Kiểm tra hàng nhập khẩu ở sân bay Tân Sơn Nhất. (NLĐ)

Thông quan điện tử có lợi cho cả hai phía, hải quan và doanh nghiệp (DN), như giảm bớt lao động, giảm chi phí do thời gian thông quan nhanh. Trung bình một lô hàng thông quan đối với luồng xanh chỉ mất 5 phút đến 10 phút, luồng vàng từ 20 phút đến 30 phút, luồng đỏ thì phụ thuộc vào việc kiểm tra thực tế ở các cửa khẩu, như đối với TP.HCM cũng chỉ mất từ 1 giờ đến 2 giờ. So với cách làm thủ tục thủ công phổ biến như hiện nay của ngành hải quan, theo như một cán bộ của hải quan TP.HCM nhận xét, giảm tới trên 70% thời gian.

Vậy đâu là nguyên nhân khiến ít DN tham gia? Ngay cả những đơn vị được chọn tham gia thông quan điện tử cũng chưa thật sự mặn mà. Như ở Hải quan TP.HCM, mặc dù số lượng DN được chọn thông quan điện tử là 112 DN nhưng đến nay thực tế chỉ có 90 DN tham gia. Ông Đỗ Hữu Toàn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan điện tử, Cục Hải quan TP.HCM, giải thích: Do thời gian qua chỉ làm thí điểm đối với loại hình hàng hóa XNK kinh doanh, chứ chưa áp dụng làm thủ tục cho loại hình khác, như gia công xuất khẩu chẳng hạn, vì phần mềm của chương trình hải quan điện tử chưa cho phép triển khai rộng rãi các lĩnh vực. Một cán bộ giao nhận của công ty xăng dầu cho biết: Chúng tôi đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn để được tham gia thông quan điện tử ngay từ đầu, song tới nay vẫn chưa thể tham gia vì chương trình thủ tục hải quan điện tử không có phần thủ tục cho loại hình tạm nhập tái xuất.

Thực tế này dẫn đến tình trạng nếu hàng của DN bị phân luồng vàng hoặc đỏ buộc DN phải mang hồ sơ lên cho hải quan đối chiếu và mất thời gian chẳng kém gì đi làm thủ công tại các cửa khẩu. Chưa kể lỗi hệ thống mạng vẫn xảy ra, đường truyền thường xuyên bị nghẽn, bị ngắt, do vậy một số trường hợp phải chuyển sang làm thủ công...

Triển khai đại trà, hẳn còn lâu?!

Ngành hải quan đang quyết tâm khắc phục những nhược điểm của hải quan điện tử để đến quý II năm nay mở rộng làm thủ tục cho các loại hình ở Hải Phòng và TP.HCM. Cuối năm nay sẽ mở rộng loại hình thông quan điện tử đến các cục hải quan trên cả nước. Những việc cấp bách phải làm là đấu thầu và triển khai hệ thống thông quan điện tử giai đoạn 2, ban hành các văn bản pháp lý làm cơ sở để triển khai thí điểm mở rộng cho các loại hình hàng hóa XNK. Phối hợp với bộ, ngành mã hóa theo danh mục HS với những mặt hàng thuộc diện quản lý chuyên ngành, việc này có tác dụng quan trọng giúp hệ thống xử lý tự động của hải quan điện tử mà có nó thì thông quan mới nhanh chóng được... Xem ra mục tiêu đến cuối năm nay, việc triển khai hải quan điện tử rộng khắp trên cả nước còn quá nhiều việc phải làm để có hiệu quả thiết thực hơn là... chạy đua theo số lượng.

Theo NLD