Ước hẹn đặc tả kỹ thuật mở mà nó bao trùm OOXML chỉ bao trùm một cách chính xác phiên bản của “ECMA 376” của tiêu chuẩn này. Tuy nhiên, hàng ngàn thay đổi đang được thực hiện cho OOXML như một phần của quá trình giải quyết các bình luận của JTC1. Liệu các thay đổi này cũng có được bao trùm không?

l Trong khi Microsoft ban đầu đã đảm bảo rằng ISO sẽ kiểm soát tiêu chuẩn này nếu nó được thông qua, thì Microsoft nay đã đảo ngược vị trí đó và sẽ tiếp tục giữ kiểm soát gần như hoàn toàn đối với OOXML bên trong ECMA [PDF], một nhóm các nhà công nghiệp mà họ tồn tại để biện hộ cho những lợi ích của các thành viên của mình. Khi mà sự phát triển và tiêu chuẩn hoá của OOXML đã bị mờ đục, làm sao Microsoft sẽ đảm bảo cho các hoạt động này sẽ được thực hiện trong một thiết lập mở trong tương lai, bao gồm cả những thay đổi cho MS Office như họ đã làm mà nó có ảnh hưởng trực tiếp tới định dạng này? Liệu Microsoft sẽ hoàn thành lời hứa chuyển giao địa vị quản lý, kiểm soát và sở hữu của OOXML qua cho ISO hay không, một lời hứa mà họ đã nói công khai và lặp đi lặp lại?

l Có một hạn chế theo đó bạn có thể làm với siêu dữ liệu metadata. Làm việc với RDF là tốt, nhưng sơ đồ XML tuỳ biến là hoàn toàn ngược lại với tính tương hợp. Sơ đồ tuỳ biến sẽ bẻ gẫy tính tương hợp như chúng là vậy bằng định nghĩa không được chia sẻ bởi bất kỳ ai hoặc bất kỳ tổ chức nào. Nó vì thế lên án các tài liệu chứa các sơ đồ XML tùy biến sẽ được điều khiển và chia sẻ chỉ bởi những người sử dụng mà họ có sự truy cập tới các sơ đồ XML tuỳ biến đó (thường thì bên trong một tổ chức, gây ra các vấn đề về bảo trì trong tương lai). Làm thế nào cộng đồng ISO có thể bao giờ đó được đảm bảo rằng OOXML sẽ tương hợp được với tiêu chuẩn ISO đã được thiết lập?

l Nhiều quốc gia, bao gồm Thái Lan, đã bày tỏ rằng họ không có thời gian để xem lại đặc tả kỹ thuật OOXML của Microsoft trong quá trình thủ tục nhanh (Fast Track). Các quốc gia khác đã kết hợp đệ trình hàng ngàn và hàng ngàn bình luận. Chỉ có một tỷ lệ phần trăm nhỏ các bình luận đó sẽ được đề cập tới tại BRM, và tất cả những bình luận sẽ được đề cập đó sẽ chỉ là những bình luận kỹ thuật. Khi nào những bình luận về IPR, chính sách/mục đích của ISO và những “mâu thuẫn” của JTC1 sẽ được giải quyết nếu không phải là tại BRM? Các quốc gia này xứng đáng có một nghị quyết. Liệu chúng có được giải quyết theo một cách mở và minh bạch hay không?

l Microsoft nói rằng MS Office có thể hỗ trợ mô hình XML được người sử dụng cung cấp một cách tuỳ ý. Nếu điều đó thực sự đúng, thì mô hình của tiêu chuẩn ISO đã được thiết lập ODF có thể tải được vào trong Office 2007 và các phiên bản trong tương lai một cách bẩm sinh, với một lựa chọn ODF như ngầm định hay việc choàng lên của OOXML như một tiêu chuẩn bị bỏ rơi? Vì sao không?

