Bà Safura, Ủy viên Trung ương Đảng frelimo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Movitel.

Ấn tượng của bà về đất nước Việt Nam trước khi Viettel đầu tư vào thị trường này?

Trước khi biết đến Việt Nam thông qua Viettel, thông tin của chúng tôi về quốc gia này không có mấy, chủ yếu biết đến Việt Nam như một đất nước xuất khẩu gạo. Và không thể thiếu là ấn tượng về chiến tranh ở Việt Nam, những bộ phim của Việt Nam được chiếu ở đây cũng như thông tin về những cuộc cách mạng trong lịch sử của hai nước.

Trong rất nhiều hãng viễn thông lớn trên thế giới đặt chân tới đây, tại sao bà lại đặt niềm tin vào Viettel - công ty mới bắt đầu việc đầu tư ra nước ngoài?

Thông qua những chuyến thăm Việt Nam, tôi đã được gặp đại diện của Viettel và có hiểu biết sơ bộ về viễn thông ở Việt Nam và hoạt động của Viettel, nhưng khi đó vốn hiểu biết còn ít ỏi. Sau này, Viettel cử một đội ngũ sang đây nghiên cứu, biết được mong muốn của họ là được đầu tư ở Mozambique, chúng tôi bắt đầu tìm hiểu về viễn thông Việt Nam cũng như Viettel. Tuy nhiên, thông tin trên Internet thì không có nhiều.

Trong thời điểm chúng tôi mở gói thầu, rất nhiều hãng viễn thông lớn trên thế giới tỏ ra quan tâm. Nhưng lúc đấy, chúng tôi họp lại và có suy nghĩ thế này: Khi một đất nước đã phát triển mạnh về viễn thông thì họ thường đứng trên cao và nhìn xuống Mozambique đang đứng dưới thấp. Và một đất nước anh em giống như Việt Nam bày tỏ sự quan tâm thì chúng tôi rất tò mò, bởi hai quốc gia đã có mối quan hệ lâu bền, sự chênh lệch giữa hai nước không quá lớn. Trong những cuộc gặp đầu tiên, chúng tôi đã ngồi nói chuyện với đại diện của Viettel, họ tỏ ra rất cởi mở và thân thiện như những người anh em khiến chúng tôi rất muốn tiếp tục hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam.

Sau đó, chúng tôi cũng có nhiều chuyến công tác sang Việt Nam và tranh thủ gặp gỡ tìm hiểu xem Viettel là  doanh nghiệp tầm cỡ nào mà có đủ khả năng đầu tư tại một đất nước rộng gấp 3 lần Việt Nam. Sau khi tìm hiểu và nghiên cứu, chúng tôi nhận ra đây là một đối tác thực sự có thể tạo ra sự khác biệt ở Mozambique. Việc Viettel là một doanh nghiệp nhà nước của Bộ Quốc phòng cũng đảm bảo cho mối quan hệ  hợp tác, cộng thêm những gì tận mắt nhìn thấy ở Việt Nam khiến chúng tôi tin tưởng rằng tương lai viễn thông của Mozambique sẽ phát triển hơn.

Có thể nhiều người sẽ đưa ra những cái tên như Telenor, France Telecom... những nhà đầu tư có tên tuổi và thương hiệu. Bà có phải thuyết phục các thành viên chính phủ đồng ý cho Viettel đầu tư vào Mozambique?

Lúc chuẩn bị cho gói thầu, cũng có nhiều ý kiến khác nhau nhưng vì tận mắt chứng kiến những gì Viettel đã làm ở Việt Nam nên tôi rất tin tưởng doanh nghiệp này có thể thành công ở Mozambique. Chính tôi đã nói với các thành viên trong chính phủ rằng tôi, công ty của tôi sẽ liên minh với Viettel để làm một cái gì đó ở Mozambique. Ai cũng ngăn cản vì họ chỉ biết Việt Nam là "quốc gia chỉ có nông nghiệp", họ không biết về những lĩnh vực khác. Nhưng tôi nói rằng sẽ tin tưởng Viettel và đi theo, đồng hành cùng Viettel trong gói thầu này. Nếu thua, tôi sẽ thừa nhận rằng mình sai lầm.

Trong quá trình đó, có lúc nào bà mất niềm tin hay chưa thực sự tin tưởng Viettel sẽ thành công ở Mozambique?

Chúng tôi có bàn thảo với nhau là muốn thắng gói thầu này thì phải có hồ sơ ấn tượng nhất để đánh bại được các đối thủ, sau đó anh Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Tổng giám đốc Viettel gặp tôi và nói rằng: "Tôi sẽ có gói thầu tuyệt vời nhất dành cho chị". Cuộc gặp gỡ với anh Hùng càng làm cho niềm tin trong tôi lớn dần.

Có một câu chuyện mà tôi nhớ như in, đó là lần đầu tiên phía Viettel gửi hồ sơ thầu, khi cầm bộ hồ sơ đó trong tay, tôi không đọc được chữ nào vì tiếng Anh rất tệ. Tôi cực kỳ lo lắng và đã liên lạc với anh Hùng, chỉ 3 ngày sau, một bộ hồ sơ mới được gửi đến và lần này khác hẳn lần trước. Tôi đọc và góp ý ngay. Sau đó, chúng tôi có được một bộ hồ sơ thầu mà bất kỳ ai nhìn vào đều không thấy lỗi gì cả, bất kỳ ai nhìn những cam kết và thông số trong đó cũng phải gật đầu. Giờ đây, những người trước đây khuyên tôi không nên đồng hành cùng Viettel đều đã thừa nhận họ sai.

Một câu nói khiến tôi nhớ nhất là: "Việt Nam mà có viễn thông à? Chắc chắn là cô sẽ thua". Sở dĩ họ nói vậy vì bộ hồ sơ thầu có điều khoản cam kết là trong vòng 1 năm sẽ có 1.500 trạm BTS. Những người khác đều nói rằng bộ hồ sơ này thật "điên rồ". Song tất cả những người Movitel đều cố gắng và đã đạt được điều đó. Đến giờ, chúng tôi có hơn 2.000 trạm BTS và có mạng lưới cáp quang lớn nhất ở Mozambique (sau 2 năm triển khai hạ tầng và 1 năm kinh doanh).

Rất nhiều người dân Mozambique trước đây không có cơ hội sử dụng điện thoại di động, nhưng hiện nay khắp mọi nơi trên đất nước Mozambique đều có sóng và mở cơ hội cho mọi người được sử dụng điện thoại di động. Với những kết quả mà Viettel đạt được, những người trước đây không tin tưởng thì nay đều thừa nhận sự nỗ lực và những con số ban đầu đưa ra không hề vô căn cứ.

Từ khi Viettel tham gia vào thị trường viễn thông của Mozambique, thị trường này đã thay đổi như thế nào, thưa bà?

Trước khi có nhà mạng thứ ba là Movitel. Mozambique chỉ có khoảng 29% người dân được tiếp cận các dịch vụ viễn thông. Tới thời điểm hiện tại đã có hơn 40% người dân được sử dụng dịch vụ viễn thông. Có được kết quả này là nhờ Movitel đã phủ sóng các vùng sâu, vùng xa; 100% các huyện của Mozambique đều đã có sóng của Viettel. Chưa nhà mạng nào làm được điều đó. Viettel đã đóng góp 70% hạ tầng mạng lưới của đất nước Mozambique. Đáng chú ý là Mozambique có diện tích rộng lớn và các doanh nghiệp viễn thông khác phải mất 10 tới 15 năm để xây dựng hạ tầng, nhưng Movitel chỉ mất 1 năm để làm được việc đó.

Việc hợp tác với Viettel đã đem lại những gì cho Mozambique?

Mối quan hệ giữa Việt Nam và Mozambique không phải bắt đầu từ khi có Movitel, mà trước đây, khi hai đất nước đang ở vào thời kỳ chiến tranh thì chúng ta đã có mối quan hệ rất thân thiết. Trước khi có Movitel, đã có các chuyên gia về y tế, nông nghiệp, văn hóa của Việt Nam tới đây để giúp đỡ Mozambique. Chúng tôi đánh giá cao mối quan hệ của Việt Nam với Mozambique, cũng như của Vietel với các công ty đối tác. Điều đó không chỉ mang lợi ích về kinh tế mà còn có cả những yếu tố văn hóa, xã hội...

Nhưng đặc biệt hơn cả là sự có mặt của Movitel đã đem lại những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế - những bước tiến bền vững, bền vững ở đây là về mặt con người. Chính những người của Viettel đã đào tạo cho người Mozambique cách làm việc và cách tư duy không giống với các doanh nghiệp khác. Movitel đến đây cũng không phải 100% vì lợi ích kinh tế, họ chuyển giao công nghệ cho người Mozambique và bên cạnh đấy, họ có những chính sách xã hội thúc đẩy kinh tế của Mozambique, xóa đi khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.

Một ví dụ mà chúng tôi cảm thấy đặc biệt nhất là Movitel đảm bảo 100% giáo viên và học sinh ở các trường đại học có Internet miễn phí để dùng vô thời hạn, cam kết được đưa ra với 4.200 trường học. Những điều Movitel đã làm không chỉ vì lợi ích kinh tế, nó giúp cho đất nước Mozambique và Viettel cùng phát triển.

Chưa có con số cụ thể song những khác biệt mà chương trình Internet trường học này đưa ra đã tạo nên những bước tiến rõ rệt về cách tiếp nhận thông tin. Trước đây, các trường tiếp nhận công văn của Bộ, Sở phải ra bưu điện và có thể mất tới 30 ngày, nhưng hiện nay với kết nối Internet mà Movitel cung cấp thì ngay lập tức các trường có thể nhận được công văn. Mỗi trường, sau khi có đường Internet cũng cố gắng trang bị thêm máy tính cho học sinh tiếp cận nhiều hơn. Đó là khác biệt lớn nhất mà Movitel mang lại cho nền giáo dục Mozambique.

Cảm giác của bà thế nào khi Movitel đạt được giải thưởng đáng trân trọng của Frost & Sullivan - "Doanh nghiệp dẫn đầu về năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực di động"?

Tôi rất tự hào về giải thưởng này. Đây là lần thứ hai Movitel đạt giải thưởng quốc tế (gần 1 năm trước, Movitel cũng giành được giải thưởng: Doanh nghiệp có giải pháp tốt nhất giúp cải thiện viễn thông nông thôn Châu Phi của Tổ chức Africacom). Những giải thưởng đó đã khẳng định bước đường của Movitel là đúng đắn và đạt được thành công đáng ghi nhận - cả về cách làm, về hạ tầng và kinh doanh chúng tôi đều tự tin. Thêm một lần nữa, Movitel lại được thế giới công nhận về những đóng góp cho nền viễn thông của một đất nước Châu Phi.

Những điều này không chỉ mang đến lợi ích kinh tế, lợi nhuận cho doanh nghiệp mà cuộc sống của người dân ở khu vực nông thôn đã được cải thiện đáng kể. Chúng tôi đã có được cái nhìn bao quát toàn quốc gia và có những suy nghĩ dành cho nhân dân, cho những người nghèo; xóa dần khoảng cách giữa nông thôn và thành thị. Đó mới là điều quan trọng nhất.

Sau 2 năm hoạt động của Movitel, chúng tôi đã thu được rất nhiều bài học và những bài học này có thể áp dụng được cho công việc của tôi. Tôi cảm thấy tự hào và có trách nhiệm là phải học hỏi hơn nữa. Giờ đây, tôi không biết phải nói gì về cảm giác đó, thực sự là bất ngờ và tôi không biết phải diễn tả cảm xúc đó như thế nào. Frost & Sullivan là một doanh nghệp chuyên nghiên cứu về các doanh nghiệp khác, khi họ trao cho Movitel giải thưởng như vậy thì rất khách quan.

Cũng giống như giải thưởng đầu tiên, tới giải thưởng thứ hai tôi vẫn có cảm giác một lần nữa khẳng định mình đúng và những người khuyên tôi không nên chọn Viettel đã sai.

Movitel có dự định đầu tư ra ngoài Mozambique hay không thưa bà?

Đối với chúng tôi, Movitel giống như một con đường hay cây cầu bắc đến nước khác trong khu vực Châu Phi. Trong tương lai, chúng tôi cũng có kế hoạch vươn xa hơn, dự kiến là trong 5 năm tới. Tôi rất tin tưởng khi Movitel đã thành công ở 1 đất nước như Mozambique thì chắc chắn sẽ thành công ở các quốc gia láng giềng.

Sau thành công của Movitel, Chính phủ và người dân Mozambique nghĩ gì về những việc bà và Viettel đã làm?

Công việc của tôi cũng chính là công việc của Movitel và Viettel. Chính phủ và người dân Mozambique đánh giá rất tích cực về những gì chúng tôi đã làm được. Các vị lãnh đạo của cơ quan chính phủ thường xuyên đi công tác tại những nơi xa xôi, trước đây họ chưa từng có cơ hội dùng điện thoại tại đó. Hiện nay, ở tất cả mọi nơi, mọi vùng miền mà các đại diện chính phủ đi công tác, họ đều có thể sử dụng dịch vụ của Movitel. Điều này được đánh giá rất cao.

Xin cảm ơn bà!

Theo Ictnews.vn