Thách thức

Phải vật lộn trong 6 năm, việc chia tách BC khỏi VT mới hoàn tất trong tâm trạng lo âu của hơn 5 vạn CBCNV ngành BC. Theo lãnh đạo Tập đoàn VNPT - đơn vị chủ quản TCty BCVN - thì đây thực sự là khó khăn bởi những thách thức quá lớn. Trên toàn lãnh thổ VN, những dịch vụ (DV) có lợi nhuận như chuyển phát nhanh, chuyển tiền... đã bị hàng loạt các DN nhảy vào cạnh tranh thị phần. Trong khi đó, riêng lĩnh vực BC công ích, một mình TCty BCVN sẽ phải gánh trọng trách.

Theo ông Đỗ Ngọc Bình - Tổng GĐ TCty BCVN - thì chỉ còn 20 ngày nữa, TCty sẽ chính thức đi vào hoạt động. Thế nhưng, bài toán khó khăn vẫn chưa có lời giải. Cụ thể theo mô hình BC - VT trước đây, hằng năm hoạt động BC chỉ chiếm chưa đến 5% doanh thu trong tổng số hơn 2 tỉ USD của toàn Tập đoàn VNPT.

Với vai trò gánh vác trọng trách BC công ích quá lớn, hằng năm VNPT phải bù lỗ cho BC khoảng 100 triệu USD; trong đó chủ yếu lấy từ nguồn lãi của hoạt động VT. Đến nay khi chia tách, nguồn bù lỗ trên là không còn, trong khi nhiệm vụ nặng nề từ DVBC công ích vẫn không đổi.

Phó GĐ Cty BC liên tỉnh và quốc tế (VPS) Trần Phương Đông cho biết: Khó khăn là rất rõ khi DV gửi thư tay nằm trong hoạt động BC công ích. Với mỗi con tem chỉ 800đ; song để gửi từ miền xuôi lên miền núi; từ thành phố ra biên cương, hải đảo thì giá trị này lớn gấp bội phần. Với đặc điểm VN có địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn, nhất là trong mùa lũ lụt; chi phí sức người, sức của là quá lớn, trong khi khoản kinh phí này chưa biết trông cậy vào đâu.

Đi tìm lời giải đáp

Lo ngại căng thẳng nhất là nếu không có nguồn tài chính trên, hoạt động BC công ích sẽ sụp đổ; còn trong trường hợp nguồn kinh phí hạn hẹp, đời sống của hơn 5 vạn CBCNV BC sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây cũng chính là nguyên nhân quan ngại cho việc có thể xảy ra xung đột giữa lợi ích hoạt động BC thị trường với hoạt động BC công ích.

Vậy đâu là lối thoát cho bài toán hóc búa này? Theo lộ trình hiện nay, trong khi TCty BCVN phải nỗ lực cạnh tranh thị trường thì Nhà nước vẫn cần có vai trò trong việc duy trì sức mạnh hoạt động của toàn hệ thống này. Cụ thể với DVBC công ích, Nhà nước sẽ giao cho TCty BCVN cung cấp theo cơ chế đặt hàng và một số ưu đãi về vốn, thuế... và mọi ưu đãi này giảm dần và chấm dứt vào năm 2013.

Tuy nhiên theo các chuyên gia, đây vẫn chưa phải là điều kiện đủ cho hoạt động BC công ích tại VN. Tại cuộc hội thảo "Tương lai DV công cộng và cơ sở hạ tầng BC" vừa được Công đoàn Bưu điện VN phối hợp với Công đoàn BC quốc tế tổ chức, các chuyên gia quốc tế cho biết, ở nhiều quốc gia, hoạt động BC công ích luôn được nhà nước bảo hộ, bởi nếu không DV này sẽ vấp phải những khó khăn lớn mà thiệt hại về mặt xã hội là không nhỏ.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh hội nhập, việc bắt một DN vừa phải tuân thủ nguyên tắc thị trường, vừa gánh trách nhiệm công ích hoặc bù chéo từ phần DV thị trường sang DV công ích là không phù hợp.

Vì vậy các chuyên gia cho rằng, đối với lĩnh vực BC, nhất là DVBC công ích; ngoài sự hỗ trợ từ Nhà nước thì cần thiết phải có Quỹ DVBC công ích giống như Quỹ phổ cập DVVT công ích đang áp dụng đối với VT hiện nay. Điều kiện này vừa đảm bảo nguồn lực cho DN phát triển; vừa gắn trách nhiệm vì cộng đồng của DN nhà nước trong cùng lĩnh vực.

Theo Lao động