Các thiết bị công nghệ thông tin và truyền thông ICT là có khả năng trao đổi thông tin chỉ nếu chúng gắn tới các giao thức truyền thông, các giao diện kỹ thuật, và các định dạng thông tin chung. Chúng ta tất cả đều mong muốn sự tự do và khả năng phát triển, và triển khai các công nghệ này. Chúng ta tất cả đều cảm thấy nhu cầu cho ICT bên trong cùng lĩnh vực có khả năng trao đổi các dữ liệu với nhau một cách có hiệu quả.

OOXML thể hiện một “tiêu chuẩn” mà Microsoft đã vội vã thông qua ECMA và dường như không có gì hơn ngoài một con dấu cao su của một đặc tả kỹ thuật của sản phẩm của một nhà cung cấp. OOXML của Microsoft là không gì cả ngoài một định dạng mà Microsoft đã tạo ra bằng việc chạy một chương trình mà nó khạc ra khỏi ruột của MS Office trong một dạng của XML. Bây giờ Microsoft dường như nhận thức được điều này và đã biểu lộ “Ý định” không tán thành các tính năng trong tương lai. Microsoft dường như nghĩ đó là cách tốt nhất để tống khứ về các tham chiếu tới các định dạng cũ và công nghệ sở hữu độc quyền khác trong Phiên bản thử nghiệm 1.

Xu hướng này là việc Microsoft đang mở ra những bits cũ chán ngấy của OOXML, làm cách u mê đần độn chi tiết, trong khi thờ ơ xây dựng tài liệu những mẩu thực sự cần thiết cho tính tương hợp ở mức cạnh tranh, như các macro, scripting, mã hoá, .v.v. Về bản chất, Microsoft đang mở ra và tung ra các thông tin định dạng tệp mà các đối thủ cạnh tranh như OpenOffice.org bản thân nó đã chỉ ra, trong khi vẫn trong cùng thời gian hạn chế việc truy cập tới các thông tin cần thiết để cạnh tranh. Và Microsoft càng nhận thức được là nó đã mở ra một đặc tả kỹ thuật, không tán thành và hiện đại hoá OOXML, bạn có thể đoán được xem sẽ có được cái gì? Bạn sẽ đoán là XML. XML là XML. Bỏ ra những thứ rác rưởi không phải XML từ OOXML và bạn sẽ có định dạng tài liệu mở ODF (OpenDocument Format).

Chúng ta cần MICROSOFT TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI NÀY. Thà rằng dấu đi tất cả các thông tin chúng ta cần và cố lột mặt nạ OOXML như ODF, chúng ta yêu cầu Microsoft xin hãy rời khỏi con tàu đang bị chìm, hãy hợp tác với cộng đồng thế giới (mà cộng đồng sẽ chào đón Microsoft) và giúp phát triển một định dạng tệp tài liệu chung cho tất cả. Về lâu dài, Microsoft chỉ có thể có lợi từ việc hợp tác với thị trường này!

Đối với các độc giả của chúng tôi bên ngoài các bức tường Microsoft, chúng tôi xin đề nghị bạn xem xét việc liên hệ với Cơ quan (tiêu chuẩn) Quốc gia tại nước bạn, và yêu cầu nghị quyết hoàn chính về tất cả các vấn đề được đưa ra bằng những bình luận cho việc ứng dụng Microsoft OOXML của ISO. Xin hãy chắc chắn nhấn đi nhấn lại rằng cả các vấn đề kỹ thuật và không kỹ thuật phải được giải quyết một cách triệt để như một điều kiện tiên quyết trước khi OOXML được công nhận địa vị của ISO. Bạn có thể tìm các đoàn đại biểu của bạn ở địa chỉ: http://www.noooxml.org/delegations

Một cuộc bỏ phiếu tiêu chuẩn ISO là một quá trình mở. Bạn có quyền bày tỏ ý kiến của mình. Hãy nhớ là một phiếu CÓ cho OOXML là một phiếu chống lại sự dân chủ và tự do lựa chọn.

Download this article as a PDF.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa