Khi nói đến cụm từ “Hướng Dịch Vụ”, chúng ta có thể nghĩ ngay đến các hoạt động không thể tách rời nhau và ở đó người dùng hoàn toàn được sự tự do lựa chọn những yêu cầu cần thiết để đáp ứng mục đích, quyền lợi thiết thực của họ. Nói một cách khách quan, hướng dịch vụ như một sợi dây liên kết rất chặt chẻ văn hoá của mỗi quốc gia vào sự phát triển, mở rộng của thế giới.

Định hướng phát triển CNTT theo mô hình hướng dịch vụ là một xu hướng rất mới mẽ nhưng tràn đầy tiềm năng cho sự cạnh tranh và phát triển sức mạnh, giá trị cộng của công nghệ cũng như việc kết hợp các sức mạnh của kỹ thuật tiên tiến nhất nhằm hỗ trợ những chiến lược quan trọng với tính quy mô quốc gia trong khả năng cạnh tranh toàn cầu hiện nay.  Khả năng đó không những làm tiết kiệm hàng tỷ tỷ đồng chi phí mà còn mang lại sức mạnh “văn hoá bản địa” trong mô hình cạnh tranh toàn cầu. Nói một cách khác, thế giới sẽ nhìn vào đất nước bạn, chiêm ngưỡng và tôn trọng bản sắc văn hoá riêng của đất nước bạn cái mà không một đất nước nào có thể cạnh tranh được. Bạn sẽ quảng bá hình ảnh đất nước mình bằng những giá trị “văn hoá độc quyền”, mở rộng tương lai mình bằng sức mạnh tổng hợp. Không một ai khác có thể giúp đất nước bạn trở thành một hình ảnh mới ngoài chính bạn.

CNTT theo hướng dịch vụ
Bạn chắc đang sở hữu một chiếc máy vi tính đắt tiền và có trên 100 ứng dụng khác nhau trên đó. Bạn có thể tin rằng, trong hai năm nữa, bạn có thể sẽ có trên 1000 ứng dụng trên chiếc máy của mình. Nói một cách khác đi, bạn sẽ phải học để sử dụng những ứng dụng, học để biết cách kết hợp, học để biết cánh biến tấu chúng cho công việc của bạn. Đơn cử một ví dụ trong văn phòng hiện nay do việc ứng dụng CNTT là “miễn phí” mà vì thế, mỗi chiếc máy có ích nhất trên 400 ứng dụng khác nhau từ NotePad đơn giản cho đến những chương trình chuyễn ảnh Adobe phức tạp. Một người muốn gởi một bức ảnh của mình vào email đến bạn mình sau kỳ nghĩ lễ sẽ dùng ít nhất 4 ứng dụng để hoàn thành công việc này như biến đổi hình, chuyển định dạng phù hợp, nén kích thước tập tin, gắn vào email (attachment), viết một email để gởi. Tất cả đó là những trở ngại quá lớn, làm mất mát thời gian quá nhiều cho việc một công việc quá đơn giản trên.

Một điều quan trọng hiện nay đó là khả năng “dư thừa” quá lớn của những ứng dụng đang mang đến một thảm hoạ TITANIC trong CNTT. Các ứng dụng hầu như chiếm từ 50-60% các tính năng chồng chéo lên nhau các tính năng và không tính năng nào làm trọn vẹn những yêu cầu thực tế. Chính vì thế, người dùng đang trả một cách rất lãng phí hàng tỷ tỷ đồng cho các ứng dụng nhằm đáp ứng một cách “đầy đủ” nhu cầu của mình. Là một thượng đế, người dùng có phải chăng đang bị công nghiệp phần mềm máy tính bóc lột? Câu trả lời là tất nhiên thế. Các ứng dụng máy tính trên thế giới đang trãi qua giai đoạn khủng hoảng thừa, tuy nhiên người dùng đang trong tình trạng thiếu. Thừa vì các ứng dụng luôn giải quyết gần như 80% các yêu cầu và để ngỏ 20% các yêu cầu không thể hoàn thiện. Thiếu vì người dùng muốn đòi hỏi 99-100% các yêu cầu mình đặt ra là cần phải đáp ứng. Chính vì thế, những quốc gia đang cố gắng hoàn thiện một bức tranh công nghệ hoàn hảo sẽ không thể đạt được trong bối cảnh hiện nay, bối cảnh công nghệ ứng dụng.

