5) Người sử dụng phần mềm tự do khám phá

Tôi có khả năng giải quyết 2 trong số các vấn đề của Windows mà tôi đã đối mặt trong các ngày nghỉ chỉ trong chốc lát. Đơn giản là một trường hợp cắm màn hình vào card video chuyên dụng thay vì card trên bo mạch chủ. Trường hợp khác được giải quyết bằng việc sử dụng một trình quản trị tệp thay vì các công cụ chuyên dụng mà chúng đi cùng với phần cứng mới. Được hỏi vì sao họ không tìm quanh các giải pháp, những người được tôi giúp e hèm và e hèm, nhưng tính cho cùng thì họ ít nhiều tự nhận rằng họ đã sợ để thử.

Đối với tôi, những phản ứng này là hình ảnh thu nhỏ của tình trạng không tự lo được mà các phần mềm sở hữu độc quyền thường khuyến khích. Chỉ với một số lượng hạn chế các công cụ nhìn thấy được từ màn hình máy tính để bàn – nhiều người chôn các hộp thoại đi – và hầu hết các công cụ đó không đưa ra chỉ định làm thế nào để họ có được các kết quả của họ – người sử dụng Windows trung bình ít có sự khích lệ để học cách làm thế nào quản trị được các hệ thống của họ.

Tuy nhiên, trên các hệ thống phần mềm tự do, sự khai phá là dễ dàng. Hầu hết thiết lập cấu hình, ví dụ, được thực hiện bằng việc sử dụng các tệp văn bản đơn giản mà bạn có thể xem từ trình quản lý tệp. Và vì sự khai phá dẫn tới các kết quả nhanh chóng và hiệu quả, người sử dụng các hệ điều hành tự do được khuyến khích để duyệt và sớm phát triển để kỳ vọng vào khả năng làm được như vậy. Hãy đặt họ vào một hệ thống Windows, và họ sẽ có thể nói rằng họ bị cô lập khỏi hệ thống một cách hiệu quả như khi họ cố thử gõ khi đeo các găng tay hở ngón.

6) Người sử dụng phần mềm tự do mong đợi trợ giúp được bản thân họ

Người sử dụng phần mềm tự do không từ chối các tệp trợ giúp. Có lẽ, họ yêu chúng. Đối với các trang của những người sử dụng Unix truyền thống, họ có các trang thông tin ở dòng lệnh, và trợ giúp trực tuyến trên màn hình máy tính để bàn. Nhưng họ có lẽ rất khác so với những người sử dụng sở hữu độc quyền mong chờ sự hỗ trợ kỹ thuật chính thống. Thay vào đó, những gì họ mong chờ là những cách thức để tự trợ giúp – không chỉ các tệp trợ giúp, mà là dễ dàng hơn có thể truy cập các tệp cấu hình (được ưu tiên trong văn bản đơn giản mà mọi người có thể đọc được), và các diễn đàn sử dụng thư điện tử và các kênh IRC nơi họ có thể tư vấn cho nhau. Một triết học Hãy tự làm lấy chạy sâu trong hầu hết mỗi người sử dụng phần mềm tự do. Càng lâu họ sử dụng nó, càng sâu nó chạy trong họ.

7) Người sử dụng phần mềm tự do không sợ dòng lệnh

Đối với những người sử dụng Windows, dòng lệnh là một nơi đáng sợ. Và không ngạc nhiên gì, khi xem xét những lúng túng và hạn chế của nó; Một thứ mới là một trong những tính năng được hứa hẹn cho Vista và đã bị bỏ. Nhưng dòng lệnh là thân thiện hơn nhiều trong các hệ điều hành hơn là trong Windows, và nhiều người sử dụng sớm trở thành tiện lợi với nó.

Trong hầu hết mọi trường hợp, một lệnh được gõ có nhiều lựa chọn hơn và mạnh hơn là cái tương tự với nó bằng đồ hoạ trong phần mềm tự do. Người sử dụng sẽ sung sướng sử dụng giao diện đồ hoạ, nhưng, khi những hạn chế của nó đạt tới, nhiều người người sẽ còn hạnh phúc bỏ xuống trong dòng lệnh. Một phần, đây là một thứ đại trượng phu chuyên nghiệp, nhưng một phần lớn thói quen thì chỉ là một cách thực tế. Trừ những nhà thiết kế giao diện quản lý để đưa ra cùng chức năng như dòng lệnh, điều đó sẽ không thay đổi – và, một cách chân thành, không có nhiều người thử làm như thế.

