Ông có nghĩ rằng cộng đồng phần mềm tự do có thể thắng cuộc chiến chống lại Microsoft này?

Stallman: Không ai biết được ai sẽ thắng cuộc chiến này, vì kết quả phụ thuộc vào bạn và những độc giả. Liệu bạn có đấu tranh vì tự do hay không? Liệu bạn có khước từ Windows và MacOS và các phần mềm không tự do hay không, và chuyển sang GNU/Linux hay không? Hoặc bạn sẽ quá lười biếng tới mức không thể kháng cự lại được?

Một vài nhà phân tích đang nói dạng thoả thuận này giữa Microsoft và Novell là tích cực cho những khách hàng và cũng có thể đại chúng hoá phần mềm tự do. Đó là vì các khách hàng sẽ có nhiều hỗ trợ hơn từ các nhà cung cấp về tính tương hợp và có thể chạy các ứng dụng của họ theo một cách tốt hơn. Ông có đồng ý với những lý lẽ này?

Stallman: Điều đó giống như lý lẽ rằng hút thuốc là tốt cho sức khoẻ của bạn vì nó sẽ giúp bạn giảm cân. Tôi không biết liệu phát biểu của họ về tính phổ biến có đúng theo một nghĩa hẹp nào đó hay không, nhưng tôi chắc chắn là nó đi trệch đích. Đây không phải là vấn đề về việc GNU/Linux có được sự phổ biến thế nào, nếu nó thất bại trong việc đưa ra cho bạn sự tự do. Mục đích của Microsoft, trong phi vụ làm ăn với Novell, là làm cho mọi người sợ chạy GNU/Linux mà không trả tiền cho Microsoft để có được sự cho phép. Đó là nguyên nhân vì sao chúng tôi đã thiết kế GPLv3 để đánh ngược lại nó.

Còn đối với tính tương hợp, tất cả những điều chúng ta cần để đạt được tính tương hợp toàn phần là các nhà lập trình phát triển phần mềm sở hữu độc quyền hãy dừng việc cản trở nó.

Với phần mềm tự do, người sử dụng là người kiểm soát. Hầu như mọi lúc, người sử dụng muốn tính tương hợp, và khi phần mềm là tự do, họ sẽ có những gì họ muốn. Với các phần mềm không tự do, nhà lập trình phát triển sẽ kiểm soát người sử dụng. Nhà lập trình phát triển sẽ cho phép tính tương hợp khi điều đó phù hợp với nhà lập trình phát triển; những gì người sử dụng mong muốn là nằm ngoài điều này.

Microsoft đã thường áp đặt tính không tương hợp; hiện nay, ví dụ, hãng khuyến khích “tiêu chuẩn” OOXML không có thật dựa trên các bằng sáng chế thay vì việc hỗ trợ Định dạng Tài liệu Mở. Microsoft tin là hãng quá mạnh rằng hãng có thể thiết kế một định dạng không tương thích, tạo ra những chướng ngại đối với việc triển khai nó bởi những người khác, và ép hầu hết người sử dụng chuyển sang nó. Bạn có nghĩ là người sử dụng thực sự ngu ngốc như Microsoft dự đoán?

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa