CNTT hiện là công cụ phục vụ đắc lực các hoạt động nghiệp vụ của toàn hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN), giúp nâng cao hiệu quả làm việc, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý ngân sách Nhà nước. Thành công đó có sự đóng góp không nhỏ của ông Nguyễn Đại Trí, Giám đốc Trung tâm Tin học và Thống kê, KBNN. Ông cũng vừa được trao tặng danh hiệu lãnh đạo CNTT (CIO) xuất sắc năm 2008.

Hàng trăm tỷ cho CNTT

Ông có thể cho biết KBNN đã đầu tư cho việc ứng dụng CNTT ở đơn vị mình như thế nào?

Trong thực tế, hệ thống của KBNN rất lớn với 14.000 người. Chúng tôi ước tính cứ trung bình 2 nhân viên thì có 1 máy tính để bàn (PC) thì số PC của KBNN cũng đã là 7.000 chiếc. Bên cạnh đó, KBNN còn trang bị khoảng 1.000 máy chủ. Như vậy, chỉ riêng việc đảm bảo cho cho hệ thống máy móc này được thay thế thường xuyên, định kỳ cũng đã "ngốn" một khoản kinh phí lớn. Ngoài ra, về phần mềm ứng dụng, hiện nay có thể nói rằng hầu hết các nghiệp vụ của KBNN đã có ứng dụng và các phần mềm ứng dụng thực sự trở thành công cụ hữu hiệu trong hoạt động của các cán bộ, nhân viên KBNN. Để làm được việc này, rõ ràng kinh phí đầu tư cho CNTT của KBNN không hề nhỏ chút nào. Đặc biệt, hàng năm đầu tư cho CNTT ở KBNN đều tăng khoảng 10-15%.

Thực sự, ông đánh giá như thế nào về hiệu quả của việc ứng dụng CNTT tại KBNN?

Hiệu quả của việc ứng dụng CNTT ở KBNN rất khác với các doanh nghiệp. Mặc dù vậy, hiệu quả mà việc ứng dụng CNTT đem lại cho hoạt động của KBNN cũng khá rõ nét. Nếu không có CNTT thì dù có tăng người gấp 5, gấp 10 lần cũng không thể giải quyết hết được khối lượng công việc rất lớn và không ngừng tăng lên của KBNN.

Kể từ khi chúng tôi triển khai ứng dụng thanh toán chuyển tiền điện tử vào năm 2006, chất lượng thanh toán giữa các khách hàng thông qua các đơn vị KBNN đã được cải thiện đáng kể: an toàn hơn, chính xác hơn và đặc biệt là nhanh chóng, kịp thời hơn. Chẳng hạn, trước đây để khách hàng chuyển một khoản tiền thanh toán từ Hà Nội vào một tỉnh phía Nam thì phải mất 5 - 7 ngày, thậm chí cá biệt có trường hợp phải mất tới hàng chục ngày. Nhưng hiện nay, nhờ triển khai ứng dụng hệ thống thanh toán điện tử, việc thanh toán trên chỉ mất khoảng 5 - 7 phút.

Hay xét trong nội bộ của KBNN, đến giờ phút này về nguyên tắc thì hàng ngày tôi vẫn phải đến làm việc tại trụ sở cơ quan. Nhưng nếu nguyên tắc đó được tháo bỏ, nhờ KBNN đã triển khai hệ thống Intranet với các dịch vụ cơ bản ban đầu là cổng thông tin (portal), email, chat, tôi vẫn có thể làm việc, điều hành công việc ở đơn vị mình dù đang ở bất cứ đâu. Điều này không những thuận lợi mà còn tạo ra một  phong cách, một nếp làm việc mới, rất văn minh đối với cả lãnh đạo các cấp với tư cách là người chỉ đạo, điều hành và các cán bộ, công chức với tư cách là người thừa hành công vụ. Đồng thời, góp phần tiết kiệm chi phí và phù hợp với xu hướng cải cách hành chính trong các cơ quan quản lý nhà nước.

Đầu tư CNTT còn "vướng" vì thủ tục

Trong quá trình triển khai ứng dụng CNTT trong KBNN, khó nhất là gì, thưa ông?

Cách đây vài năm, cái "vướng" nhất đối với chúng tôi là việc xây dựng hạ tầng CNTT nhưng đến nay câu chuyện hạ tầng đã khá hơn. Cũng có thời điểm, khó khăn nhất là sự nhận thức, ủng hộ của lãnh đạo. Rất may mắn là ở KBNN điều này chỉ xảy ra trong một giai đoạn rất ngắn ban đầu. Bây giờ, chúng tôi rất mừng là lãnh đạo KBNN rất ủng hộ việc ứng dụng CNTT.

Ở thời điểm hiện nay, đang có sự xáo trộn rất lớn về cơ chế, thị trường. Do đó, khó khăn về nguồn lực phát triển CNTT càng rõ rệt. Hầu như các cơ quan nhà nước đều không tuyển dụng đủ nguồn nhân lực trình độ cao mà chủ yếu là những người "nhàng nhàng bậc trung" mà thôi. KBNN cũng không ngoại lệ. Tôi nghĩ rằng mỗi giai đoạn lại có những khó khăn nhất định.

Ông từng nói một trong những thách thức lớn đối với KBNN là các thủ tục đầu tư, mua sắm CNTT còn rườm rà, máy móc, không đáp ứng được yêu cầu đặc thù. Ông có thể nói rõ hơn?

Thứ nhất, về các thủ tục đầu tư, mua sắm CNTT, hiện nay việc đầu tư phải tuân theo quy định chung của Nhà nước,  mua sắm phải thông qua hình thức đấu thầu. Đã là quy định chung thì chúng tôi cũng phải thực hiện. Song quả thực những quy định đó hiện đang là một rào cản mà tôi nghĩ cần phải có những thay đổi cho phù hợp với đặc thù của CNTT. Tôi lấy ví dụ như việc KBNN mua bản quyền phần mềm của hãng Microsoft. Rõ ràng đây là sản phẩm độc quyền của Microsoft. Thế nhưng hiện nay, theo trình tự, chúng tôi vẫn phải tổ chức đấu thầu xem đơn vị, tổ chức nào sẽ cung cấp sản phẩm cho chúng tôi. Tôi nghĩ rằng có thể sẽ hay hơn nhiều nếu trong trường hợp này Nhà nước cho chúng tôi cơ chế đàm phán trực tiếp với hãng Microsoft, phần còn lại chỉ là hãng sẽ tự chỉ định đại lý cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho chúng tôi.

Hay trường hợp chúng tôi đã có một phần mềm ứng dụng rất đặc thù của ngành do công ty A phát triển nhưng lại "bắt" chúng tôi đấu thầu để chọn một công ty B, C… nào đó phát triển, nâng cấp phần mềm đó lên. Hẳn ai cũng hiểu được 1 điều là: công ty A phát triển thì công ty A rất am hiểu về phần mềm ứng dụng đó và nên để công ty A tiếp tục nâng cấp. Song do quy định chung là phải đấu thầu, mà khi đấu thầu nếu công ty A vì lý do nào đó không trúng thầu thì chúng tôi là chủ đầu tư cũng "chết" mà bên trúng thầu "cố đấm ăn xôi" nhảy vào cũng "chết". Do đó, tôi cho rằng Nhà nước nên tìm ra giải pháp hợp lý hơn thay cho hình thức đấu thầu nhằm đảm bảo lợi ích cho Chính chủ đầu tư.

Ông có thể cho biết trong thời gian tới, KBNN đặt ra những mục tiêu gì cho công tác ứng dụng CNTT tại đơn vị mình?

Mục tiêu mà KBNN đặt ra trong giai đoạn tới rất lớn. Chúng tôi hiện đang trong giai đoạn kết thúc Dự án hiện đại hóa hệ thống thông tin, tin học KBNN đến năm 2010 và bắt tay xây dựng Chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin của KBNN đến năm 2020 trên cơ sở Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2007. Một trong những mục tiêu cơ bản nhất và quan trọng nhất đã được khẳng định trong chiến lược này là đến năm 2020, các hoạt động của KBNN được thực hiện trên nền tảng CNTT hiện đại và hình thành "Kho bạc điện tử". Nghĩa là, phải tạo ra được một nền tảng đồng bộ từ hạ tầng kỹ thuật cho đến các giải pháp ứng dụng nhằm đảm bảo vận hành được các quy trình nghiệp vụ của KBNN, cung cấp được các dịch vụ trực tuyến cho các khách hàng. Mức độ ứng dụng CNTT ở KBNN hiện nay trong chừng mực nhất định vẫn chỉ phục vụ cho chính cán bộ, nhân viên của KBNN để giải quyết các công việc đối với các khách hàng đến giao dịch tại  kho bạc. Kho bạc điện tử xét cho cùng cũng phải phục vụ nhiệm vụ trên nhưng chất lượng phục vụ phải được nâng lên mức cao hơn.  Đó là phải tạo ra được một kênh, một giao diện để những giao dịch đó được thuận lợi hơn cho tất cả khách hàng.

Một điểm nhấn quan trọng trong chiến lược ứng dụng CNTT của KBNN đến năm 2020 là xây dựng kiến trúc tổng thể hệ thống thông tin KBNN. Trong đó, hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc giữ vai trò là "xương sống" nhằm đáp ứng các yêu cầu cải cách quản lý tài chính-ngân sách; mở rộng các ứng dụng tin học trong các hoạt động nghiệp vụ của KBNN theo hướng tập trung và tích hợp với hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc (Hệ thống TABMIS).

Xin cảm ơn ông!

Theo Ictnews