Sáng nay, ngày 2/2, Báo Bưu điện Việt Nam đã tổ chức bình chọn và tôn vinh các nhân vật có đóng góp tiêu biểu cho sự phát triển ngành ICT Việt Nam trong suốt thập kỷ qua từ năm 2000-2009.

Tại buổi lễ, các nhân vật được tôn vinh đã ôn lại những chặng đường phát triển của ngành ICT Việt Nam trong suốt chặng đường dài đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm, nhắc nhở những thế hệ tiếp theo tiếp tục sáng tạo đột phá đưa ICT trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Lược ghi phát biểu của lãnh đạo Bộ TT&TT và các nhân vật ICT Việt Nam tiêu biểu của thập kỷ được các nhà báo bình chọn.

Sẽ có một ngành CNTT lớn mạnh hơn

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Minh Hồng.

Lời đầu tiên, thay mặt cho Bộ TT&TT cho phép tôi được chúc mừng các anh được báo chí CNTT-TT bình chọn cho sự đóng góp của các anh trong 10 năm vừa qua để đưa lĩnh vực CNTT-TT của chúng ta đã có tên trên bản đồ thế giới và những bước phát triển vượt bậc trong các lĩnh vực viễn thông, Internet, công nghiệp CNTT kể cả công nghiệp phần cứng, phần mềm và nội dung số.

Có được thành công to lớn đó, ngoài sự quan tâm chỉ đạo của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các cơ quan Bộ, các ngành từ trung ương đến địa phương, sự nỗ lực của các doanh nghiệp, sự lao động tận tụy của cộng đồng CNTT và sự cổ vũ của giới truyền thông trong toàn quốc.

Trong tất cả những thành tựu đó, chúng tôi cũng thống nhất rằng sự đóng góp của các anh ở đây là rất to lớn. Các anh đã gắn với giai đoạn này, với những sự kiện, chức trách và những bước chuyển đổi rất mạnh mẽ.

Hướng về tương lai thì tất cả chúng ta ngồi đây cũng như các lãnh đạo Đảng và Nhà nước và cộng đồng CNTT và toàn xã hội đều mong muốn Việt Nam trở thành một nước mạnh về CNTT, chúng ta sẽ có một ngành CNTT lớn mạnh hơn, xứng đáng với tiềm năng của dân tộc Việt Nam với dân số trẻ có nhiều thế mạnh trong lĩnh vực CNTT-TT.

Chúng ta cũng mong muốn rằng, trong 10 năm trước Việt Nam đã có tên trên bản đồ CNTT thế giới thì 10 năm tới, tên của Việt Nam sẽ được in đậm hơn, rõ nét hơn.

Trong năm 2010, Bộ TT&TT cũng có nhiều kế hoạch để thực thi những đề xuất, chính sách mới để phát triển mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực CNTT-TT trong đó có việc tổng kết 10 năm thực hiện chỉ thị 58 ngày 7/10/2000 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Ở đây, tôi nghĩ là không chỉ có anh Đặng Hữu mà có rất nhiều các anh đã tham gia vào các văn bản hết sức có giá trị trong gia đoạn vừa qua. Tuy nhiên, Bộ cũng xác định và được sự nhất trí về chủ trương của lãnh đạo Đảng và Nhà nước sẽ tổng kết 10 năm thực hiện chỉ thị để nhìn lại một cách đầy đủ, rõ ràng về những gì đã làm được, những gì chưa làm tốt để trong giai đoạn tới sẽ cố gắng phấn đấu làm tốt hơn và có thể xem xét trình với Ban Bí thư Bộ Chính trị trong Đại hội Đảng toàn quốc về những quyết sách, những định hướng lớn hơn như Nghị quyết của Trung ương, văn kiện đại hội Đảng để khẳng định vai trò cũng như định hướng ưu tiên phát triển CNTT trong giai đoạn tiếp theo.

Điểm thứ hai, Bộ cũng sẽ thực hiện những nội dung của đề án tăng tốc sớm đưa Việt Nam trở thành một quốc gia mạnh về CNTT. Bộ TT&TT đã thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ, xây dựng và trình lên Chính phủ đề án này với những nội dung, mục tiêu khá tham vọng nhưng cũng khá cụ thể. Đề án đã được nghiên cứu một cách rất kỹ càng, lấy ý kiến rộng rãi trong giới khoa học, giới CNTT cũng như dân chúng thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Văn bản này sẽ được xem xét, phê duyệt trong thời gian tới. Chúng tôi cho rằng ngay cả khi chưa được phê duyệt Bộ cũng đã có kế hoạch để làm sao thực hiện những nội dung, nhiệm vụ đã đề ra trong bản dự thảo. Chúng tôi cũng mong rằng các vị đã có đóng góp trong thời gian vừa qua, những nhân vật tiêu biểu sẽ có những sự đóng góp cả về sức lực và trí tuệ cho chặng đường phát triển tiếp theo của CNTT và TT.

Nhân buổi lễ ngày hôm nay tôi cũng xin cảm ơn sự đóng góp của giới truyền thông và báo chí cho sự phát triển của CNTT Việt Nam trong thời gian qua và mong rằng trong thời gian tới sẽ nhận được sự đóng góp, cổ vũ mạnh mẽ hơn nữa.

Phải bằng CNTT, không còn cách nào khác

GS. Viện sĩ Đặng Hữu.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, chúng ta thấy còn rất nhiều vấn đề như nền kinh tế chất lượng kém, hiệu quả thấp, xã hội còn nhiều vấn đề gây bức xúc khiến người dân lo lắng. Từ đó cho thấy chúng ta cần phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa như tinh thần của Chỉ thị 58: Quản lý phải theo kịp yêu cầu của phát triển. Như vậy, CNTT của chúng ta có vai trò đặc biệt quan trọng mà tinh thần của Chị thị 58 đến bây giờ vẫn còn đúng. Nhìn lại toàn bộ chính sách của Nhà nước ta từ đầu cho đến bây giờ, từ cách mạng khoa học kỹ thuật là then chốt, giáo dục là động lực hàng đầu cho đến kinh tế tri thức, khoa học công nghệ là nền tảng động lực cho công nghiệp hóa. Nhưng chúng ta thấy trên thực tế việc thực hiện được rất ít, chúng ta vẫn còn dựa nhiều vào tài nguyên, vào vốn nhưng nền kinh tế rất ít hiệu quả.

Vị trí của ngành CNTT là đặc biệt hết sức quan trọng. Chỉ thị 58 không chỉ coi CNTT là một lĩnh vực khoa học mà nó là động lực cho sự phát triển, CNTT làm tăng nhanh sức mạnh trí tuệ, tinh thần, vật chất của dân tộc. Vấn đề hiện nay là càng phải coi CNTT là động lực, là mũi nhọn giúp chúng ta đi vào hội nhập có hiệu quả, phát triển theo hướng kinh tế tri thức. Muốn đi tắt, muốn đuổi kịp tất cả các nước thì phải bằng CNTT, không còn cách nào khác.

Vấn đề lớn đặt ra là phải nâng cao nhận thức. Kinh nghiệm vừa qua cho chúng tôi thấy, quyết định nhất vẫn là nhận thức từ các cấp lãnh đạo. Ở đâu nhận thức được rõ vị trí đó sẽ có sự thúc đẩy nó. Còn đối với giới trẻ, với doanh nghiệp cũng phải nhận thấy rằng bên phía Chính phủ, bên phía Nhà nước vẫn còn khó khăn mà không làm được cái đó thì sẽ không có công khai, minh bạch, không thực hiện được những điều mà công cuộc đổi mới đã đặt ra như lấy dân làm gốc, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra…

Không có CNTT chúng ta sẽ không thể có động lực để đổi mới, không phát huy được trí tuệ con người Việt Nam mà CNTT lại là một lĩnh vực quyết định như thế. CNTT trên thế giới cũng mới chỉ bắt đầu so với tất cả các lĩnh vực khác. Chúng ta phải bắt tay ngay vào khi có điều kiện mà như Bộ TT&TT đã nói rằng chúng ta có thể trở thành một nước mạnh về CNTT, chúng ta có thể đi cùng với các nước mà không chậm như các ngành khác. Đó chính là cái đi tắt khi đi vào kinh tế tri thức.

Thông qua sự kiện này tôi cũng mong muốn chia sẻ với các nhà báo, mong các nhà báo làm mạnh công tác truyền thông làm thế nào nâng cao nhận thức CNTT thực sự trở thành động lực, mũi nhọn, thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế của chúng ta đi nhanh vào kinh tế tri thức. Trong nền kinh tế tri thức, số một phải là CNTT, số hai là hệ thống đối với sáng tạo, nhanh chóng thúc đẩy đổi mới của các doanh nghiệp, thứ ba là nền tảng nhân lực.

Nhưng yếu tố quyết định vẫn là tổ chức hệ thống quản lý. Làm thế nào để tránh được những chuyện rối rắm để có thể đi nhanh, đi đúng theo những chương trình, mục tiêu mà Đảng đã đề ra.

Chúng ta được hưởng lợi từ cạnh tranh rất quyết liệt

GS TSKH Đỗ Trung Tá.

Đây là hoạt động tôn vinh có ý nghĩa, cơ bản không phải là những người được giải mà nó tạo ra không khí thúc đẩy phát triển CNTT, nhất là với lớp trẻ. Muốn phát triển kinh tế tri thức, phải có nguồn nhân lực, có CNTT và có hệ thống đổi mới sáng tạo, như vậy chúng ta mới đảm bảo vừa tăng trưởng vừa phát triển bền vững.

Hoạt động này do báo Bưu điện đứng ra tổ chức đã quy tụ được gần 40 chục phóng viên chuyên viết về CNTT tham gia cũng là khích lệ chúng tôi càng ngày càng làm tốt hơn vai trò của mình, đặc biệt là lôi cuốn giới trẻ tham gia thúc đẩy phát triển CNTT-TT ở Việt Nam.

Người nào trong vai trò quản lý cũng mong muốn cho đất nước không có sự ngăn cách. Trong thời gian công tác, tôi rất chú ý tới mảng nông thôn từ việc xây dựng điểm bưu điện văn hóa xã đến việc phát động nông thôn có di động dắt cạp quần, Internet về làng. Lúc đầu nói nhiều người cũng nghi ngờ, nhưng chỉ sau vài năm điều đó đã dần trở thành hiện thực.

Để có kết quả đó, các doanh nghiệp đã làm việc thực sự vất vả. VNPT mãi đến 31/12/2005 mới lắp máy điện thoại cố định ở xã cuối cùng của Tây Nguyên, đạt mục tiêu 100% số xã có điện thoại cố định.

Tôi nhớ lại lời của nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt khi chúng tôi lên báo cáo dự kiến kế hoạch phát triển bưu điện đến năm 2000, lúc đó là năm 1993 chỉ có 0,18 điện thoại/100 dân, chúng tôi dự kiến đến năm 2000 nâng mật độ lên 1 máy/100 dân, tức là tăng gấp khoảng 5 lần. Thủ tướng Võ Văn Kiệt khi đó nói các ông làm lề mề quá. Thực tế đến năm 1995 chúng ta đã đạt 1 máy/100 dân, đó là nguồn gốc của chiến lược tăng tốc lần thứ 1 nhất (1993-1995). Sau đó 1995-2000 là giai đoạn hai, tiếp đó là sự bùng nổ vào những năm sau đó.

Nói vậy để thấy n hững người tâm huyết với ngành này không chỉ có những người ngồi đây mà còn cả các vị lãnh đạo và nhân dân ủng hộ.

Viettel có công rất lớn trong việc đột phá cạnh tranh. Vào thập kỷ 90 của thế kỷ trước, điện thoại di động còn được xếp vào hàng xa xỉ giống như 3G hiện nay. Sau đó khi có cạnh tranh của Viettel, tốc độ phát triển rất ghê gớm, chúng ta được hưởng lợi từ cạnh tranh rất quyết liệt. Nhưng thị trường của VNPT vẫn không biến đổi. Ví dụ năm 2009 doanh số của Viettel đã đạt 60.000 tỷ, nhưng thị trường Internet và di động của VNPT vẫn tiếp tục tăng, đạt gần 80.000 tỷ đồng trong năm qua. Như thế có thể nói chúng ta đã đưa viễn thông vào guồng cạnh tranh rất tốt. Bây giờ có thể nói Internet và điện thoại di động không có gì là bỡ ngỡ với nông thôn nữa.

