Đã có “chuẩn” định giá phần mềm

Với Điều 22 và Điều 23 của Nghị định 102, các đơn vị, tổ chức, cơ quan… đã có được “chuẩn” để định giá phần mềm nội bộ.

Vốn sự nghiệp trong dự toán ngân sách của các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp chỉ được sử dụng cho các trường hợp đầu tư nâng cấp, mở rộng khả năng ứng dụng CNTT hiện có (bao gồm cả việc đầu tư mới các hạng mục ứng dụng CNTT thuộc hệ thống đã có của các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp). Khi sử dụng vốn sự nghiệp có mức vốn từ 3 tỷ đồng trở lên để đầu tư nâng cấp, mở rộng khả năng ứng dụng CNTT hiện có, phải thực hiện các thủ tục đầu tư theo quy định tại Nghị định 102.

Cụ thể, giá trị phần mềm được xác định trên các cơ sở như đếm điểm các tác nhân; Đếm điểm trường hợp sử dụng; tính hệ số phức tạp kỹ thuật - công nghệ của phần mềm; tính hệ số tác động môi trường cho phát triển, nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm; tính nỗ lực phát triển, nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm; nội suy đánh giá kinh nghiệm, nội suy năng suất lao động trong phát triển, nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm; xác định mức lương lao động bình quân cho nhân sự tham gia phát triển, nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm;

Nội dung hồ sơ phục vụ xác định giá trị và phương pháp xác định giá trị phần mềm nội bộ thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Quy định chặt chẽ việc chi tiêu cho phần mềm

Theo quy định của Chính phủ trong Nghị định 102, trường hợp phần mềm nội bộ dự định phát triển có chức năng, tính năng kỹ thuật tương đương với phần mềm thương mại đang có trên thị trường, đơn vị có nhu cầu cần phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định “xuất hầu bao”.

Cụ thể, có thể mua bản quyền phần mềm thương mại để sử dụng ngay nếu xét thấy phần mềm đó có chức năng, tính năng kỹ thuật đáp ứng được nhu cầu sử dụng của đơn vị và chi phí mua bản quyền thấp hơn chi phí phát triển mới.

Hoặc có thể nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm đó cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của đơn vị nếu thấy phần mềm có thể nâng cấp, chỉnh sửa mà không cần sự cho phép của tổ chức, cá nhân giữ bản quyền nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm; và tổng chi phí mua bản quyền, nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm đó thấp hơn chi phí phát triển mới.

Tổng mức đầu tư cũng được “công thức hoá”

Theo Điều 29 của Nghị định 102, tổng mức đầu tư của dự án được xác định theo một trong các phương pháp sau đây:

Một là tính theo thiết kế sơ bộ của dự án, trong đó chi phí xây lắp được tính theo khối lượng chủ yếu từ thiết kế sơ bộ, các khối lượng khác dự tính và giá vật tư, thiết bị, dịch vụ CNTT phù hợp trên thị trường; chi phí thiết bị được tính theo số lượng, chủng loại thiết bị phù hợp với giải pháp ứng dụng CNTT, giá thiết bị trên thị trường và các yếu tố khác liên quan khác (nếu có); chi phí khác được xác định bằng cách lập dự toán hoặc tạm tính theo tỷ lệ phần trăm (%) trên tổng chi phí xây lắp, chi phí thiết bị, chi phí dự phòng.

Hai là tính trên cơ sở số liệu của các dự án ứng dụng CNTT có chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật tương tự đã thực hiện. Khi áp dụng phương pháp này phải tính quy đổi các số liệu của dự án tương tự về thời điểm lập dự án và điều chỉnh các khoản mục chi phí chưa xác định trong tổng mức đầu tư cho phù hợp.

Trong đó, dự phòng cho khối lượng công việc phát sinh được tính theo các hạng mục như xây lắp; thiết bị; quản lý dự án; tư vấn đầu tư. Chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá được tính trên cơ sở độ dài thời gian triển khai đầu tư của dự án có tính đến các khả năng biến động giá trong nước và quốc tế.

Lạm bàn

Từ trước tới nay, các dự án CNTT vốn có đặc thù là sản phẩm trí tuệ song vẫn bị “ghép”, “gộp”, đánh đồng với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản (có sản phẩm, thành phẩm vật chất hữu hình). Và rồi nhiều cách thức mò mẫm, “luồn lách” đã được áp dụng, triển khai để gắng sức hợp thức hoá các khoản chi cho ứng dụng CNTT.

Theo đánh giá của các chuyên gia CNTT, Nghị định 102 là một “thành công” của Bộ Thông tin & Truyền thông. Văn bản luật này có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần giải toả “nỗi khổ” không biết làm cách nào để đưa CNTT vào vị trí thoả đáng trong các hạng mục chi từ nguồn ngân sách Nhà nước. Vấn đề hiện nay là việc đưa văn bản luật này vào thực tiễn sẽ được triển khai ra sao(?).