- Với vai trò là giám khảo, gắn bó với Giải thưởng NTĐV trong suốt chặng đường 10 năm, ông có thể chia sẻ những kỷ niệm, cũng như những ấn tượng của ông về Giải thưởng?  

Rất nhiều kỷ niệm khó quên. Điều đầu tiên là luôn được cùng các chuyên gia hàng đầu trong nhiều lĩnh vực khác nhau của ngành CNTT tham gia bình chấm giải ngay trong những năm đầu tiên. Nhiều giám khảo đã liên tục có mặt trong 10 năm qua như PGS.TS Lương Chi Mai Viện CNTT, PGS.TS Nguyễn Minh Dân khi đó còn là Vụ trưởng Vụ KHCN Bộ Bưu chính Viễn thông, TS. Phùng Văn Ổn nay là Giám đốc Trung tâm Tin học Văn phòng Chính phủ... Nhiều nhà khoa học hiện đang lãnh đạo các trung tâm nghiên cứu - đào tạo đại học lớn như PGS.TS Dương Anh Đức, PGS.TS Nguyễn Việt Hà, TS. Hoàng Lê Minh, GS.TS Nguyễn Thanh Thủy, PGS.TS Huỳnh Quyết Thắng... đã luôn đồng hành và hết lòng cùng cuộc thi. Đã có rất nhiều thí sinh dù đoạt giải hay không sau đó đều có chia sẻ mong muốn và ước vọng sáng tạo - lập nghiệp bằng các sản phẩm hữu ích cho xã hội.

Qua Nhân tài đất Việt, chúng tôi còn ấn tượng với sự quan tâm - tận tụy với khoa học của Giáo sư - Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu, người Thầy - người Anh Cả của hội đồng giám khảo chúng tôi. Dù đã rất nhiều tuổi - “người xưa nay hiếm” - Thầy Hiệu luôn đồng hành, lắng nghe và đầy nhiệt huyết để tìm ra các tấm gương sáng tạo trẻ ngày nay…

- Điều gì ông cảm thấy tâm đắc nhất khi làm giám khảo Nhân tài Đất Việt?

10 năm qua, qua mỗi kỳ bình chấm giải đều thấy theo xu thế phát triển của công nghệ luôn có các sản phẩm - giải pháp tham dự mang hơi thở của công nghệ với cuộc sống. Tôi còn nhớ, năm đầu “nóng” với các sản phẩm “kiểm soát tốc độ tàu hỏa”, năm sau chấm thi trắc nghiệm “Mr.TETS”,... Và gần đây là các ứng dụng di động, đào tạo trực tuyến, hóa đơn điện tử và quảng cáo điện tử. Nhìn chung năm nào Nhân tài Đất Việt cũng có các sản phẩm mang xu hướng công nghệ mới được trình diễn và đoạt giải.

NTĐV là một giải thưởng được thực hiện rất nghiêm túc nên điều không vui nhưng cũng rất tâm đắc là “rất khó khăn cho hội đồng giám khảo” để quyết định có hay không Giải nhất Nhân tài Đất Việt, dù trước đó ai cũng mong “năm nay sẽ có giải Nhất”.

- Từ năm 2010 tới nay, Nhân tài Đất Việt đã trở thành Giải thưởng lớn mang tầm cỡ Quốc gia. Theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến thành công này?

Thành công của Nhân tài Đất Việt chính là sự say mê sáng tạo của các đối tượng tham gia, họ đã tin tưởng và quyết tâm mang sản phẩm - giải pháp của mình tham gia với mong muốn nâng tầm trí tuệ và sáng tạo Việt. Trung bình mỗi năm gần 200 sản phẩm đăng ký dự thi dù biết việc có giải rất khó khăn đã cho thấy uy tín và sức thu hút của NTĐV trong lĩnh vực CNTT.

Hội đồng giám khảo công tâm, luôn tìm kiếm đánh giá chặt chẽ về khoa học và công nghệ cũng như mức độ ứng dụng để tôn vinh các sản phẩm - giải pháp xứng danh Nhân tài đất Việt. 10 năm qua tuy không nhiều giải nhất, nhiều năm không có giải nhất nhưng NTĐV vẫn là sân chơi uy tín và chất lượng hàng đầu để tìm kiếm tài năng Việt trong lĩnh vực sáng tạo CNTT.

