'CP điện tử cần công chức và... người dân điện tử'
"Cấp nào càng gần dân thì càng phải thực hiện Chính phủ điện tử (CPĐT) sớm", "Triển khai CPĐT là nhiệm vụ chung và cũng là nhu cầu phát triển tự thân của các cơ quan nhà nước", "Một nền CPĐT phải song hành với lực lượng công chức điện tử và nhân dân điện tử"... Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Minh Hồng chia sẻ trong cuộc Đối thoại trực tiếp - "Xây dựng CPĐT tại Việt Nam"
Trước nhiều cách hiểu khác nhau trong dư luận về CPĐT hiện nay, thứ trưởng khẳng định "CPĐT không phải là một thực thể mà chỉ là một công cụ, một phương thức làm việc mới để hoạt động của các cơ quan Nhà nước đạt hiệu quả cao hơn, minh bạch hơn, phục vụ người dân tốt hơn".
Nói cách khác, xây dựng CPĐT chính là ứng dụng các thành tưu của CNTT - Viễn thông vào việc cải cách hành chính, giúp người dân tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, nâng cao năng lực quản lý cho các Bộ ngành, hạn chế tiêu cực nảy sinh.
Mục tiêu của Chính phủ là đến năm 2015, 70% giao dịch thông tin, giấy tờ giữa các cơ quan Chính phủ sẽ được thực hiện bằng thông tin điện tử. Tất cả các cơ quan, Bộ ngành đều phải cung cấp cổng/trang Thông tin điện tử ở cấp độ 2/4 (tức là cung cấp đầy đủ thông tin, biểu mẫu giấy tờ tới người dân).
Xây dựng CPĐT là một quá trình liên tục và lâu dài bởi chừng nào còn xã hội thì nền hành chính còn cần tiến hóa và hoàn thiện. Ngay những nước tiên tiến như Singapore và Hàn Quốc mất 30 năm triển khai CPĐT nhưng vẫn còn nhiều điểm chưa được như ý muốn. Chính phủ đã xác định tất cả cơ quan bộ ngành các cấp đều phải hướng tới CPĐT, song cấp nào càng gần dân thì càng phải triển khai sớm.
Bản thân người dân và các cơ quan, bộ ngành cũng cần ý thức được rằng: CPĐT là mục tiêu chung, là công việc chung của tất cả mọi người, phục vụ lợi ích chung chứ không phải nhiệm vụ của riêng Bộ ngành nào.
Thứ trưởng thừa nhận Chỉ số sẵn sàng ứng dụng CNTT trong khối công chức Nhà nước còn ở mức khiêm tốn, do đó, đối với số đông thì việc triển khai CNTT thực sự là một thách thức. Tuy nhiên, các cơ quan ban ngành có thể khắc phục rào cản này bằng cách đào tạo kỹ năng CNTT cho nhân viên của mình, đồng thời, Chính phủ cũng cần xây dựng kế hoạch phổ cập CNTT cho toàn xã hội. Việc xây dựng một đội ngũ công chức điện tử và công dân điện tử cần phải được tiến hành song song với quá trình triển khai CPĐT tại Việt Nam, không thể tách rời.
Những lợi ích của CPĐT thì đã rõ, song VN không thể vội vàng, hấp tấp triển khai CPĐT. Theo thứ trưởng, đây là cả một quá trình lâu dài, phải tiến hành từng bước một cách thận trọng, có lộ trình cụ thể, phù hợp. Nếu cố gắng nhảy vào mức độ cao ngay từ đầu sẽ làm nảy sinh nhiều bất cập và tác dụng ngược, bởi một thực tế là VN còn phải đối mặt với khá nhiều khó khăn khi triển khai CPĐT. Nhiều lãnh đạo Bộ ngành chưa nhận thức được vai trò thiết yếu của CNTT cũng như nhu cầu tự thân phải ứng dụng CNTT để đổi mới. Trình độ CNTT của công chức, của người dân còn hạn chế, nguồn tài chính phân bổ cho CPĐT còn chưa phù hợp. Nhưng quan trọng nhất, việc thay đổi cách thức và tư duy làm việc của cán bộ viên chức từ môi trường giấy tờ, gặp mặt trực tiếp sang phi giấy tờ, giao dịch hoàn toàn qua mạng... là rất khó.
