phòng TƯ Đảng cho biết, 20.000 máy tính thuộc các cơ quan Đảng trên cả nước sẽ dùng phần mềm Open Office. Tháng 3.2010, Bộ GDĐT đã ban hành thông tư quy định việc sử dụng PMNM trong các cơ sở giáo dục nhằm hạn chế vi phạm bản quyền, đặc biệt là tiết kiệm chi phí mua bản quyền.

Một phép tính khá đơn giản là: Với hơn 2.200 máy tính của Viettel đã có thể tiết kiệm gần 24 tỉ đồng tiền bản quyền. Vậy với con số 20.000 máy tính thuộc hệ thống cơ quan Đảng, với hàng trăm ngàn máy tính thuộc hệ thống GDĐT cả nước ứng dụng PMNM, lợi ích bằng tiền sẽ là rất lớn.

Sao ít ứng dụng?

Cách đây 2 năm, SurveyWare.com đã tiến hành khảo sát về PMNM. Một kết quả bất ngờ là có đến hơn 64% số người được hỏi cho biết họ thích trình duyệt Mozilla FireFox hơn Microsoft Internet Explorer. Trong khi đó tại nhiều quốc gia trên thế giới, một số nhà cung cấp máy tính cài sẵn hệ điều hành Linux và các PMNM trên máy tính bán ra. Đây là biện pháp hữu hiệu chống lại sự lệ thuộc vào phần mềm thương mại với giá rất đắt.

Cho đến nay, giới CNTT đã có thể tự tin tuyên bố là đã phát triển đầy đủ và phong phú các PMNM để thay thế phần mềm thương mại. Có thể kể ra đây hàng loạt như Linux, Ubuntu, Hacao Linux, CMC Linux, Vietkey Linux... thay thế hệ điều hành Windows; phần mềm ứng dụng văn phòng Open Offfice, Star Office thay cho ứng dụng văn phòng Microsoft Office; Fire Fox, Google Chrome, Opera... thay thế Internet Explorer...

Tuy nhiên, dù có nhiều sự lựa chọn thay thế, những giải pháp thay thế đáp ứng được yêu cầu ứng dụng, thế nhưng số đông cơ quan hành chính, đơn vị, DN của VN vẫn thường chọn giải pháp vi phạm bản quyền, hoặc bỏ ra khoản tiền lớn để mua bản quyền thương mại. Cho đến nay, ngoài một số cơ quan hành chính như Bộ Tài chính, thuế... thì đã có hàng loạt đơn vị, DN phải bỏ ra cả “đống tiền” để mua bản quyền như VNPT, Petrolimex cùng hàng loạt ngân hàng như Sacombank, BIDV, ABBank...

Thực tế là từ lâu, VN đã có hẳn một chương trình quy mô lớn về phát triển và ứng dụng PMNM. Cho đến nay, chưa có công bố nào nói về việc chương trình này đã chi bao nhiêu tiền, làm được những việc gì, mục tiêu đạt đến đâu...? Song có thể khẳng định rằng, cả khía cạnh phát triển và ứng dụng PMNM đều đã thất bại.

Từ thực tế ứng dụng của Viettel, hệ thống cơ quan Đảng và Bộ GDĐT, các chuyên gia CNTT cho rằng, đã đến lúc VN cần hành động quyết liệt hơn nếu không muốn phải mất tiền, mang tiếng vi phạm bản quyền mà vẫn có thể ứng dụng CNTT để phát triển KTXH.

Phần mềm nguồn mở là gì? Là phần mềm cho phép người dùng có thể download mã nguồn kèm theo sản phẩm sử dụng. Dựa vào mã nguồn này, người dùng có thể xây dựng lại sản phẩm theo mục đích, ý tưởng của riêng mình.

Theo Lao động