Một điều tra của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) về thời gian doanh nghiệp tuân thủ các nghĩa vụ về thuế cho kết quả đầu ra là trung bình doanh nghiệp mất 1.959 giờ/năm, con số cao gần gấp đôi so với đánh giá của các tổ chức quốc tế về thời gian thực hiện thuế tại Việt Nam trước đó là 1.050 giờ/năm.

Con số khi được công bố đã gây “sốc”, và ngay cả người đứng đầu Bộ Tài chính cũng ngạc nhiên về con số này. Chưa hết, Viện trưởng CIEM Đinh Văn Ân còn nhận xét rằng “kết quả gây sốc nhưng cũng chưa phản ánh hết thực tế”.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ ngược lại, cũng phải nhìn nhận rằng chính các doanh nghiệp đang tự "đánh mất" thời giờ của mình trong thực hiện các nghĩa vụ thuế. Một quan chức ngành thuế cho hay, trình độ ứng dụng công nghệ thông tin của doanh nghiệp là một vấn đề lớn ảnh hưởng tới thời gian tuân thủ nghĩa vụ thuế. Vì ngay ngành thuế cũng thừa nhận, khối lượng xử lý của cán bộ thuế Việt Nam đạt rất thấp so với các nước, do dùng các thao tác thủ công là chính và khai thác các ứng dụng của công nghệ tin học còn rất ít.

Đối với CIEM, đơn vị thực hiện nghiên cứu, cũng cho hay việc ứng dụng công nghệ có tác động trực tiếp tới thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.

Một phần của báo cáo của CIEM cho thấy, xét trong gần 2.000 giờ/năm để doanh nghiệp làm về thuế thì doanh nghiệp quy mô nhỏ có chi phí thấp nhất (1.749 giờ, chiếm 90% thời gian trung bình), tiếp đến là doanh nghiệp lớn (1.844 giờ, chiếm 94% thời gian trung bình) và cao nhất là doanh nghiệp quy mô vừa (2.142 giờ, chiếm 109% thời gian trung bình).

Con số trên cho thấy có điều thú vị là sự hao phí thời gian làm công tác thuế của doanh nghiệp lớn thường thấp hơn các doanh nghiệp quy mô vừa và ngang bằng với các doanh nghiệp quy mô nhỏ, trong khi giao dịch thuế của doanh nghiệp lớn có khối lượng nhiều hơn.

Yếu tố ảnh hưởng tới sự khác biệt chắc chắn là việc doanh nghiệp lớn ứng dụng nhiều hơn các phần mềm tin học trong kế toán thuế, bà Lê Thị Duyên Hải (Ban chính sách, Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính) trao đổi với VnEconomy.

“Theo con số của CIEM đưa ra, các doanh nghiệp lớn là những đơn vị có thời gian chuẩn bị hồ sơ chứng từ, lập các bảng khai thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn doanh nghiệp vừa và thậm chí ngang bằng với doanh nghiệp nhỏ”, đại diện ngành thuế minh chứng. Kết quả được công bố là thời gian thực hiện thủ tục thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp nhỏ tốn 1.540 giờ, doanh nghiệp vừa tốn 1.895 giờ và doanh nghiệp lớn tốn 1.619 giờ.

Đại diện của Tổng cục Thuế chia sẻ thêm, khi bà trao đổi với một người bạn làm ở một Tổng công ty thì được biết việc lập hồ sơ khai thuế từ phần mềm kế toán của Tổng công ty này sang việc lập hồ sơ theo quy định là không mất nhiều thời gian.

Hay tại các công ty nước ngoài tại Việt Nam, như Ford, Mecerdes - Benz, khi cán bộ thuế tới làm việc thì họ cung cấp rất nhanh chóng dữ liệu bằng bản mềm nên giữa công ty và cán bộ thanh tra mất rất ít thời gian thanh tra, do các công ty này có mức độ ứng dụng tin học cao.

Các cách giúp doanh nghiệp giảm thời gian tập hợp chứng từ, ghi chép trong hệ thống kế toán,… ứng dụng các phần mềm tin học trong kê khai thuế... sẽ được ngành thuế cung cấp qua đĩa CD hoặc doanh nghiệp có thể tải về miễn phí từ trang web của Tổng cục Thuế, một đại diện Tổng cục Thuế cho biết.

Theo Vneconomy