Về bài toán nhân sự dư thừa khi triển khai CPĐT, thứ trưởng cho rằng triển khai CP ĐT khác với việc đưa một dây chuyền sản xuất mới vào hoạt động. Nếu như dây chuyền máy móc mới sẽ lập tức loại bỏ công nhân, thì CPĐT phải được triển khai từng bước. Do đó, nếu như công chức có nhận thức đúng đắn và nỗ lực hoàn thiện các kỹ năng, thay đổi tư duy làm việc trong môi trường điện tử thì họ vẫn có thể tiếp tục bám trụ.
Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: "Cấp nào càng gần dân thì càng sớm triển khai CPĐT. (Ảnh: P. Thịnh VTC News)
Thuật ngữ "Chính phủ Điện tử" đã được báo chí nhắc tới khá nhiều thời gian gần đây, nhưng đứng từ góc độ người dân, hiểu một cách chính xác chính phủ điện tử là gì, vì sao Chính phủ đặt quyết tâm triển khai Chính phủ điện tử và Chính phủ điện tử có thể mang lại những lợi ích thiết thực nào thì vẫn còn là những câu hỏi chưa được trả lời thấu đáo.
Trong Đề án "Tăng tốc" và Tổng thể Chiến lược Quốc gia về phát triển CNTT của Chính phủ, CPĐT được xác định là một trong những mục tiêu quan trọng nhất cần đạt được. Cuối tháng 10 vừa qua, Thủ tướng chính phủ đã chính thức công bố Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, Bộ TT&TT cũng đã cấp phép cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số đầu tiên tại VN, tạo cơ sở cho việc triển khai rộng Thương mại điện tử, Giao dịch điện tử và Chính phủ Điện tử trong thời gian tới.
Những điểm ưu việt của Chính phủ điện tử so với nền hành chính truyền thống, mang nặng tính thủ công trước đây là khá rõ ràng. Với việc ứng dụng mạnh công nghệ vào trong các hoạt động của Chính phủ và Bộ, ban, ngành trực thuộc, cơ chế trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý với nhau và giữa họ với người dân sẽ đạt được 4 yếu tố cùng lúc: nhanh hơn, thuận tiện hơn, tiết kiệm chi phí hơn và ít nảy sinh tiêu cực hơn. Việc số hoá các ngành thiết yếu như hải quan, thuế, giáo dục... sẽ "giảm khổ" cho người dân, giúp họ tiết kiệm thời gian hoàn tất hồ sơ, thủ tục, giấy tờ, hạn chế tình trạng "cò" và cán bộ "vòi vĩnh, làm luật"...
Theo Kế hoạch 48 của Chính phủ về ứng dụng CNTT trong hoạt động của các cơ quan nhà nước giai đoạn 2009 - 2010 thì đến hết năm 2010, VN sẽ phải xây dựng được các cơ quan điện tử. Cụ thể, trung bình 60% thông tin chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp phải được đưa lên cổng thông tin điện tử. 80% cán bộ công chức phải sử dụng thư điện tử trong công việc. Tuy nhiên, trên thực tế, số thông tin chỉ đạo online chỉ mới đạt 30%. Điều đó cho thấy lãnh đạo nhiều Bộ ngành chưa thực sự vào cuộc và coi CNTT là giải pháp hàng đầu để thúc đẩy tổ chức phát triển.
Cho tới thời điểm này, số dịch vụ công được ứng dụng rộng rãi, thiết thực vẫn còn quá ít. Có một thực trạng là Bộ ban ngành này công khai một phần thủ tục hành chính lên mạng, tuyên bố số hoá một khâu "sát sườn" với người dân nhưng khi người dân đến làm thủ tục lại bị vướng mắc ở các khâu khác, vốn chưa được "số hoá". Kết quả là những dịch vụ đã được "số hoá" cũng chẳng dẫn đến đâu. Liệu Bộ TT&TT có kế sách gì để hạn chế tình trạng triển khai dịch vụ công lẻ tẻ, thiếu đồng bộ và phối hợp giữa các cơ quan, Bộ ngành này?
