“Khát” nhân lực có kỹ năng

Ông Nguyễn Hữu Lệ, Chủ tịch TMA – một trong những công ty phần mềm lớn nhất TP. HCM - than thở rằng cứ mỗi lần tuyển dụng, chỉ có khoảng 5-10% ứng viên là đạt được yêu cầu về kỹ năng thực hành và giao tiếp.

Chuyện của ông Lệ cũng là câu chuyện của nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực CNTT-TT khác ở một thị trường đang được coi là điểm đến của ngành gia công CNTT quốc tế này. Công ty Intel Products dự định tuyển 4.000 lao động cho nhà máy tại TP. HCM , nhưng khi kiểm tra 1.965 sinh viên năm cuối, thì chỉ có 320 sinh viên đạt kết quả trung bình, trong đó chưa đầy 100 sinh viên làm đúng trên 60% và đạt yêu cầu tuyển dụng của công ty.

Hay như Công ty thiết kế Renesas Việt Nam có nhu cầu tuyển 500 kỹ sư cho giai đoạn đầu, nhưng trong 2 năm chỉ tuyển được 60 người trong số 1.000 người có đơn xin tuyển. Hơn nữa, số được tuyển còn phải đào tạo thêm từ 3 đến 6 tháng mới có thể làm việc, đại diện công ty này cho biết.

“Trong khi đó, rất nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành CNTT và viễn thông lại chưa kiếm được việc làm hoặc phải làm trái nghề vì thiếu kỹ năng”, ông Nguyễn Hữu Lệ cho biết.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Lê Doãn Hợp cũng thừa nhận, chất lượng nguồn lao động thấp là hiện là 1 trong 4 lực cản phát triển của ngành CNTT-TT Việt Nam.

“Trong 3 năm tới, nếu không trả lời được câu hỏi làm sao để nguồn nhân lực CNTT-TT đáp ứng được nhu cầu của xã hội, chúng ta sẽ lỡ hết các cơ hội”, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ.

Khoảng cách lớn

“Giữa nhu cầu của các công ty đa quốc gia ở Việt Nam và kỹ năng của các em sinh viên trong trường đại học ở Việt Nam đúng là còn có khoảng cách. Có những thứ các công ty cần trong công việc như kỹ năng về tiếng Anh, kỹ năng giải quyết các vấn đề trong công việc, kỹ năng làm việc nhóm (teamwork)…thì sinh viên lại không có”, ông Thiều Phương Nam, Giám đốc kinh doanh khu vực, Công ty Intel Việt Nam và Đông Dương nhận xét.

“Chính sự hạn chế về kỹ năng giao tiếp và ngoại ngữ mà các nhân viên CNTT Việt Nam chỉ bộc lộ được khoảng 60% năng lực thực sự của mình”, ông Nguyễn Hữu Lệ, Chủ tịch Công ty phần mềm TMA nói.

TS. Nguyễn Việt Hải, Phó Hiệu trưởng ĐH Hải Phòng cũng cho rằng chất lượng đào tạo nhân lực CNTT hiện còn một khoảng cách khá xa so với thực tế, nhưng cũng cần phân biệt rằng nhiệm vụ đào tạo CNTT của đại học là đào tạo kiến thức cơ bản chứ không phải là đào tạo kiểu dạy nghề. Còn để sinh viên có thể ra trường nhanh chóng nhập cuộc với doanh nghiệp thì cần phải có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường với doanh nghiệp. Nhưng trên thực tế, sự gắn kết này hiện này còn khá lỏng lẻo.

“Doanh nghiệp (DN) với nhà trường hiện nay chưa có sự chủ động đến với nhau. DN chưa bao giờ đến đặt thẳng vấn đề với nhà trường rằng anh phải đào tạo các sinh viên như thế này, thế kia. Chúng tôi nghĩ các doanh nghiệp CNTT phải phối hợp với nhà trường, giúp chúng tôi đào tạo giai đoạn cuối cùng, hoặc là đào tạo bổ sung những kiến thức mà DN yêu cầu, giai đoạn đó chỉ cần chừng 3-6 tháng là đủ rồi”, GS. TSKH Bùi Văn Ga, Giám đốc ĐH Đà Nẵng nói.

Ở một góc độ khác, ông Phạm Thiện Nghệ, Tổng thư ký Hội Tin học TP. HCM cho rằng các DN đôi khi đòi hỏi quá cao ở các sinh viên khi ra trường, nhưng không mấy khi có sự hỗ trợ cần thiết cho các nhà trường, chẳng hạn như ngại nhận sinh viên thực tập, không chịu “đặt hàng” cho nhà trường. “Anh muốn có hàng tốt thì anh phải đặt hàng để người ta đào tạo cho anh chứ”, ông Nghệ nói và nhận xét: “Tôi cũng thấy hiện có một số DN tuyển người khá lãng phí. Ví dụ, nếu một doanh nghiệp phần cứng cần tuyển một người lắp ráp máy tính thì chỉ cần tuyển trung cấp, cao đẳng, hay kỹ thuật viên là phù hợp, nhưng thường thì họ lại đăng tuyển toàn người trình độ kỹ sư CNTT”.

“Nhúng” môi trường doanh nghiệp trong nhà trường

Tại công ty Intel Products, những sinh viên khi được tuyển dụng vào làm việc tại nhà máy của Intel, họ sẽ được công ty này đưa sang các nhà máy của Intel trong khu vực, nơi có đội ngũ kỹ thuật và chuyên gia có kinh nghiệm để đào tạo. “Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đang làm việc với các trường ĐH, hỗ trợ họ cải tiến và bổ sung giáo trình giảng dạy”, ông Thiều Phương Nam nói.

“Lôi kéo” doanh nghiệp cùng tham gia đào tạo đang là một hướng đi được nhiều trường ĐH, CĐ triển khai nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. “Các công ty Nhật Bản đang hợp tác với ĐH Đà Nẵng, họ lập một trung tâm đào tạo kiến thức bổ sung tại ĐHBK Đà Nẵng. Ở đó, họ mời các giám đốc doanh nghiệp, các chuyên gia công nghệ tới giảng dạy cho sinh viên những kiến thức bổ sung, như văn hóa doanh nghiệp, kiến thức cho CNTT, các kỹ năng mềm…”, GS. TSKH Bùi Văn Ga cho biết: “Giảng viên cũng phải liên tục được cập nhật kiến thức. Chúng tôi liên kết đào tạo với các trường ĐH ở nước ngoài, ở Pháp, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… để mời các giáo sư của họ qua giảng dạy, để giáo viên của mình luôn có được sự trao đổi và cập nhật kiến thức”.

“Nhúng” môi trường doanh nghiệp trong nhà trường và môi trường đào tạo trong doanh nghiệp bước đầu đã có những tín hiệu vui, khi 7 trường ĐH, 3 trường CĐ và 31 doanh nghiệp đã cùng ký kết 33 văn bản thỏa thuận hợp tác tại Hội thảo quốc gia về “Đào tạo nhân lực CNTT-TT theo nhu cầu xã hội” tổ chức ngày 10/1 vừa qua, tại Đà Nẵng. Nhưng dẫu sao, vẫn còn khá nhiều việc phải làm để có được một đội ngũ nhân lực CNTT đông đảo và đáp ứng được yêu cầu thực tế của ngành CNTT đang biến đổi cực kỳ nhanh chóng này.

Theo Ictnews