Từ đề cử 18 sự kiện nổi bật của ngành công nghệ thông tin-truyền thông diễn ra trong năm 2009, dựa trên tiêu chí sự kiện có sức lan tỏa và ảnh hưởng về mặt truyền thông cũng như lợi ích cộng đồng nhất,  các nhà báo đã chọn và công bố 10 sự kiện của 2009.

Đứng đầu với số điểm vượt trội là sự kiện công nghệ 3G chính thức hiện diện tại Việt Nam. Các sự kiện tiếp theo liên quan sự nở rộ của các mạng xã hội (đứng thứ hai) và vấn đề đăng ký sim di động cá nhân.

Sau đây là 10 sự kiện được bình chọn:

1. 3G chính thức hiện diện tại Việt Nam (472 điểm)

Ngày 12/10, mạng 3G đầu tiên tại Việt Nam đã ra mắt với sự “tiên phong” của Vinaphone. Như vậy, phải mất đến 6 năm kể từ khi dịch vụ này được thử nghiệm lần đầu tại Việt Nam, khách hàng mới chính thức được sử dụng 3G. Với sự kiện trên, Việt Nam cũng đã chính thức điền tên vào bản đồ 3G thế giới. Sau Vinaphone, ngày 15/12, MobiFone cũng chính thức cung cấp các dịch vụ 3G.

2. Blog Yahoo!360 đóng cửa kéo theo sự nở rộ của các mạng xã hội khác tại Việt Nam (340 điểm)

Ngày 14/7, Yahoo! chính thức đóng cửa dịch vụ blog Yahoo!360, cộng đồng blog lớn nhất Việt Nam tại thời điểm đó. Các mạng xã hội khác ngay lập tức đã tận dụng cơ hội này để đẩy dịch vụ blog của Yahoo! từ vị trí số 1 xuống vị trí thấp hơn nhiều. ZingMe và Facebook  là hai mạng xã hội có bước tăng trường đột biến nhất sau cái “chết” của Yahoo!360.

3. Mỗi cá nhân chỉ được đăng ký tối đa 3 sim di động/mạng (336 điểm)

Nhằm hạn chế tình trạng phát triển thuê bao di động ảo, sử dụng có hiệu quả tài nguyên số và ngăn nạn quấy rối bằng điện thoại di động, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành quy định mỗi cá nhân chỉ được sở hữu tối đa 3 sim di động/mạng. Xét về mặt định hướng, quy định trên sẽ mang lại những tác động tích cực nhưng trên thực tế, quy định này hoàn toàn vẫn bị vô hiệu.

Hầu hết các đại lý sim thẻ đều có thể dễ dàng khai báo các thông tin không chính xác để vượt qua quy định trên mà không gặp phải rắc rối gì. Trong khi đó, các mạng di động vẫn phải tốn đến cả trăm tỷ, thậm chí cả nghìn tỷ đồng cho việc khuyến mại, tổ chức đăng ký lại thông tin... mà không đạt hiệu quả đáng kể.

4. Lần đầu tiên Chính phủ họp trực tuyến với 63 tỉnh, thành (319 điểm)

Ngày 30/3, phiên họp thường kỳ tháng 3 của Chính phủ lần đầu tiên được thực hiện dưới hình thức truyền hình trực tuyến với 63 tỉnh, thành. Họp truyền hình trực tuyến là một trong những hoạt động thực hiện chủ trương của Chính phủ nhằm tiết kiệm, nâng cao tính nhanh nhạy, kịp thời, hiệu quả trong hoạt động điều hành, chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng. Họp trực tuyến cũng góp phần thúc đẩy cải cách mạnh mẽ hơn nữa nền hành chính Nhà nước, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trong quá trình hội nhập quốc tế.

5. Tranh chấp xung quanh những cột điện treo cáp (305 điểm)

Đầu năm 2009, VNPT, Viettel, SPT... đã đồng loạt tố Điện lực Việt Nam (EVN) lợi dụng thế độc quyền bất ngờ nâng giá cho thuê cột điện treo cáp. Điều này khiến các doanh nghiệp khốn đốn vì không chịu được giá cắt cổ và đánh nói lời xin lỗi với những khách hàng đăng ký dịch vụ cố định hoặc ADSL ở một số điểm tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Sau khi EVN tăng giá thuê cột điện treo cáp viễn thông, Viettel cho biết đã bắt đầu tự dựng cột riêng ở một số địa phương. VNPT cũng đang tính đến phương án này.

6. Tranh cãi BKIS–VnCert (288 điểm)

Ngày 14/7, Trung tâm An ninh mạng Bách Khoa (BKIS) công bố trên blog của công ty về việc đã tìm ra 2 máy chủ được đặt tại Anh ra lệnh tấn công DDoS hệ thống website của Mỹ và Hàn Quốc. Với tính chất nghiêm trọng của vụ tấn công DDoS lớn chưa từng có, thông tin trên lập tức được nhiều cơ quan báo chí trong nước và nước ngoài như USA Today, PC World, News.com... đăng tải và được báo chí Việt Nam hết lời khen ngợi.

Tuy nhiên, đến đêm 17/7, trên diễn đàn ddth.com rò rỉ nôi dung công văn ký ngày 15/7 của Trung tâm phản ứng sự cố máy tính khẩn cấp Việt Nam - VNCERT "đề nghị nhắc nhở Trung tâm BKIS" với lý do: “công bố thông tin rộng rãi và không chính xác” và có thể “gây nguy hiểm cho các hệ thống thông tin trong nước.”

Sau động thái này từ VNCert, BKIS đã phản ứng mạnh trên báo chí. Một cuộc tranh cãi với những ý kiến trái ngược giữa đại diện hai bên đã nổ ra trên mặt báo và chỉ lắng dịu khi Bộ Thông tin và Truyền thông can thiệp. Tuy nhiên sau vụ việc, nhiều câu hỏi vẫn bị bỏ lửng và dư âm của nó vẫn còn không ít trên các diễn đàn công nghệ.

7. Chính thức triển khai ứng dụng chữ ký số công cộng (287 điểm)

Mặc dù luật giao dịch điện tử với các quy định về chữ ký số đã có hiệu lực từ tháng 3/2006, nhưng mãi đến tháng 9/2009, VNPT mới được cấp phép trở thành nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng đầu tiên. Sự kiện này có ý nghĩa rất lớn trong việc thực hiện Chính phủ điện tử, hoàn thiện những giao dịch lâu nay không thể điện tử hóa hoàn toàn vì thiếu chữ ký số. Theo các chuyên gia, nếu các cơ quan chính phủ triển khai đồng bộ việc áp dụng chữ ký số theo tinh thần Nghị định 26 thì Chính phủ điện tử ở Việt Nam sẽ tiến một bước dài.

8. Lần đầu tiên đặt mục tiêu sớm đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về công nghệ thông tin-truyền thông (275 điểm)

Dự thảo “Đề án tăng tốc sớm đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về công nghệ thông tin-truyền thông” do Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng đã lần đầu đặt mục tiêu Việt Nam phải trở thành quốc gia mạnh về công nghệ thông tin trên thế giới. Mục tiêu lớn nhất của đề án là vào năm 2015 Việt Nam sẽ đứng trong số 70 quốc gia phát triển về công nghệ thông tin truyền thông hàng đầu thế giới. Đến năm 2020, Việt Nam sẽ phải đứng thứ 60 trở lên trong bảng xếp hạng của ITU về công nghệ thông tin. Tổng doanh thu lĩnh vực Công nghệ thông tin chiếm tỷ trọng 20-23 % GDP. Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm lớn hơn 2 lần tốc độ tăng trường GDP... Bản dự thảo đề án được công bố để lấy ý kiến nhân dân đã thu hút sự quan tâm lớn cũng như tạo ra nhiều luồng quan điểm khác nhau về tính khả thi của mục tiêu cũng như kế hoạch của đề án.

9. Viettel “tố” MobiFone cạnh tranh không lành mạnh (260 điểm)

Tháng 6/2009, một vụ khiếu tố lạ đời đã xảy ra khi Viettel tố MobiFone cạnh tranh không lành mạnh với chiêu in poster so sánh trực tiếp giá cước MobiFone rẻ hơn Viettel. Sự việc không có gì đáng nói nếu như trước đó chính Viettel đã sử dụng chiêu này một cách cực kỳ phổ biến trong nhiều năm liền khi giá cước còn rẻ hơn MobiFone và Vinaphone. Sau khi Viettel tố MobiFone, các mạng di động khác như Vinaphone, EVN Telecom đồng loạt tố ngược Viettel đã sử dụng chiêu cạnh tranh “dưới thắt lưng” trong một thời gian dài và từng bị xử phạt về hành vi này. Rất nhiều phương tiện thông tin đại chúng đã đăng tải vụ tố ngược này tạo ra phản ứng phản cảm chưa từng có với thương hiệu Viettel.

10. Khai trương tuyến cáp quang biển Liên Á (231 điểm)

Ngày 6/11, EVN Telecom đã tổ chức khai trương hệ thống cáp quang biển Liên Á (IACS) do EVN tham gia đầu tư cùng nhà đầu tư chính TATA Communication.

Tuyến cáp quang biển này kết nối Singapore, Việt Nam, Philippines, Hongkong, Nhật Bản với tổng chiều dài 6.800km. IASC hứa hẹn đem lại cơ hội giảm cước cho EVN Telecom và các doanh nghiệp viễn thông khác, giảm nguy cơ bị cô lập khi có sự cố xảy ra với các hệ thống cáp quang khác của Việt Nam và đáp ứng nhu cầu phát triển 3G.

Cùng với việc công bố 10 sự kiện nổi bật 2009, Câu lạc bộ nhà báo công nghệ thông tin-truyền thông cũng công bố những dự báo của mình về triển vọng phát triển của công nghệ thông tin, truyền thông Việt Nam trong năm 2010.

Câu lạc bộ nhà báo công nghệ thông tin-truyền thông là tổ chức trực thuộc Hội Nhà báo Việt Nam gồm 27 thành viên chính thức (tham gia chấm điểm). Đây là những phóng viên theo dõi lĩnh vực ICT của các cơ quan báo chí lớn. Ngoài ra CLB còn có hơn 10 thành viên danh dự cũng là các nhà báo chuyên theo dõi ICT tham gia từ ban đầu nay đã nghỉ hưu hoặc thuyên chuyển công tác sang lĩnh vực khác./.

Theo Vietnam+