Đề án 3G cần tiếp tục chú ý tới nông thôn và thành thị, giảm khoảng cách giữa hai khu vực này sẽ là thành công lớn. Bình dân hóa các dịch vụ sẽ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, hướng đến nền kinh tế tri thức. Nếu làm được như vậy, chúng ta sẽ trở thành nước mạnh về CNTT và ngành trở thành nền kinh tế mũi nhọn của đất nước. Kết quả bình chọn này là lời nhắc nhở cần luôn quan tâm hơn nữa trong việc thu hút lớp trẻ tấn công vào lĩnh vực này, để đưa đất nước tiến xa hơn nữa.

Phải có tư duy táo bạo mới có đột phá trong lĩnh vực CNTT

TS Mai Liêm Trực.

Khi báo chí bình chọn 10 nhân vật của Internet Việt Nam cách đây 3 năm, tuy tôi được bình chọn số một, khi được phỏng vấn, tôi nói với báo chí hãy phỏng vấn anh Đặng Hữu, vì anh ấy là anh hùng, là người thầy có đóng góp rất thầm lặng nhưng luôn là động lực cho sự phát triển của CNTT VN. Anh Đặng Hữu kiên quyết đề nghị tôi lên đại diện.

Đương nhiên tôi cũng nhớ đến các đồng nghiệp của tôi như anh Đỗ Trung Tá, anh Chu Hảo hay những người em như anh Vũ Hoàng Liên, anh Nguyễn Tử Quảng hay các cộng sự như anh Trương Gia Bình, Nguyễn Quang A, hay anh Nguyễn Minh Hồng cũng là cộng sự của tôi trong 15 năm. Anh Nguyễn Minh Hồng cũng là người đóng góp thầm lặng và là một tác giả trong các chính sách và cơ chế của Internet Việt Nam, khi đó là chuyên viên cao cấp của Tổng cục Bưu điện.

Tôi rất vui mừng với thế hệ trẻ, đặc biệt với tư duy táo bạo của Nguyễn Tử Quảng. Tôi cũng thường xuyên theo dõi thông tin về Nguyễn Tử Quảng. Trong lĩnh vực CNTT, phải có tư duy táo bạo mới có phát triển đột phá.

Thành tích cá nhân của tôi cảm thấy hình như hơi được ưu ái, đặc biệt là báo chí kể cả khi làm ở liên đoàn bóng đá Việt Nam [Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam]. Tôi nghĩ báo chí CNTT là lực lượng góp phần đóng góp lớn cho sự phát triển CNTT của Việt Nam.

Công lao cá nhân của tôi đã được đề cập, trước tiên là tự học tập và hai là khách quan trong quá trình làm việc. Với việc đưa Internet vào Việt Nam, tôi cũng nỗ lực với tư duy lúc đấy là Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, Phó ban chỉ đạo quốc gia về Internet của Việt Nam - Trưởng ban là Phó Thủ tướng - nhận được chỉ thị quản đến đâu mở đến đó, tôi thấy tắc nhưng vẫn phải làm vì mình phải chấp hành. Nhưng trong suốt hai, ba năm, tôi cương quyết cho rằng tuy duy quản đến đâu mở đến đấy là không biện chứng, bởi đó là cách lấy quản lý làm mục tiêu chứ không phải phát triển làm mục tiêu. Nếu quản lý kém, hạn chế sự phát triển.

Cho nên trong các tranh luận, thậm chí lúc đấy không được mở đại lý Internet trong suốt hai năm trời. Lúc đấy [tôi] thấy rất khổ sở vì việc đó. Tôi rất vui mừng khi mở cửa ra thấy những người bán rau cầm di động, người quét rác cũng gọi di động, xe ôm cũng vậy. Cảm thấy mình cũng có phần đưa viễn thông Việt Nam phát triển.