Sân chơi NTĐV là một giải thưởng cộng đồng, được Hội khuyến học, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT và báo Dân trí đồng tổ chức, không bị ràng buộc bởi các luật lệ hay can thiệp hành chính. Chặt chẽ, công khai và minh bạch trong bình chấm giải đã tạo uy tín cho giải thưởng và thu hút sự quan tâm của các nhà lãnh đạo cao cấp luôn có mặt và đồng hành trong buổi lễ trao giải Nhân tài Đất Việt luôn được tổ chức vào dịp 20/11 như một lời tri ân, một lời cảm ơn đến các thầy cô giáo đã nuôi dưỡng, dạy dỗ các tài năng Việt.

- Những năm gần đây, Giải thưởng liên tục được mở rộng thêm các lĩnh vực có tác động, ý nghĩa lớn với xã hội và cộng đồng. Đặc biệt là trong lĩnh vực CNTT, từ năm 2013, giải thưởng có thêm giải trong lĩnh vực ứng dụng di động. Ông đánh giá như thế nào về việc mở rộng các lĩnh vực của Giải thưởng? Làm thế nào để Giải thưởng Nhân tài Đất Việt tiếp tục phát huy được những thế mạnh để có thể phát triển lâu dài?

Nhân tài Đất Việt là giải thưởng đã bước sang năm tổ chức thứ 10, là giải thưởng uy tín và ý nghĩa với cộng đồng và xã hội. Không chỉ ý nghĩa tôn vinh, NTĐV là dịp để khuyến khích động viên các tài năng sáng tạo, cống hiến bằng các sản phẩm - giải pháp Việt phục vụ phát triển. Chính vì vậy, việc có thêm các lĩnh vực trong giải thưởng NTĐV rất được cộng đồng quan tâm. Mới đây 2 lĩnh vực mới Môi trường và Y Tế được tôn vinh trong NTĐV đã mang đến hình ảnh mới, nội dung thiết thực mới cho giải thưởng có uy tín này. Tiếc rằng trong lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo, tuy đã được nhắc tới nhưng chưa được tôn vinh trong NTĐV.

Trong lĩnh vực CNTT, từ năm 2013 đã thêm ứng dụng di động và là khởi đầu tốt đẹp. Đầu năm 2014 với hiện tượng Floppy Bird của Việt Nam sẽ là nguồn cảm hứng cho NTĐV trong ứng dụng di động 2014. NTĐV 2013 với sản phẩm SnapNSee đoạt giải Ba cũng rất ấn tượng. Đây là sản phẩm có lượt download cao tại App Storre và đã được nhận đầu tư như một sản phẩm khởi nghiệp có tiềm năng tại Hoa kỳ về nhận dạng ngôn ngữ trên di động.

Để NTĐV tiếp tục phát huy và tỏa sáng cần phải có nhiều hơn nữa các Nhà sáng tạo Việt tham gia, giải thưởng phải tạo các cơ hội phát triển cộng động và thương mại cho các tác giả có sản phẩm, giải pháp tham gia. Nếu chỉ là Giải thưởng và Thương hiệu NTĐV thì chưa đủ, cần hỗ trợ các tác giả khởi nghiệp đưa sản phẩm của mình ứng dụng hiệu quả và thành công trong thực tế. Việc phát động, giao lưu NTĐV cũng là một biện pháp cần thiết để các bạn trẻ có cơ hội được tiếp cận với sáng tạo và ham muốn trở thành chủ nhân của giải thưởng NTĐV.

- Xin cảm ơn tiến sĩ Nguyễn Long!

Giải thưởng Nhân tài Đất Việt do Hội Khuyến học Việt Nam khởi xướng từ năm 2005, các đơn vị đồng tổ chức là: Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT (cơ quan thường trực của Giải thưởng là Báo điện tử VnMedia), Đài Truyền hình Việt Nam và Báo Dân trí. Trong suốt những năm qua, Giải thưởng đã luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo từ các vị Lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và Chính phủ. Qua 9 năm tổ chức, Giải thưởng đã thu hút và tôn vinh hàng nghìn nhân tài trên mọi miền đất nước ở nhiều lĩnh vực như: Công nghệ Thông tin, Khoa học Tự nhiên, Y tế, Giáo dục, Giao thông, Bưu chính Viễn thông, Xây dựng, Quản lý doanh nghiệp,…