Chính vì thế mà bức màn CNTT theo hướng dịch vụ đã được đặt ra cách đây 2 năm (từ đầu năm 2006) và đang vén lên một bầu trời mới, bầu trời của những hướng dịch vụ CNTT thay cho ứng dụng CNTT. Hướng dịch vụ CNTT là khả năng cho phép kết hợp các mô hình dịch vụ đơn lẽ trong ứng dụng thành một tập lớn, tập lớn này sẽ trở thành một dịch vụ và bản thân chúng lại là một thành tố trong một kiến trúc mở kết hợp tiếp theo. Cứ như thế, hướng dịch vụ CNTT sẽ là đáp án tuyệt vời hơn bao giờ hết cho mọi mô hình lớn, nhỏ của các quốc gia nhằm đáp ứng trọn vẹn các yêu cầu. Thêm vào đó, hướng dịch vụ đang vẽ ra khả năng biến tấu vô tận (cái mà người ta gọi là khả năng mở rộng trong ứng dụng CNTT) việt mở rộng cho tương lai để thúc đẩy, để cạnh tranh và cắt giảm chi phí xuống mức cần thiết nhất. Một thí dụ minh chứng cho sức mạnh CNTT theo hướng dịch vụ là người dùng không còn lo lắng về VIRUS máy tính, về khả năng cài đặt các dịch vụ (không phải ứng dụng) và không còn cần thiết học các ứng dụng rời rạc để kết hợp trong một công việc đơn giản nữa. Tất cả các thao tác đó sẽ được kết hợp đằng sau bề mặt công nghệ. Người dùng chỉ việc “nhấn và xem kết quả” (click and see) và mọi thứ sẽ rất đơn giản.
 
Vì sao hướng dịch vụ sẽ giải quyết sự khó khăn hiện nay trên các ứng dụng?
Bạn có thể thấy rằng, để một chương trình kế toán tạo ra một bảng biểu (report) thì người ta cần kết hợp rất nhiều các kết quả của giao dịch khác. Các ứng dụng ngày nay gói tất cả các giao dịch đó và tập hợp thành một ứng dụng để làm một chương trình kế toán rất phức tạp. Nói một cách khác, chương trình kế toán thực sự rất đơn giản nhưng vì việc tạo ra các ứng dụng rời rạc đang khiến người dùng rất khó lựa chọn một ứng dụng hoàn hảo. Một công ty xây dựng mua một chương trình kế toán cho xây dựng hay một công ty thuỷ sản phải ngậm ngùi mua một chương trình cho riêng mình. Tất nhiên, công việc này sẽ không chỉ mất tiền, mà chúng đang tạo ra hình ảnh dư thừa hàng loạt hoặc méo mó kiến trúc kế toán cái mà bản chất chúng chỉ là đơn giản những con số báo cáo cuối cùng.

Hướng dịch vụ cho phép chúng ta tích hợp nghiệp vụ kế toán và các dữ liệu giao dịch một cách dễ dàng. Các công ty chỉ cần tải những “dịch vụ” giao dịch họ đang làm và kết hợp với “dịch vụ” nghiệp vụ kế toán (rất chuẩn) để từ đó, chúng có khả năng liên kết và tạo ra một ứng dụng hoàn hảo nhất. Về khía cạnh mở rộng dịch vụ, các dữ liệu kết xuất giữa các dịch vụ sẽ dễ dàng cho phép tạo ra các tài liệu hay tích hợp vào trong hệ thống lớn khác như việc báo cáo kế toán có khả năng xuất ra ODF, PDF, v.v.

Hướng dịch vụ là nền tảng của giải pháp chính phủ điện tử cũng như cho các giải pháp quốc gia.
Thử hỏi bạn rằng, bạn biết được những dịch vụ nào sẽ được tích hợp vào hệ thống công quyền sau 10 năm nữa? Như thế, kiến trúc chính phủ điện tử sẽ phải thay đổi hay thiết kế lại để phù hợp, tất nhiên là không vì chi phí cũng như sự an toàn trong vận hành của hệ thống. Và như thế liệu chúng ta cần phải đạt được một kiến trúc công nghệ hoàn hảo? cũng sẽ chẳng bao giờ có một kiến trúc hoàn hảo. Như vậy, chúng ta cần một kiến trúc mở và cùng với việc xây dựng mô hình hướng dịch vụ thay cho cách áp dụng các ứng dụng độc lập hiện tại. Hiện nay, chúng ta chỉ nói về chuẩn tài liệu và chỉ để soạn thảo văn bản trên chuẩn tắc đó. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng, đó chỉ mới bắt đầu của một chính phủ điện tử không bao giờ có điểm kết trong các yêu cầu thực tế. Chúng ta cần các dịch vụ để mở rộng cho việc áp dụng các dòng công việc, mở rộng chử ký số, kết xuất ngân hàng dữ liệu quốc gia, thông tin khí tượng, truyền hình trựcv tuyến, thông tin địa lý, thuỷ văn, khoa học... Các yêu cầu sẽ nãy sinh rất lớn và đòi hỏi chúng ta lựa chọn một kiến trúc mở và hướng dịch vụ từ bây giờ.

Ghi chú: Kiến trúc mở là khả năng đáp ứng nhiều niền tảng công nghệ như LINUX, UNIX, Windows. Kiến trúc mở không bị phụ thuộc vào bất cứ cá nhân hay tổ chức nào. Kiến trúc mở là một kiến trúc có khả năng nghiên cứu, phát triển, và chia sẻ lẫn nhau. Trong bài viết này, kiến trúc mở tôi đang nói đến đó là Open Technology bao gồm các công nghệ định tuyến tích hợp dữ liệu (ESB + JBI), chia sẻ dữ liệu không phụ thuộc nền tảng (XML).