Ngay khi mở Internet vào năm 1997, cùng lúc cấp giấy phép cho 4 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nhưng phạm vi nhỏ và hạn chế. Nhưng trong hai ngày khi Tổng cục Bưu điện quyết định mở cửa thị trường viễn thông, với dịch VoIP và ký giấy phép đúng vào ngày 3/2/2000, thị trường viễn thông Việt Nam bắt đầu phát triển rất sôi động.

Tôi rất vui mừng vì thị trường Việt Nam phát triển rất mạnh, giá cước thuộc loại thấp của thế giới, vùng phủ sóng rất tốt và đã phát triển rất tốt. Rất vui mừng với sự phát triển của ngành CNTT, chính sách của Bộ TT&TT những năm gần đây truyền lửa đến cộng đồng về ý tưởng phát triển VN thành quốc gia mạnh về CNTT.

Còn nhiều người khác nữa

TS Chu Hảo.

Nhiều bạn đồng nghiệp của chúng tôi không có mặt hôm nay nhưng đóng góp của họ với ngành CNTT là không hề nhỏ mà không được nhắc tới. Sự phát triển CNTT Việt Nam bắt đầu từ nghị quyết 49/CP của chính phủ mà anh Đặng Hữu là người đứng đầu nhóm công tác, có người không còn như GS. Phan Đình Diệu, anh Trần Lưu Chương (cục trưởng cục máy tính đầu tiên của Bộ KHCN) làm CNTT cho đến cuối đời, xử lý sự cố Y2K; có người không có mặt nhưng tham gia triển khai chương trình CNTT từ 1995-2000 là anh Nguyễn Trọng, Đỗ Văn Lộc và nhiều người khác nữa.

Riêng về nghị quyết 07 về phát triển công nghiệp phần mềm: buổi họp triệu tập tất cả anh em làm phần mềm gồm một nửa những người ủng hộ và một nửa là những người phản đối để lắng nghe ý kiến đi ra quyết định cuối cùng. Các doanh nghiệp trẻ như FPT rất ủng hộ. Cuối cùng Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm đã ký quyết định thông qua.

Hai năm sau, Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm gặp tôi, nói đùa là tôi bị lừa, là viển vông. Tôi nghĩ đó là quyết định đặt nền móng cho ngành công nghiệp thích hợp với thời đại và giới trẻ Việt Nam, con số 500 triệu USD có đạt được vào năm 2005 không quan trọng. Tôi được nhận được giải thưởng Sao Khuê khi phần mềm vượt quá doanh thu 500 triệu USD vào năm 2007.

Dưới đây là danh sách 10 nhân vật tiêu biểu ICT Việt Nam 2000-2009, xếp theo thứ tự ABC:

1. Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT Công ty FPT, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp phần mềm Việt Nam

2. Ông Chu Hảo – Nguyên Thứ trưởng Bộ KHCN và Môi trường;

3. Ông Nguyễn Mạnh Hùng – Phó TGĐ Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel;

4. Ông Đặng Hữu – Nguyên Trưởng Ban Khoa giáo TW, nguyên Bộ trưởng Bộ KHCN và Môi trường;

5. Ông Vũ Hoàng Liên – Giám đốc Công ty Điện toán và Truyền số liệu VDC – Phó Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam;

6. Ông Nguyễn Thiện Nhân – Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về CNTT, Bộ trưởng Bộ GD và ĐT, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM;

7. Ông Thân Trọng Phúc – Nguyên TGĐ Intel Việt Nam;

8. Ông Nguyễn Tử Quảng – Giám đốc Trung tâm An ninh mạng – Đại học Bách Khoa Hà Nội (Bkis);

9. Ông Đỗ Trung Tá – Phái viên của Thủ tướng Chính phủ về CNTT, Chủ tịch Hội đồng Chính sách KHCN quốc giá, Nguyên Bộ trưởng Bộ BCVT;

10. Ông Mai Liêm Trực – Nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ BCVT, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện;

Theo Ictnews