Mạng xã hội (MXH) không phải là blog?

Vũ Kiêm Văn, thành viên sáng lập mạng thehetre.vn định nghĩa đơn giản: "MXH như một đồ thị trong đó các nút có thể là một cá thể hoặc là một tổ chức, còn các liên kết là mô phỏng các quan hệ trong xã hội thực. MXH là khác rất nhiều so với blog vì MXH là một khái niệm rộng lớn hơn. Blog là một dịch vụ, một loại hình giao tiếp trong MXH. Có những MXH dựa trên nền tảng chính là blog, có những MXH không có blog".

Trong khi đó bà Nguyễn Thị Bình, giám đốc Marketing của Cyworld Việt Nam có góc nhìn khác để định nghĩa MXH: "MXH có rất nhiều chức năng trong đó blog là một chức năng trong một MXH. Blog có phải là MXH hay không thì câu trả lời của tôi là không. Vì blog giống như các bạn đã thấy, từ blog đã nói lên chức năng của nó. Blog nghiêng về viết về text nhiều hơn".

Mạng xã hội được hình thành khi một nhóm người khởi xướng gửi đi thông điệp mời những người quen gia nhập và thành bạn bè trong trang của mình. Các thành viên mới sẽ lặp lại quá trình trên và tạo nên một mạng liên kết rộng lớn. Website mạng xã hội đầu tiên là SixDegrees.com được hình thành từ năm 1997. Nhưng phải đến 2003, những trang liên kết bạn bè như SixDegrees.com mới thực sự phổ biến nhờ sự nổi lên của Friendster với hàng trăm nghìn thành viên ở nhiều quốc gia khác nhau.

Với 140 triệu người dùng, MySpace được coi là MXH thành công nhất thế giới hiện nay. Năm ngoái, MySpace còn đạt số lượt truy cập cao hơn cả Google. Với đủ các mối quan hệ từ các hoạt động thương mại, tìm kiếm đối tác, quảng bá phim ảnh đến các hình thức kiếm tiền, giới thiệu bản thân, có người đã so sánh Myspace là "một nước Mỹ thu nhỏ".

Sau thành công của Myspace, Yahoo phát hành dịch vụ Yahoo 360^o vào tháng 7/2005 như một chiến lược mới của mình nhắm vào thị trường MXH. Với nền tảng là hệ thống Blog, Yahoo 360^o hiện đang là MXH phổ biến nhất ở VN với cái tên quen thuộc Blog yahoo 360^o. "Do Yahoo 360^o là một MXH đơn giản dưa trên nền tảng chính là blog nên mọi người gọi là blog Yahoo 360^o, có thể so với các nhà chuyên môn đánh giá thì chưa được chuẩn xác vì nó là một MXH nhưng xét trên khía cạnh blogger, người sử dụng bình thường thì đây là từ chấp nhận được", ông Vũ Kiêm Văn nhận xét.

Trên thế giới hiện nay có khoảng hơn 200 MXH với quy mô lớn nhỏ khác nhau. Sự thành công của các trang này đã khiến MXH đang trở thành một chiến lược phát triển Internet với nguồn lợi nhuận khổng lồ. Không chỉ có Yahoo phát hành dịch vụ Yahoo 360^o, tháng 7/2005, hãng truyền thông News Corp đã mua lại MySpace với cái giá 580 triệu USD hay một MXH tại Anh là Bebo.com đang được Viacom và Yahoo "dòm ngó" với cái giá 1 tỷ USD.

MXH ở Việt Nam: Yahoo 360^o vẫn độc chiếm?

Từ Canada sang Việt Nam được hơn ba năm, anh chàng sinh viên khoa tiếng Việt trường ĐH KHXH và NV, Joe bất ngờ nổi tiếng vì... chính blog với những bài viết "vui vui" của mình. Blog không chỉ khiến Joe được cả cộng đồng mạng biết tới mà còn trở thành một gương mặt quen thuộc trên các phương tiện thông tin đại chúng. Những bài viết trên blog của Joe được lần lượt đăng báo và Joe từ một blogger đã trở thành một diễn viên, rồi một MC của một chương trình truyền hình. Câu chuyện của Joe đã cho thấy một phần nào sức ảnh hưởng sự mạnh mẽ của YM ở Việt Nam nói chung và Yahoo 360^o nói riêng.

Dù tính năng vẫn còn thô sơ, không hề nhiều tiện ích cho người dùng, giao diện không bắt mắt, ngôn ngữ bằng tiếng Anh, nhưng Yahoo 360^o vẫn cứ được người dùng Việt Nam yêu thích. Và một trong lý do cơ bản giải thích cho sự "trái ngược này" chính là Yahoo 360^o được liên thông với Yahoo Messenger, một công cụ giao tiếp online được đến 90% người dùng Internet tại VN sử dụng.
 
Bên cạnh đó, trong những lí do để Yahoo 360^o phổ biến hơn tại VN là nhờ vào những hiện tượng như blog của Joe, chống chọi với ung thư bằng blog của Trần Tuyên và rất nhiều những cuộc vận động từ thiện khác... Đây có thể xem là những cú "hích" PR tích cực cho sản phẩm Yahoo 360^o tại VN. Sự thành công của Yahoo 360^o đã khiến nhiều người dùng "quên mất" những MXH "made in Việt Nam" cũng như những MXH mang thương hiệu nước ngoài nhưng được Việt hoá dành riêng cho người Việt. Mặc dù vậy sự tồn tại này đang báo trước một cuộc tranh mạnh mẽ diễn ra trong thời gian tới khi MXH có thể đang trở thành một cơ hội để kinh doanh.

Không chỉ có Yahoo 360^o, người sử dụng cũng đang chứng kiến cuộc cạnh tranh của chính những MXH Tiếng việt với nhau thời gian qua. Tổ chức các hoạt động offline khá rầm rộ, cung cấp nhiều tính năng mới và kết hợp với các dịch vụ khác là những "chiêu thức" được các MXH đưa ra. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này chưa một MXH nào có thể đạt ngưỡng 1 triệu người dùng.

Cuối năm 2007, bước sang năm 2008, tình hình các MXH ở VN hứa hẹn sẽ rất sôi nổi khi Yahoo sẽ đầu tư thêm cho dịch vu Yahoo 360^o, người khổng lồ Myspace có thể sẽ đặt chân đến Việt Nam và các MXH trong nước cùng đưa ra những hình thức để lôi kéo người dùng mới. Cùng chung sống hay chiến thắng sẽ thuộc về MXH thực sự có tiềm lực và khác biệt. Câu trả lời có lẽ nằm ở các nhà cung cấp dịch vụ và chính người sử dụng bởi: sử dụng MXH là một phản ứng tình cảm mang tính dây chuyền. 

Theo Vnmedia