Tuy nhiên, việc ứng dụng PMNM ở VN mới đang ở giai đoạn thí điểm, và thường được ví một cách hình ảnh: Chiếc bánh sờ sờ ra đấy, nhưng nhiều người vẫn chưa với tới được...

Những kết quả bước đầu...
PGS-TS Dương Anh Đức cho biết, nhiều năm qua khoa CNTT ĐH KHTN TPHCM đã tạo điều kiện  cho SV tiếp xúc với các PMNM trong quá trình học môn hệ điều hành. SV được đề nghị tự nghiên cứu các vấn đề về PMNM, sử dụng các môi trường nguồn mở để lập trình. Trong Olympic tin học SVVN hai năm 2005-2006, SV khoa CNTT của trường đã liên tiếp đoạt giải nhất và nhì.

Ngoài ra, khoa Toán-Tin học và khoa Điện tử-Viễn thông cũng đã sử dụng các công cụ nguồn mở để học tập, nghiên cứu thay vì phải chi cả triệu USD để trang bị các PM thương mại. Tại ĐH Bách khoa TPHCM, PMNM  BKIVR đã được ứng dụng để cung cấp dịch vụ thông tin dự báo thời tiết, tỉ giá ngoại tệ..., và còn có thể mở rộng để cung cấp thông tin điểm thi, giá sản phẩm... Hệ thống liên lạc giữa sinh viên và giảng viên cũng tiện lợi hơn khi ứng dụng PMNM. 

Hiện nay, Sở BCVT TPHCM đang ứng dụng PMNM Moodle cho các hoạt động như cung cấp tin tức trực tuyến; diễn đàn trực tuyến; khảo sát; chia sẻ văn bản, tài liệu cho các sở khác; quản trị hệ thống... PM này đã được hiệu chỉnh lại về hệ thống phân quyền để phù hợp với hoạt động của đơn vị. Sở BCVT cho biết đang khảo sát nhu cầu sử dụng và mua sắm bản quyền PMNM được thương mại hóa, để hỗ trợ các cơ quan, DN chuyển đổi sang sử dụng. Thời gian qua sở này cũng đã tiến hành chuyển giao PMNM cho một số sở BCVT tỉnh bạn.

Trong khuôn khổ hoạt động của Phòng thí nghiệm mở (OpenLab), từ tháng 10.2006 đến tháng 4.2007, nơi này đã cho ra đời một hệ điều hành Linux hỗ trợ tiếng Việt tên V-ubuntu 7.04. V-ubuntu 7.04 tích hợp những tiện ích như: Bộ gõ tiếng Việt; bộ phông chữ ABC, Vni, Unicode...; từ điển đa ngữ; xem CD/DVD, phim, TV và nghe nhạc trực tuyến...

Băn khoăn trong ứng dụng
Lâu nay, cái lợi được nói đến nhiều nhất khi ứng dụng PMNM là chi phí thấp. Vì thế nhiều cộng đồng nguồn mở thế giới vẫn thường vận động các nước nghèo, các nước đang phát triển ứng dụng PMNM để khắc phục tình hình eo hẹp chi phí. Sở BCVT dẫn nguồn từ Cty Cybersource của Australia, cho biết: Chi phí tiết kiệm được do triển khai PMNM thay cho PM của Microsoft sẽ tỉ lệ thuận với số người sử dụng.

Cụ thể: Cty có 50 người sử dụng, sẽ phải trả 87.988USD để triển khai hệ điều hành Microsoft trong khi chỉ tốn 80USD để triển khai hệ điều hành Linux/FOSS (PMNM và tự do); tỉ lệ chi phí sẽ là 136.734USD-80USD đối với Cty có 100 người sử dụng; và 282.974USD-80USD đối với Cty có 250 người sử dụng. Tuy nhiên, một thông tin do TS Dương Anh Đức đưa ra cũng gây chút băn khoăn.

Đó là theo nghiên cứu của hãng Gartner (Mỹ), thì tổng chi phí của việc chuyển đổi và đào tạo cho các ứng dụng cá nhân trên Linux tốn kém hơn so với Windows. Cụ thể hơn, với Windows XP, người sử dụng giảm được từ 15%-30% tổng chi phí sở hữu so với ứng dụng Linux.

PMNM có một ưu thế là mọi người có thể tham gia vào để dần hoàn thiện, song chính điểm mạnh này lại trở thành điểm yếu về bảo mật khi ai cũng có thể có được mã nguồn. Có lẽ đây chính là sự ngán ngại lớn nhất để ứng dụng trong các DN, đặc biệt là những DN lớn và các tổ chức có vai trò nắm giữ những thông tin quan trọng.

Theo nhiều chuyên gia, muốn mở đường để ứng dụng rộng rãi PMNM tại VN nên bắt đầu từ các trường, viện nghiên cứu và những đơn vị, tổ chức của Nhà nước. Đây chính là những đầu mối để các DN, tổ chức xã hội... kết nối vào, tạo thành mạng lưới dần mở rộng.

Theo Lao động