Ban đầu khái niệm này nghe có vẻ nực cười, nhưng sau đó ngày càng nhiều blogs lặp đi lặp lại nó và các phương tiện truyền thông nghiêm túc đã bắt đầu động tới nó. Ngay cả các đại diện của chính phủ Mỹ cũng đã nói ra nhân danh của Microsoft, về sự quấy rầy của Neelie Kroes, cao uỷ về chống độc quyền cảu Liên minh châu Âu.

Khi mà lần đầu tiên Toà án châu Âu công bố quyết định, phản ứng đầu tiên của Microsoft là nói về sự tuân thủ với luật lệ và rằng nó chỉ được khẳng định một phần bởi toà án. Sau đó mọi người đọc quyết định đó.

Đã chỉ có 1 sửa đổi đối với trường hợp này của Uỷ ban, liên quan tới việc dự phòng uỷ thác. Điều này là vì Uỷ ban châu Âu phải không được hỏi về một sự độc lập mà bên thứ 3 lựa chọn từ một danh sách được cung cấp bởi Microsoft để giám sát sự tuân thủ. Nó phải được tự giám sát điều này. Về bản chất thì Uỷ ban được nói là họ đã tới quá gần với Microsoft. Bằng mọi cách, điều này không phải là một sự bãi bỏ một phần, nó có thể được xem như nằm ngoài những gì mà Uỷ ban đã quyết định.

Trong khi nghe ngóng chờ đợi, Microsoft đã cố gắng tấn công trường hợp này về những nền tảng liên quan tới thủ tục và hành chính, bất luận là giống hay không giống. Không có gậy nào, vì Uỷ ban châu Âu đã thực hiện công việc nhà của mình, và đã thực hiện một cuộc điều tra hoàn hảo, thận trọng và công bằng. Nó cũng chỉ ra sự kiên nhẫn một cách lạ thường với những mưu toan của Microsoft để trì hoãn.

Việc tuyên bố luật chống độc quyền là “cái gì đó khủng khiếp” và để làm sao lãng đi khỏi tình thế này bằng việc chỉ ngón tay vào những người khác thực tế là lựa chọn có sẵn cuối cùng để đánh lạc hướng sự thật của trường hợp này.

Cho dù sự viện lý này không chống đỡ được việc thẩm tra. Hãy cho phép tôi nói với bạn là vì sao.

Sai lầm thứ 1: Đó là sự cai trị trừng trị sự đổi mới

Sai lầm thứ 1 này là việc dạng cai trị trừng trị sự đổi mới. Ai là những người đổi mới? Hãng thực tế đã đổi mới thị trường phương tiện truyền thôn, và Novell là người đổi mới trong thị trường máy chủ nhóm làm việc. Trong cả 2 trường hợp Microsoft đều thúc đẩy một cách không trong sạch sự độc quyền về máy tính để bàn của mình để dẫn dắt người đổi mới ra khỏi thị trường. Đó là vì sao những người đổi mới trong tương lai tại Silicon Valley thương không nhận được vốn đầu tư mạo hiểm nếu họ không các các chiến lược bảo vệ chống lại Microsoft hoặc ít nhất là một chiến lược cùng tồn tại. Rất thường xuyên chiến lược đó là để trở nên đủ thành công để trở nên một sự mua bán hấp dẫn đối với Microsoft. Không có nhiều sự thưởng công cho sự đổi mới.

Một trong các chức năng của luật chống độc quyền là tạo ra một môi trường mà nó bảo vệ người đổi mới. Microsoft không phải là một người đổi mới.

Sai lầm thứ 2: Đó là Google, Apple và tất cả các công ty thành công cần phải sợ

Khiếu nại thứ 2, vang vọng rộng rãi từ các phương tiện thông tin đại chúng lớn, rằng Google và Apple ngày nay phải lo lắng về những vụ kiện tương tự đối với thị phần rộng lớn của họ. Nhưng luật về chống độc quyền không phải về có một thị phần rộng lớn. Luật chống độc quyền không nói gì về việc đưa ra một sản phẩm và có được sự độc chiếm. Vì ở đây không có sự bóp méo cạnh tranh nào trong các thị trường hàng xóm, điều này là hợp pháp.

Những gì luật chống độc quyền quan tâm trong ngữ cảnh này là tạo đòn bẩy cho sự độc chiếm của một thị trường này trong một thị trường khác thông qua những thực tiễn bị lạm dụng. Uỷ ban đã tìm thấy Microsoft sử dụng 2 thực tiễn bị lạm dụng: bán hàng theo bó và cân nhắc kỹ việc cản trở tính tương hợp.

Horatio Gutierrez của Microsoft được hỏi: “Nếu Microsoft không thể bán hàng theo bó một máy chơi âm thanh với Windows, vì sao Nokia bán hàng theo bó được một máy quay với một điện thoại?” - câu trả lời dường như rõ ràng.

Đáng ngờ liệu Nokia có 95% thị phần trong các máy điện thoại cầm tay, nhưng ngay cả nếu đó là trường hợp này: Hiện không có thị trường tách biệt đối với điện thoại di động có thêm máy quay, vì thế không có thị trường hàng xóm để mà bị bóp méo bởi sự lạm dụng của sự độc quyền.

Nếu Nokia có 95% sự thống trị và nếu đã có một thị trường như vậy, Nokia có thể thấy bản thân nó xung đột với các nhà chức trách chống độc quyền nếu nó thực hiện các bước tích cực để đảm bảo rằng a) tất cả các điện thoại của nó luôn đi kèm với máy quay và không có cách nào để mua điện thoại một cách tách biệt; b) việc loại bỏ máy quay có thể rất khó khăn cho một người sử dụng đơn thuần và dễ làm cho điện thoại bị hỏng; c) điện thoại có thể được xây dựng theo cách để đảm bảo là các máy quay của những nhà cung cấp khác có thể không làm việc được và nó có thể không chấp nhận được khi phải mua cùng một lúc cả 2 thứ.

Microsoft bị cho là đang làm tất cả những thứ trên với máy chơi phương tiện của mình.

Tính tương hợp:

Thực tế bị lạm dụng thứ 2 mà Uỷ ban đã thấy Microsoft có lỗi là cân nhắc kỹ việc cản trở sự tương hợp, nói chung đã đạt được thông qua sự chuyên quyền và sửa đổi có chủ tâm các tiêu chuẩn mở. Điều này làm cho nó không thể đối với các đối thủ cạnh tranh viết cácphaanf mềm có thể tương hợp được. Điều này là gây thiệt hại cho các khách hàng, những ai thấy họ bị khoá trói vào các sản phẩm của một nhà cung cấp, đối chọi lại với tính cạnh tranh.

Microsoft tương đối im lặng về cáo buộc này và đó là các lý lẽ tốt. Sự khoá trói vào nhà cung cấp là chính xác những gì các nền hành chính công trên khắp thế giới quan tâm. Đây là một lực lượng dẫn dắt đằng sau động lực đang gia tăng về các tiêu chuẩn mở, và sự từ chối của Microsoft để kết thúc cản trở có thể không đi xuống tốt được.

Có thể thấy tồi tệ hơn nhiều trong những công bố công khai rằng Microsoft sẽ ngay cả không cam kết đối với các tiêu chuẩn mà bản thân hãng đã đệ trình, như định dạng OfficeOpenXML của Microsoft vừa qua mà hãng muốn được ISO thông qua.

Càng ít người nói về tính tương hợp trong trường hợp này thì càng tốt cho Microsoft. Nếu không mọi người có thể kết nối MS-OOXML tới thực tế rằng Microsoft đã khởi xướng nỗ lực tiêu chuẩn hoá này trong lĩnh vực máy chủ làm việc nhóm để mở thị trường và sau này đã bắt đầu ngăn cản tính tương hợp về tiêu chuẩn của chính mình để dẫn dắt người đổi mới ra khỏi thị trường. Miễn là các công ty khác tránh các thực tế như thế này thì họ sẽ không có gì phải sợ Uỷ ban châu Âu.

Mặc cho những gì Microsoft và các đối tác của nó có thể làm cho bạn tin tưởng, sự lạm dụng độc quyền là không tốt cho bạn. Nó chỉ có lợi cho những nhà độc quyền trong tiêu tốn cạnh tranh, đổi mới và xã hội một cách rộng rãi. Luật chống độc quyền đã được tạo ra để giải quyết vấn đề này và bảo vệ lợi ích của xã hội.

Nếu một nhà độc quyền nói với tôi rằng luật chống độc quyền làm hại tới sự đổi mới. Tôi sẽ phải nói một cách rõ ràng rằng tôi không bị thuyết phục.

Còn bạn có bị thuyết phục không.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa