Hà Nội, ngày 2 tháng 8 năm 2001

Kính gửi: Thủ tướng Phan Văn Khải

Tôi có được đọc Quyết định số 112/2001/QĐ-TTg ngày 25.7.2001 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án tin học hóa quản lý hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2005 kèm theo toàn văn bản Đề án và Phụ lục dự toán kinh phí cho Đề án. Tôi rất mừng được thấy Thủ tướng hết sức quan tâm đến sự nghiệp tin học hóa quản lý nhà nước, một sự nghiệp tuy được khởi đầu từ đã rất lâu và tốn kém cũng đã không ít nhưng trầy trật mãi cho đến nay vẫn chưa có mấy hiệu quả thiết thực, nhưng sau khi đọc kỹ văn bản Đề án và Phụ lục, tôi xin được trình bày với Thủ tướng một số ý kiến tóm tắt sau đây với mong muốn sẽ không tiếp tục cách làm không hiệu quả và lãng phí nhiều hơn nữa trong những năm sắp tới:

1. Tôi nghĩ các Quyết định lớn của Chính phủ về một vấn đề nên có sự kế thừa, một quyết định mới cần được ban hành trên cơ sở kiểm điểm nghiêm túc việc thành bại, lý do, trách nhiệm... của việc thực hiện quyết định trước đó. Quyết định 112/2001 lần này là tiếp tục thực hiện Nghị quyết 49/CP/1993 và Quyết định 211/TTg/1995, xa hơn nữa là tiếp tục các Đề án do VPCP triển khai trước đó (do Chính phủ Pháp tài trợ). Cần kiểm điểm nghiêm khắc việc thực hiện các quyết định và các đề án nói trên, vì theo tôi biết thì ngoài việc nhập và thay thế khá nhiều máy móc thiết bị với kinh phí khá lớn, các nội dung tin học hóa chưa thực hiện được bao nhiêu. Cũng cần kiểm điểm vì sao QĐ 211/1995 (tức Chương trình quốc gia về CNTT) bị đình chỉ từ năm 1998?

2. Nội dung Đề án đi kèm QĐ 112/2001 được chuẩn bị quá sơ sài, không đủ luận cứ khoa học, các khái niệm có nhiều lầm lẫn, chưa thể xem là một đề án tiền khả thi. Tôi có cảm tưởng người viết đề án viết để cho có, để rồi có thể làm một cách tắc trách, chứ không phải viết nghiêm túc để mà làm một cách nghiêm túc. Nặng về phần trang thiết bị và mạng mà rất qua loa về nội dung, thông tin đáng phải là phần chủ yếu nhất của Đề án.

3. Về tổ chức chỉ đạo thì quy định như Đề án là hoàn toàn bất cập. Cả sự nghiệp tin học hóa quản lý nhà nước lại giao cho VPCP (thực tế sẽ là ai trong VPCP, phải chăng là một số người phụ trách tin học ở VPCP hiện nay?) chỉ đạo thì e rằng khó mà thành công được. Kinh nghiệm của Chương trình quốc gia về CNTT giai đoạn 1996-1998 có cả Ban chỉ đạo quốc gia (giúp việc Thủ tướng), mỗi Bộ, ngành, mỗi tỉnh đều có Ban chỉ đạo do Bộ (Thứ) trưởng, Chủ tịch (hoặc Phó chủ tịch) trực tiếp đứng đầu, có các Ban chuyên môn, Hội đồng khoa học nghiên cứu, chuẩn bị các nội dung cho chỉ đạo, mà công việc vẫn không làm xuể, bởi nếu định làm thật thì phải hiểu Tin học hóa là công việc hết sức khó khăn, đòi hỏi nhiều công sức và trí tuệ. Tiếc rằng tất cả những công việc được bắt đầu trong 1996-1998 đã bị xóa bỏ một cách vô trách nhiệm, nay không thể lại làm với một sự chỉ đạo hời hợt được.

4. Đề án quan tâm nhiều đến mua sắm máy móc và trang thiết bị, thậm chí còn chỉ định trước là mua máy của những công ty nào, xác định mức tối thiểu của tổng kinh phí (không ít hơn 1.000 tỷ), mà lẽ ra chi tiết về những điều này chỉ nên dự toán khi có đề án khả thi, tức là sau khi nghiên cứu chi tiết nội dung công việc, đề xuất các phương án thực thi v.v...

Thư không thể viết dài và trình bày chi tiết, chỉ mong được Thủ tướng lưu ý để lần này sự nghiệp Tin học hóa quản lý nhà nước nếu được quyết tâm khởi động lại thì sẽ được chỉ đạo và thực hiện thật sự khoa học và nghiêm túc, làm đến nơi đến chốn; và sự nghiêm túc một cách khoa học với ý thức trách nhiệm cao đó phải được thể hiện ngay từ bước xây dựng Đề án.

Kính chúc Thủ tướng mạnh khỏe!