Chính phủ Điện tử hướng tới một nền hành chính gọn nhẹ, đơn giản, điều đó đồng nghĩa với việc một số lượng không nhỏ nhân lực hành chính nhà nước sẽ bị cắt giảm. Liệu các nhà quản lý đã có phương án nào để giải quyết lực lượng nhân lực dư thừa đó?
Những thắc mắc nói trên dự kiến sẽ được giải đáp trong cuộc đối thoại trực tiếp với Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Minh Hồng về chủ đề "Chính phủ điện tử" trên kênh truyền hình VTC2 và được tường thuật trực tiếp trên VietNamNet cùng các báo điện tử: VTC News, ICT News và Trang thông tin điện tử của Bộ TT&TT vào lúc 10 giờ sáng ngày Chủ nhật (22/11).
Nội dung buổi đối thoại
- Thưa thứ trưởng, chúng ta đang nhắc tới khái niệm “Chính phủ điện tử”. Qua các phương tiện truyền thông thì khan giả có thể bắt gặp khá nhiều các định nghĩa ít nhiều không giống nhau về “Chính phủ điện tử”. Vậy xin ông cho biết chính xác “Chính phủ điện tử” là gì?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Có khá nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm Chính phủ điện tử. Chính phủ điện tử là ứng dụng công nghệ thông tin vào nền hành chính công, là phương thức điều hành tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát huy quyền làm chủ tối đa của mình.
Như vậy, Chính phủ điện tử gồm: Giao dịch giữa Chính phủ – Cơ quan nhà nước, với người dân, doang nghiệp, tổ chức xã hội: Cung cấp thông tin cho doanh nghiệp, thực hiện hành chính công giữa Nhà nước và người dân.
Giao dịch trong nội bộ các cơ quan trong chính phủ, trong nhà nước.. : Trao đổi thông tin tài liệu, chỉ đạo điều hành của chính phủ tới các cấp, đồng thời thực hiện các giao dịch của chính phủ với chính phủ các nước trên thế giới.
Giao dịch với người dân: Phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật tới người dân đồng thời qua đó lấy ý kiến của người dân.
Nếu hiểu theo cách đó, Chính phủ không phải là một thực thể mà Chính phủ hoạt động hiệu quả hơn, minh bạch hơn. Chính phủ trong khái niệm này thì nó rộng hơn trong cách hiểu thông thường.
Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng khẳng định cải cách hành chính phải tiến hành song song, kết hợp chặt chẽ với ứng dụng CNTT. Ảnh: P.Thịnh VTC News
Theo Vietnamnet
- Những cơ quan, ban, ngành nào được coi là “buộc” phải ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ cho dự án Chính phủ điện tử?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Tất cả các cơ quan ban ngành, tổ chức xã hội thuộc nhóm Chính phủ điện tử như tôi đã nêu ở câu trả lời ban đầu. Thực tế việc sử dụng Chính phủ điện tử xuất phát từ nhu cầu tự thân của các đơn vị, đặc biệt cơ quan nhà nước ở các cấp độ có giao tiếp với người dân thì sẽ phải thực hiện chính phủ điện tử sớm hơn.
- Khán giả Bùi Việt Nga ở Bắc Giang: Qua những thông tin sơ bộ về chính phủ điện tử, tôi hình dung tới một hệ thống quản lý chặt chẽ bằng máy móc và phương tiện công nghệ thông tin. Nhưng theo tôi thấy thì ở các cơ quan quản lý nhà nước, có thể ở cấp cao hơn thì đỡ hơn, nhưng từ cấp huyện trở xuống thì trình độ CNTT của người dân còn yếu kém lắm, việc một cán bộ hành chính không biết cách lập một địa chỉ email cho riêng mình hoặc được lập cho rồi thì vẫn lóng ngóng không biết khai thác hết các công cụ của hộp thư điện tử là quá phổ biến. Nên tôi không biết mục tiêu chính phủ điện tử của chúng ta sẽ được thực hiện như thế nào? Bao giờ mới thành? Hay là chỉ cần triển khai ở cấp trên, cấp rất cao thôi?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Vâng, tôi có thể trả lời thẳng, về mục tiêu như tôi đã nói ở trên,tuy nhiên theo từng giai đoạn chúng ta sẽ căn cứ theo quá trình triển khai thực tế để đề xuất một bước đi, một giải pháp phù hợp để làm sao tối ưu hóa tiến trình tiến tới CPĐT như mong muốn
Thứ 2 là việc bao giờ hoàn thành, tôi có thể là trả lời là không biết bao giờ có thể hoàn thành, cũng như cải cách hành chính, đây là việc làm liên tục và lâu dài, chừng nào chúng ta còn, xã hội còn thì việc hoàn thiện các quy trình hành chính của nhà nước còn tiếp tục.
Lộ trình như tôi nói thì bên cạnh việc cung cấp các dịch vụ trực tuyến cho người dân ở mức độ thấp trong thời gian tới,song song với việc triển khai thì chúng ta tăng cường ứng dụng CNTT trong nội tạng, nội bộ các cơ quan nhà nước như bạn Nga có đề cập tới là các công chức, còn các cấp nào được triển khai thì tất cả các cấp đều triển khai, đặc biệt cấp nào gần dân nhiều nhất thì càng phải triển khai sớm.
Tôi cũng chia sẻ với bạn Nga về trình độ CNTT của công chức, cũng như khả năng CNTT của người dân, đây là một thực tế mà các tổ chức quốc tế đánh giá là một chỉ số sống còn của chính phủ điện tử, người ta so sánh các nước với nhau về độ điện tử, trình độ CNTT của các công chức trong cơ quan nhà nước còn chưa cao, đến nay chúng ta nhìn nhận cũng đã có nhiều người sử dụng internet, biết sử dụng CNTT nhưng ở mức độ còn khá đơn giản, vì vậy với số đông thì đây là một thách thức, nhà nc phải có kế hoạch bổi dưỡng, nâng cao nhận thức cũng như khả năng sử dụng CNTT.
Chúng ta thấy là để xây dựng CPĐT cũng cần có công chức điện tử, công dân điện tử, tất nhiên chúng ta không thể xây dựng chính phủ điện tử sau thông tin điện tử, tất cả quá trình này diễn ra song song, đồng thời để cùng nhau thúc đẩy nền thông tin điện tử đi lên.
- Khán giả ở địa chỉ email hoangthaibinh0707@gmail.com: Tôi hiểu với một cơ quan quản lý hành chính nhà nước thì trang web của cơ quan đó chính là một phương tiện để thực hiện thông tin ra bên ngoài, là cách để người dân có thể theo dõi và nắm bắt tình hình hoạt động của cơ quan đó. Thế nhưng nhiều cơ quan hiện nay lập ra website rồi lại bỏ bẵng không chăm sóc, không cập nhật thường xuyên, điều đó nghiễm nhiên gây khó khăn cho người dân có nhu cầu thông tin. Đâu là lý do của thực trạng này? Liệu có thể nào là một sự né tránh thông tin? Và liệu sẽ phải khắc phục thế nào để hướng tới một chính phủ điện tử mà các nhà quản lý đang rất hào hứng nói tới?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Lý do mà các trang tin điện tử của các cơ quan Nhà nước không cập nhật thường xuyên theo tôi là một thực trạng mà do những nguyên nhân sau:
Nhiều lãnh đạo cơ quan chưa quan tâm đúng mức, chưa thấy rằng việc cập nhật thông tin lên website của cơ quan mình là thật sự cần thiết và quan trọng.
Thứ 2 là khó khăn về nhân lực, tài chính. Nhưng tôi không nghĩ là có sự né tránh thông tin ở đây. Thực tế là tháng 7 vừa qua Bộ TTTT đã ban hành Thông tư yêu cầu cơ quan Nhà nước thuộc Bộ phải cung cấp những văn bản pháp luật liên quan đến cơ quan mình, cung cấp dịch vụ hành chính của nền hành chính công thuộc cơ quan mình để người dân có thể hiểu, nắm rõ. Bộ cũng đang có dự dịnh sẽ ra một Nghị định quy định rõ trách nhiệm phải cung cấp thông tin tới người dân.
Ngoài ra, Bộ TTTT cũng có một giải pháp cụ thể: 1 năm 2 lần tổ chức đánh giá xếp hạng các trang tin điện tử của các cơ quan trong Bộ để các cơ quan thấy mình còn thiếu thông tin gì từ đó có giải pháp khắc phục. Hi vọng rằng các địa phương sẽ có đóng góp để các cơ quan tự điều chỉnh và cũng hi vọng rằng người dân cũng có ý kiến đóng góp, xây dựng kể cả những ý kiến về việc đưa tin sai, tin cũ…
- Lê Minh Quyệt, nguyetle@yhaoo.com: Thưa thứ trưởng, tôi nhận thấy rằng, cái gọi là chính phủ điện tử hiện nay chỉ là những dịch vụ mà các cơ quan công quyền muốn cho thứ gì thì cho dân được hưởng thứ đó, còn không thì … thôi! Theo tôi được biết, đã gọi là mô hình chính phủ điện tử thì phải có cơ sở dữ liệu dùng chung nhưng được biết, khâu này vẫn chưa có ai làm. Cơ sở dữ liệu của đơn vị nào thì đơn vị đó dùng. Theo thứ trưởng, hiện nay mô hình Chính phủ điện tử của Việt Nam đang ở cấp độ nào?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Tôi nghĩ bạn có những suy nghĩ đó là do trình độ chính phủ điện tử của chúng ta hiện nay còn chưa cao. Thực trạng ở các cơ quan nhà nước cung cấp thông tin khá nghèo nàn qua cổng thông tin điện tử.
Tôi hi vọng trong thời gian tới chính phủ sẽ có nhiều biện pháp cụ thể để cải thiện tình hình này.
Chúng ta cũng đã có một số cơ sở dữ liệu quốc gia tuy nhiên không đầy đủ. Vấn đề này Bộ Thông Tin và Truyền Thông cũng đang xây dựng và giao cho từng đơn vị thực hiện. Các cơ sở dự liệu quốc gia này khi được chia sẻ sẽ mang lại một lợi ích vô cùng lớn lao.
Tôi khẳng định vấn đề này nằm trong kế hoặc khá cụ thể và đang trong quá trình triển khai xây dựng.
- Khán giả Trương Ngọc Bích ở Ba Đình (Hà nội): Thưa thứ trưởng, theo tôi hiểu thì dự án chính phủ điện tử là một dự án lớn, và sẽ đòi hỏi một nguồn nhân lực công nghệ thông tin tương xứng để phục vụ mục tiêu này. Vậy thì nhà nước đã có kế hoạch gì để lựa chọn và tuyển mộ những nhân sự công nghệ thôgn tin xứng đáng làm việc cho cơ quan nhà nước? Làm sao để các sinh viên hay kỹ sư công nghệ thông tin chúng tôi có thể được lựa chọn để làm việc cho cơ quan nhà nước?
- Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng: Nhân lực luôn là vấn đề quyết định. Nhân lực phục vụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin là hết sức cần thiết. Cơ quan Nhà nước đang nghiên cứu để có những đãi ngộ nhất định. Các cơ quan Nhà nước cũng thường công khai chỉ tiêu tuyển dụng trên các phương tiện thông tin đại chúng mà có một phương tiện phổ biến các bạn trẻ có theo dõi như website. Nếu bạn trẻ có nguyện vọng làm việc trong cơ quan Nhà nước thì có thể xem thông tin trên website của các cơ quan Nhà nước đó.
Riêng Bộ TTTT cũng vậy. Nếu các bạn trẻ có nguyện vọng làm việc trong Bộ có thể tìm hiểu thông tin trên websie của Bộ.
HỘI TIN HỌC VIỆT
NAM Người chịu trách nhiệm nội dung: Ông
Nguyễn Long - Tổng Thư Ký - Hội Tin Học Việt Nam
Head office: 6th floor, 14 Tran Hung Dao Str., Hanoi,Vietnam - Tel:84-24-38211725 - Fax:84-24-38211708 - Email: office@vaip.vn
Copyright 2003-2006 by VAIP. All
rights reserved
Designed by InteCom (MinhViet
JSC) - Powered by MVC-Web CMS
2.0
Số khách trực tuyến: 4759
Lượt truy cập thứ:
