Theo chương trình làm việc kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XII, sáng ngày 5/6/2009, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp thừa uỷ quyền Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Viễn thông và dự án Luật Tần số Vô tuyến điện. Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH, CN&MT) của Quốc hội Đặng Vũ Minh cũng trình bày Báo cáo thẩm tra hai dự án Luật này. Theo báo cáo thẩm tra, việc xây dựng và ban hành hai luật là cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên quốc gia, tạo nền tảng cho một nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin, góp phần tăng khả năng phát triển và cạnh tranh của nền kinh tế.

Báo cáo thẩm tra cho biết đa số ý kiến của Uỷ ban KH, CN&MT tán thành với các quan điểm, nguyên tắc xây dựng dự thảo Luật nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, một số vấn đề của hai dự án Luật còn có những ý kiến khác nhau, tập trung vào quản lý tài nguyên viễn thông, tần số vô tuyến điện; chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng viễn thông; bảo đảm quyền lợi người sử dụng dịch vụ viễn thông…

Cần quy chế chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng

Có ý kiến nêu thực trạng các doanh nghiệp viễn thông đã và đang xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông riêng biệt (như lắp đặt nhà trạm, cống cáp, bể cáp, cột ăng ten trạm BTS…) dẫn đến tình trạng lãng phí đầu tư, mất mỹ quan, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Do đó, dự thảo Luật Viễn thông cần có quy định cụ thể về cơ chế chia sẻ, sử dụng chung cơ sở hạ tầng viễn thông.  Trong khi đó, có ý kiến lại cho rằng, vấn đề sử dụng chung, chia sẻ cơ sở hạ tầng là khó khả thi vì mỗi doanh nghiệp sử dụng công nghệ và có kế hoạch phát triển kinh doanh khác nhau. Về vấn đề này, theo Uỷ ban KH, CN&MT, dự thảo Luật cần quy định cụ thể về cơ chế chia sẻ, sử dụng chung cơ sở hạ tầng viễn thông và thể hiện rõ vai trò định hướng, chủ đạo của Nhà nước trong việc đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng viễn thông.

Về đảm bảo quyền lợi người sử dụng dịch vụ viễn thông, có ý kiến cho rằng dự thảo Luật Viễn thông nên bổ sung quy định doanh nghiệp phải bồi thường cho người sử dụng dịch vụ viễn thông nếu làm phương hại đến lợi ích của họ do chất lượng dịch vụ không đảm bảo, do bị gián đoạn dịch vụ hay các lý do khác, tương tự như quy định người sử dụng phải bồi thường thiệt hại cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông. Song cũng có ý kiến cho rằng quy định về bồi thường là không cần thiết vì việc xác định bồi thường thiệt hại đã có quy định cụ thể trong pháp luật dân sự...

Uỷ ban KH,CN&MT tán thành các ý kiến nêu trên và đề nghị dự thảo Luật cần quy định cụ thể, rõ ràng và tách bạch hơn về trách nhiệm, nghĩa vụ của nhà sản xuất và nhập khẩu thiết bị viễn thông, doanh nghiệp khai thác và cung cấp dịch vụ viễn thông, quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ viễn thông; bổ sung quy định về đo lường thời gian để đảm bảo tính đúng, tính đủ cước dịch vụ cho khách hàng.

Hạn chế thuê bao ảo, đầu cơ tần số

Một số ý kiến cho rằng phổ tần số vô tuyến điện, kho số viễn thông, tên miền Internet, địa chỉ Internet là dạng tài nguyên viễn thông hữu hạn, quý hiếm, mang tính thương mại cao cần có sự quản lý thống nhất.

Trước tình trạng thuê bao ảo, có ý kiến đề nghị dự thảo Luật Viễn thông cần bổ sung những quy định cụ thể hơn về điều kiện của tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh dịch vụ thông tin di động được cung cấp số thuê bao điện thoại di động (SIM), cũng như quy định hoạt động kinh doanh số thuê bao điện thoại này là hoạt động kinh doanh có điều kiện nhằm giảm số thuê bao ảo và quản lý được các số thuê bao trên mạng.

Có ý kiến cho rằng cần thiết phải có quy định quản lý chặt chẽ kho tần số để hạn chế việc đầu cơ tần số, đăng ký dải tần mà không đưa vào khai thác hoặc khai thác kém hiệu quả.

Uỷ ban KH,CN&MT nhận xét dự thảo Luật đã có một mục quy định việc quản lý tài nguyên viễn thông nhưng đề nghị bổ sung các quy định về quy hoạch khai thác và sử dụng tài nguyên viễn thông, phù hợp quy định của pháp luật có liên quan để quản lý hiệu quả tài nguyên viễn thông và hạn chế thuê bao ảo.

Về phân bổ tài nguyên viễn thông, tần số, có ý kiến cho rằng hai dự luật cần quy định cụ thể các trường hợp đấu giá, thi tuyển được xác định là tài nguyên quý hiếm, có giá trị thương mại cao. Uỷ ban KH, CN&MT cho rằng đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện, tài nguyên viễn thông là vấn đề mới, phụ thuộc vào giá trị của nó trong từng giai đoạn cụ thể. Do vậy, Uỷ ban tán thành với quy định trong hai dự thảo luật là Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng hình thức nào, tài nguyên nào để linh hoạt với từng thời kỳ cụ thể.

Uỷ ban KH, CN&MT nhận xét cả hai dự án Luật Viễn thông, TSVTĐ có tính khả thi cao, tạo hành lang pháp lý nhằm tăng cường quản lý nhà nước về viễn thông, TSVTĐ, đáp ứng yêu cầu hội nhập và tình hình phát triển của đất nước.

Theo chương trình làm việc, chiều ngày 13/6, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Viễn thông và thảo luận ở tổ về dự án Luật TSVTĐ vào chiều 15/6.