Người tâm huyết đó là TS Tạ Quang Tiến, cục trưởng cục Công Nghệ Tin Học NH (thuộc NH Nhà Nước Việt Nam-NHNNVN), tác giả chính của dự án CNTT lớn nhất trong ngành NH Việt Nam (NHVN): dự án “Hiện đại hóa hệ thống NH và hệ thống thanh toán”. Năm 2005, ông được vinh danh là một trong 10 giám đốc CNTT (CIO) xuất sắc nhất Đông Dương.

Bài viết ghi nhận một số kinh nghiệm của ông trong 37 năm với CNTT ngành NH.

Quan trọng là kết quả công việc

Tôi nghĩ điều quan trọng không phải là chức danh, tên tuổi hay cái mác nào, mà là năng lực và kết quả công việc. Hiểu CNTT để đưa vào thực tiễn hết sức khó. Đưa công nghệ vào, ai cũng đồng tình, nhưng khi thực hiện thì vấp nhau vì phương pháp tư duy khác nhau, hoặc có người hiểu, có người chưa hiểu. Muốn làm tốt vai trò CIO, cơ bản phải thuyết phục được lãnh đạo. Đồng thời, cần có chiến lược lâu dài, như ngành NH chúng tôi có kế hoạch cho CNTT trong 10 năm, 2000-2010. Kể cả một đơn vị, một doanh nghiệp (DN) nhỏ cũng cần chiến lược dài hơi như vậy.

Tiếng nói của CIO cần phải chính xác và có sức nặng. Trong việc hoạch định chính sách, ngành NH trước đây không có tiếng nói của giới CNTT. Nay thì các bộ phận làm chính sách gắn rất chặt với bộ phận CNTT. Các sản phẩm, dịch vụ của ngành không thể tách rời CNTT.

Ngày nay, hệ thống thông tin là cấu thành đặc biệt quan trọng hoạt động của các tổ chức, DN và CIO có trách nhiệm quản lý tài sản vô giá đó. CIO cũng phải có chiến lược đào tạo cán bộ nghiệp vụ, để theo kịp ứng dụng ngày càng hiện đại. Đồng thời, cần phối hợp, hợp tác với các đơn vị khác, trong và ngoài ngành, trong nước và quốc tế để hỗ trợ trong công việc, đặc biệt là quản lý dự án.

Tập cho người khác ăn ớt

TS. Tạ Quang Tiến, cục trưởng cục Công Nghệ Tin Học NH

Tôi thường không thuyết phục lãnh đạo bằng lời mà bằng hành động và chất lượng công việc. Đó là cả một quá trình, không phải ngày một ngày hai. Khi thuyết phục, phải vững quan điểm: làm để phục vụ người khác, không phải là bắt người khác làm theo mình. Đưa CNTT vào hoạt động nghiệp vụ cũng giống như tập cho người ta ăn ớt. Mới ăn thấy khó, nhưng quen rồi mà thiếu thì không ngon miệng.

Đầu những năm 90, Việt Nam mới đổi mới, hệ thống NH rất nghèo, đầu tư cho CNTT rất hạn chế và nhỏ giọt. Hồi đó có những ý kiến cho rằng không cần đầu tư, nhưng chúng tôi nghĩ NH là ngành rất quan trọng đối với nền kinh tế và sẽ có sự phát triển rất to lớn, nếu không đầu tư bài bản cho hệ thống hiện tại, tương lai sẽ gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi bèn kêu gọi vốn nước ngoài và năm 1994, NH Thế Giới (WB) đã đồng ý rót gần 50 triệu USD để thực hiện dự án “Hiện đại hóa hệ thống NH và hệ thống thanh toán”.

Thời điểm ấy, trong nước chưa có quy định về đấu thầu, cũng chưa có một dự án như thế bao giờ nên quá trình triển khai gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi vừa học vừa làm, vừa đúc kết kinh nghiệm, đồng thời dựa vào uy tín, năng lực của WB để thuyết phục lãnh đạo. Cuối cùng dự án đã thành công năm 2002, được công nhận là mang lại nhiều lợi ích to lớn cho ngành NH. Như với tiểu dự án thanh toán điện tử liên NH, khi đưa vào sử dụng đã giúp các NH thực hiện 40.000 – 50.000 giao dịch liên NH mỗi ngày, mỗi giao dịch chỉ còn 10 giây. So với trước đây, chi nhánh NH Ngoại Thương TP.Hải Phòng và NH Nhà Nước chỉ cách nhau cái bờ tường mà thực hiện một lần chuyển tiền mất 7 ngày!

Những thành công này giúp NHNN và các NH thương mại quản trị, điều hành tốt hơn, vòng quay vốn nhanh hơn. WB đánh giá đây là dự án lớn nhất về CNTT thành công ở Việt Nam. Hiện chúng tôi đang cùng WB triển khai giai đoạn 2, số vốn 100 triệu USD.

Tôi đã chọn đúng đường

Tôi cho rằng CIO phải hội đủ những yếu tố: Am hiểu rất sâu nghiệp vụ chuyên ngành đang làm, tiếp cận được cái mới trong ngành đó, đồng thời hiểu được các nguyên lý cơ bản về CNTT, có cái nhìn về sự phát triển lâu dài của ngành CNTT. Với những yếu tố đó, CIO có thể xử lý những bài toán nghiệp vụ theo xu hướng công nghệ hiện đại, bảo đảm hiệu quả lâu dài, không phải làm đi làm lại.

Lâu nay chúng ta thường hiểu sai về vai trò của giám đốc CNTT, cho rằng họ chỉ biết về kỹ thuật. Thực ra điều quan trọng khi làm CNTT ứng dụng là phải hiểu nghiệp vụ. Phần lớn những CIO thành công tôi biết đều không xuất phát từ dân CNTT. Tuy nhiên, cũng cần có năng khiếu về CNTT để tránh vơ phải nghiệp vụ lạc hậu, công nghệ lạc hậu, không phù hợp.

Mặc dù tôi học về kinh tế nhưng làm CNTT từ rất sớm. Thoạt đầu do phân công, sau đấy là say mê, tự học. Ngành CNTT trước đây gặp nhiều khó khăn. Có những lúc tôi đã nghĩ chuyển việc khác. Nhưng rồi CNTT đã trở thành xu thế thời đại, được xã hội công nhận, tôn vinh. Và tôi nghĩ, nếu mình nỗ lực, đóng góp cho ngành, cho xã hội, thì con đường mình chọn là đúng. Mặt khác, nhờ có kiến thức kinh tế nên tôi hiểu được các hoạt động nghiệp vụ NH, có kiến thức trong điều hành. Điều đó giúp tôi biết cách xử lý trong những lúc khó khăn.

Theo Pcworld