Năm 2007 là năm đầu tiên Nhà nước thực hiện Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích, để triển khai chương trình này Bộ Thông tin và Truyền thông đã giao kế hoạch cung cấp dịch vụ viễn thông công ích cho bốn doanh nghiệp viễn thông thực hiện. Tuy nhiên, cơ chế giao kế hoạch này đã bộc lộ nhiều hạn chế cần khắc phục.
Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đến năm 2010 bắt đầu được triển khai từ giữa năm 2007. Mục tiêu tổng thể của chương trình này là đẩy nhanh việc phổ cập các dịch vụ viễn thông và internet đến mọi người dân trên cả nước, trong đó tập trung phát triển phổ cập dịch vụ cho các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn nhằm rút ngắn khoảng cách về sử dụng dịch vụ viễn thông và internet giữa các vùng, miền...
Theo Thứ trưởng Thông tin và Truyền thông Trần Ðức Lai, sau một năm triển khai, chương trình này đã đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước và góp phần đẩy nhanh tiến trình mở rộng thị trường viễn thông, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân vùng khó khăn.
Cũng theo đánh giá của Bộ Thông tin và Truyền thông, các doanh nghiệp viễn thông đã tích cực thực hiện kế hoạch cung cấp dịch vụ viễn thông công ích. Trong số bốn doanh nghiệp được giao kế hoạch năm 2007 là Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tổng công ty Viễn thông quân đội (Viettel), Công ty Viễn thông điện lực (EVN Telecom) và Công ty cổ phần Bưu chính - Viễn thông Sài Gòn (SPT) thì chỉ có SPT chưa triển khai kế hoạch đã giao do điều kiện còn khó khăn về đầu tư cơ sở hạ tầng. Ba doanh nghiệp còn lại đều hoàn thành và vượt kế hoạch, nhất là chỉ tiêu phát triển và duy trì thuê bao điện thoại cho cá nhân, hộ gia đình thuộc vùng được cung cấp dịch vụ viễn thông công ích. Tổng số thuê bao điện thoại cố định phát triển mới cho cá nhân, hộ gia đình đạt hơn 300% kế hoạch; tổng số thuê bao internet phát triển mới đạt 113% kế hoạch; phát triển mới điểm truy nhập điện thoại công cộng có người phục vụ đạt 109% kế hoạch...
Mặc dù đạt được những kết quả trên, việc thực hiện kế hoạch cung cấp dịch vụ viễn thông công ích năm 2007 cũng gặp không ít khó khăn. Cơ chế giao kế hoạch cho các doanh nghiệp thực hiện dần bộc lộ nhiều hạn chế, tồn tại. Một trong những hạn chế đầu tiên phải kể đến đó là việc công bố chỉ tiêu kế hoạch chưa kịp với tiến độ giao kế hoạch kinh doanh của các doanh nghiệp hằng năm, do đó chưa tạo sự đồng bộ và chủ động cho doanh nghiệp. Ðối với các cơ quan quản lý nhà nước, cơ chế giao kế hoạch hằng năm trên diện rộng trong điều kiện các đơn vị liên quan chưa báo cáo số liệu kịp thời đã gây khó khăn cho việc quản lý chương trình, xây dựng và phê duyệt kế hoạch, chưa tăng cường được trách nhiệm thực hiện kế hoạch. Hơn nữa, sự quan tâm tổ chức, chỉ đạo thực hiện giữa các doanh nghiệp không đồng đều.
Khắc phục những hạn chế của cơ chế giao kế hoạch, năm nay, việc tổ chức thực hiện kế hoạch cung cấp dịch vụ viễn thông công ích sẽ theo phương thức Nhà nước đặt hàng cung cấp dịch vụ viễn thông công ích cho bốn doanh nghiệp viễn thông thực hiện gồm VNPT, Viettel, EVN Telecom và Công ty thông tin điện tử hàng hải Việt Nam (Visipel), trong đó Visipel là doanh nghiệp lần đầu tham gia cung cấp dịch vụ viễn thông công ích. Các doanh nghiệp này sẽ cùng với Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam thống nhất nội dung hợp đồng triển khai cung cấp dịch vụ viễn thông công ích.
Thứ trưởng Trần Ðức Lai cho biết, điểm mới của kế hoạch cung ứng dịch vụ viễn thông công ích năm 2008 là bổ sung nhiệm vụ hỗ trợ thông tin dự báo thiên tai và tìm kiếm thông tin trên biển (chủ yếu phục vụ cho ngư dân) và đưa điểm truy nhập internet và điện thoại công cộng vào phục vụ tại các đơn vị quân đội thuộc các xã khó khăn. Ngoài ra, một số điểm truy cập internet công cộng có thể được hỗ trợ máy tính.
Phó Tổng Giám đốc VNPT Nguyễn Bá Thước hoàn toàn đồng tình với phương thức Bộ đặt hàng doanh nghiệp chứ không giao kế hoạch như năm trước, tạo chủ động cho doanh nghiệp. Tuy nhiên Bộ không nên quy định cứng mỗi điểm truy cập internet công cộng có hai máy tính mà nên căn cứ vào nhu cầu sử dụng để đầu tư và nên hỗ trợ máy tính cho các điểm này.
Số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy, hiện cả nước vẫn còn 254 xã chưa có điểm truy nhập điện thoại công cộng, gần 2.000 xã chưa có điểm truy nhập internet công cộng... Chính vì thế, nhiệm vụ năm 2008 là phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu 100% số xã có điểm truy nhập điện thoại công cộng, đồng thời phát triển mới các điểm truy nhập điện thoại tại các đơn vị quốc phòng để phục vụ nhân dân khu vực biên giới.
Về thiết lập mới, duy trì điểm truy nhập internet công cộng, mục tiêu năm 2008 là thiết lập mới cho 30% số xã chưa có điểm truy nhập internet công cộng và đầu tư chuyển đổi các điểm truy nhập internet gián tiếp sang truy nhập internet băng rộng...
Ðể triển khai các điểm truy nhập internet công cộng, Phó Tổng Giám đốc Viettel Nguyễn Ðăng Dũng đề xuất hai phương án là truy nhập internet bằng dịch vụ EDGE và triển khai công nghệ truy nhập không dây (Wimax) tại các vùng công ích ngay khi được phép cung cấp.
Thứ trưởng Trần Ðức Lai khẳng định, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế quản lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị liên quan trong việc thực hiện chính sách về dịch vụ viễn thông công ích, đẩy nhanh tiến độ phổ cập dịch vụ viễn thông trên phạm vi cả nước.
Theo Nhân dân