Mạng dùng riêng cho lĩnh vực nghiên cứu và đào tạo
 
Khai thác và chia sẻ thông tin qua mạng máy tính đã trở thành hoạt động quan trọng của công tác thông tin tư liệu. Trên thế giới và nước ta đã hình thành nhiều mạng thông tin dựa trên nền tảng internet. Tuy nhiên do quá tải, tốc độ hạn chế, mạng internet đã không đáp ứng được nhu cầu người sử dụng. "Xa lộ" thông tin internet ngày càng trở nên quá tải, thường gây "nghẽn mạch" cục bộ. Thời gian qua, nhờ sự hợp tác quốc tế, Nhà nước đã đầu tư hơn 80 tỷ đồng để xây dựng một mạng chuyên phục vụ cho công tác nghiên cứu, đào tạo. Ðó là mạng VinaREN. Ðây là một "xa lộ" thông tin lớn, cho phép người sử dụng vừa truy cập nhanh, vừa chuyển tải được khối lượng lớn thông tin.
 
Tiến sĩ Tạ Bá Hưng, Giám đốc Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia, Giám đốc điều hành mạng cho chúng tôi biết: Mạng VinaREN được nối với mạng Thông tin xuyên Âu - Á (TEIN2), bằng đường kết nối riêng với tốc độ 45 Mbps tạo môi  trường kết nối mạng toàn cầu tốc độ cao để các nhà khoa học thuộc tổ chức nghiên cứu và giáo dục trong nước trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp ở nước ngoài; tham gia các chương trình hợp tác nghiên cứu của khu vực và thế giới, như Chương trình sáng kiến truyền dữ liệu điện tử giữa các đài thiên văn vô tuyến của thế giới, các hệ thống cảnh báo thiên tai. Hiện nay, tại nước ta có bảy trung tâm vận hành mạng đặt tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Ðà Nẵng, Cần Thơ, Huế... Trung tâm điều hành mạng quốc gia do Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia quản lý và vận hành. Ba trung tâm vận hành mạng ở Hà Nội, Ðà Nẵng và TP Hồ Chí Minh, kết nối với nhau sẽ hình thành mạng trục quốc gia của VinaREN.
 
Ðối tượng phục vụ của VinaREN là các tổ chức nghiên cứu - phát triển, các trường đại học, bệnh viện, doanh nghiệp KH và CN, thư viện, trung tâm thông tin KH và CN có năng lực chia sẻ nguồn lực phục vụ nghiên cứu và đào tạo, cũng như các tổ chức cơ quan có vai trò thúc đẩy, phát triển môi trường hợp tác nghiên cứu và đào tạo của cả nước.
 
Thạc sĩ Cao Minh Kiểm, Phó giám đốc Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia phân tích về việc chia sẻ thông tin trên mạng: Nguồn thông tin mà trung tâm dự kiến chia sẻ sẽ được thực hiện trên cơ sở thỏa thuận giữa trung tâm và từng thành viên tham gia mạng VinaREN, đồng thời bảo đảm không vi phạm bản quyền hoặc quyền chia sẻ thông tin trên mạng. Cùng với các nguồn thông tin truyền thống và không trực tuyến, trung tâm còn có nguồn tin điện tử phong phú, có giá trị cao như: cơ sở dữ liệu tài liệu KH và CN Việt Nam; cơ sở dữ liệu báo cáo kết quả nghiên cứu; nguồn tin KH và CN nước ngoài. Ðể nguồn tin trên mạng VinaREN phong phú, trung tâm kiến nghị các đơn vị tham gia mạng lập phương án chia sẻ nguồn thông tin của mình. Các đơn vị tham gia mạng có quyền sở hữu đối với tài nguyên thông tin đưa lên mạng để chia sẻ và có quyền quy định hình thức và phương thức cung cấp nguồn tin dự định chia sẻ trên mạng.
 
Lợi ích bước đầu khi tham gia VinaREN
 
Trong ngày khai trương mạng VinaREN trên phạm vi cả nước, ở TP Hồ Chí Minh, chúng tôi đã được dự cầu truyền hình với nhiều điểm tại Hà Nội, Ðà Nẵng, Cần Thơ, Australia thông qua mạng VinaREN. Tín hiệu, hình ảnh và âm thanh như xem trên cầu truyền hình của Ðài Truyền hình Trung ương. Tại đầu cầu ở Hà Nội, nối với Bệnh viện Nhi Trung ương, PGS, TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc bệnh viện, đã cho các đại biểu tại các đầu cầu truyền hình được biết những kết quả bước đầu trong việc cứu chữa bệnh nhi thông qua mạng VinaREN. Trước khi tham gia mạng VinaREN, thông tin trao đổi giữa bệnh viện với các trung tâm y tế, bệnh viện khác trong và ngoài nước chủ yếu là qua thư điện tử, dịch vụ bưu điện, dẫn đến hạn chế là thời gian chờ đợi phản hồi lâu.
 
Ưu điểm nổi bật khi bệnh viện được kết nối với mạng VinaREN đó là: Do mạng cáp quang có tốc độ kết nối cao, cho nên liên lạc thông tin nhanh chóng và kịp thời giữa các chuyên gia y tế của Bệnh viện Nhi Trung ương với các chuyên gia đầu ngành trên thế giới; rất hiệu quả khi có nhu cầu về trao đổi, tư vấn chuyên khoa trực tiếp nhất là trong trường hợp cấp cứu khẩn cấp bệnh nhi hay khi có dịch bệnh xảy ra cần hạn chế sự đi lại. Bệnh viện Nhi Trung ương qua mạng VinaREN đã hợp tác với các bệnh viện ở Nhật Bản trong việc nghiên cứu cúm gà, điều trị bệnh viêm não, thần kinh, sốt kéo dài, bệnh về chuyển hóa di truyền.
 
Một thực tế được nhiều người thừa nhận đó là chất lượng dự báo thời tiết trong thời gian gần đây được nâng lên đáng kể. Từ khi Trung tâm Dự báo Khí tượng, Thủy văn Trung ương kết nối mạng VinaREN việc tải thông tin, dữ liệu từ các mô hình dự báo NOGAPS (Mỹ), GEM (Canada), GFS (Mỹ) được thực hiện cùng một lúc và tốc độ nhanh gấp từ 20 đến 50 lần. Khoảng 12 giờ hằng ngày, trung tâm  thu thập xong số liệu để có cơ sở tạo dự báo tổ hợp từ các mô hình toàn cầu cũng như làm trường đầu vào cho các mô hình dự báo khu vực. Nhờ có nguồn thông tin tổng hợp, chính xác sau khi kết nối VinaREN, trung tâm đã dự báo chính xác hướng đi, thời gian, địa điểm đổ bộ các cơn bão, nhờ vậy giảm tối đa thiệt hại về người và của do bão gây ra như: Cơn bão số 1 đổ bộ vào Quảng Ninh tối 5-7-2007; cơn bão số 7 đổ bộ gần bờ biển ngày 23-11-2007, theo hướng dọc ven biển miền trung sau đó ra ngoài Biển Ðông, không đổ bộ vào nước ta.
 
Việc đưa mạng VinaREN vào hoạt động đã góp phần quan trọng trong việc gắn kết giữa nghiên cứu đào tạo với sản xuất và kinh doanh, góp phần khẳng định vai trò quốc sách hàng đầu của khoa học, công nghệ, giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Theo Vnmedia