8) Người sử dụng phần mềm tự do học các chủng loại phần mềm, không phải các chương trình

Bị khoá khỏi việc học một cách dễ dàng về hệ điều hành của họ, người sử dụng các phần mềm sở hữu độc quyền vận hành như việc đúc khuôn các bùa chú ma thuật – công thức theo nghi lễ đó, nếu được sử dụng đúng một cách chính xác, sẽ cho họ những kết quả như mong muốn. Bổ sung vào thực tế rằng các phần mềm sở hữu độc quyền có thể là đắt giá, chúng có xu hướng trở thành quen thuộc với một bộ phần mềm văn phòng, và một trình duyệt web và trình đọc thư điện tử. Kết quả là, việc chuyển các phần mềm có thể là chấn thương đối với họ.

Ngược lại, người sử dụng phần mềm tự do có cả kiến thức hệ thống và sự lựa chọn các phần mềm để trải nghiệm. Họ có thể thiết lập trên một mẩu phần mềm trong từng chủng loại, nhưng chỉ sau khi trải nghiệm với tất cả các khả năng. Liệu họ có cần một tính năng mà lựa chọn của họ thiếu, họ sẽ tìm thấy một thay thế tạm thời hoặc lâu dài, tin rằng các tính năng khác họ cần sẽ có trong cả 2 chương trình. Hơn nhiều so với người sử dụng sở hữu độc quyền, phí bản quyền của họ là tạm thời, và phụ thuộc vào chất lượng và sự lựa chọn. Họ thiếu sự đầu tư tài chính mà nó giữ cho những người sử dụng sở hữu độc quyền bị khoá trói vào một nhà cung cấp cụ thể nào đó, và không nhìn thấy nguyên nhân để thay đổi nó.

Người sử dụng phần mềm tự do mong đợi truy cập tới các nhà lập trình phát triển và các nhân viên khác

Cộng đồng phần mềm tự do tự hào về mình về việc là một chính quyền do những người thực sự tài năng nắm giữ, nơi mà địa vị là kết quả của sự đóng góp và hoàn thiện. Vì địa vị phụ thuộc vào những gì họ đã làm gần đây, nó ít là cố định hơn trong một văn phòng truyền thống. Ngay cả những nơi có những lãnh đạo rõ ràng hiện diện, họ rất thuờng là trước nhất là bình đẳng hơn là các nhà quản lý với sự kiểm soát trực tiếp đối với những người khác. Đó, ngược lại, có nghĩa là các thành viên cộng đồng có thể không cô lập bản thân họ đằng sau một bức tường của quyền lực. Các thành viên cộng đồng thwuwongf có sự truy cập trực tiếp tới các lãnh đạo dự án, thường là thông qua thư điện tử và IRC. Hầu hết những lãnh đạo dự án không ghét sự sắp xếp này. Ngay cả trong các công ty, dấu vết của cấu trúc phẳng này cũng tồn tại. Thay vì việc phản kháng lại nó, các nhà quản lý nhạy cảm sẽ chấp nhận nó và yêu cầu một chỗ đặc biệt chỉ đơn thuần vì vị trí của họ.

Kết luận

Dài bao lâu các đặc tính này của phần mềm tự do sẽ còn tiếp tục tồn tại là không rõ. Trong một vài năm gần đây, một loại mới những người sử dụng hệ điều hành đã bắt đầu nổi lên: những người còn lại toàn bộ trên máy tính để bàn. Trong sự chạy đua để trở nên thân thiện với người sử dụng hơn – mà nó thường có nghĩa giống Windows hơn – sự thay đổi đang tồn tại mà người sử dụng các phần mềm tự do sẽ trở nên khó chấp nhận hơn đối với những người sử dụng lâu năm trong ít năm sắp tới.

Tuy nhiên, đó dường như là không chắc có thực. Đối với hầu hết các phần, sự nhảy cảm của người sử dụng máy tính để bàn thuần tuý không phải là sự đào sâu vào văn hoá của phần mềm tự do nhiều như việc bị cô lập và dàn xếp như một trường hợp đặc biệt. Trừ phi họ bằng lòng ở lại trong lệ thường của họ, trong 1 hoặc 2 năm, chứ những người sử dụng máy tính để bàn sẽ đối mặt với một số vấn đề mà họ không thể giải quyết mà không trở thành hoặc phiêu lưu mạo hiểm hơn hoặc liên hệ nhiều hơn với văn hoá dòng chính thống. Khi điều đó xảy ra, họ sẽ thực hiện các bước đầu tiên rời khỏi việc là những người tiêu dùng thụ động và hướng tới việc trở thành những người chủ của các máy tính của chính họ.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa