Đó là một trong những định hướng chính vừa được ông Tạ Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc KBNN công bố tại Hội nghị sơ kết Công tác tổ chức phối hợp thu NSNN giữa KBNN - Tổng cục Thuế - Tổng cục Hải quan và các ngân hàng thương mại (NHTM) vừa diễn ra sáng nay, 11/1/2010, tại Hà Nội.

Vướng mắc cũ

Ông Tạ Anh Tuấn cho biết thời gian qua, công tác tổ chức thu NSNN đã bộc lộ một số hạn chế.

Đơn cử giữa các cơ quan, đơn vị tham gia công tác tổ chức thu NSNN chưa có sự phối hợp tốt trong ứng dụng CNTT, chưa xây dựng cơ sở dữ liệu hoàn chỉnh về thu NSNN dùng chung trong ngành tài chính, nên việc trao đổi, đối chiếu thông tin về thu NSNN giữa KBNN, các cơ quan thu và ngân hàng thường bị chậm; số liệu thu NSNN giữa các cơ quan, đơn vị đôi khi bị thiếu, không chính xác và thống nhất; khối lượng nhập liệu lớn nên có hiện tượng trùng lặp (KBNN phải nhập lại chứng từ thu NSNN từ ngân hàng; các cơ quan thu phải nhập lại chứng từ thu NSNN từ KBNN).

Thông tin trên các chứng từ thu NSNN do ngân hàng chuyển đến KBNN thường bị thiếu hoặc sai, gây khó khăn cho công tác hạch toán thu NSNN của KBNN và công tác theo dõi tình hình thu nộp của cơ quan thuế, hải quan…

Việc tổ chức thu NSNN trực tiếp bằng tiền mặt đã bộc lộ một số hạn chế như hình thức thanh toán lạc hậu, không an toàn, chi phí thực hiện cao (đã có địa phương số tiền thuế thu được không đủ để trả lương cho đội ngũ cán bộ thuế - PV) và gây áp lực lớn đối với tất cả các đơn vị liên quan (KBNN, Hải quan, Thuế…)

Theo báo cáo của các KBNN địa phương thì các đơn vị trong ngành Tài chính đã triển khai thí điểm công tác phối hợp thu NSNN tại các địa bàn như: tại Hải Phòng và Bà Rịa – Vũng Tàu (triển khai trên toàn địa bàn, riêng Hải Phòng đã triển khai thí điểm thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể qua thẻ ATM tại quận Ngô Quyền); tại Hà Nội (triển khai ở 11 quận, huyện thuộc địa bàn Hà Nội cũ); tại TP.HCM (triển khai ở 10 quận, huyện…); tại Hải Dương, Khánh Hoà, Đà Nẵng… (triển khai ở một số huyện). Theo đánh giá sơ bộ của các địa phương thì cơ bản chứng từ thu NSNN phát sinh tại các NHTM đã được chuyển về KBNN dưới dạng chứng từ điện tử. Tại một số địa bàn đã tổ chức phối hợp thu toàn diện, kể cả trao đổi thông tin và uỷ nhiệm thu (như 5 quận tại Hải Phòng, Phòng Giao dịch KBNN Hải Dương, các đơn vị đã triển khai tại Hà Nội, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đà Nẵng…) thì 80 – 90% số thu bằng tiền mặt trước đây nộp tại KBNN, nay đã được nộp tại các NHTM.

Quy trình mới

Nhận thức rõ những bất cập nêu trên, Bộ Tài chính đã quyết định triển khai quy trình tổ chức phối hợp thu NSNN nhằm đảm bảo thuận lợi tối đa cho người nộp NSNN, đồng thời hỗ trợ các cơ quan KBNN, Thuế, Hải quan trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và tập trung nguồn thu của NSNN.

Theo quy trình này, Cục Tin học & Thống kê tài chính (Bộ Tài chính) chịu trách nhiệm xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung cho các ngành liên quan để thực hiện kết nối và trao đổi thông tin, dữ liệu.

Các cơ quan thu (Thuế, Hải quan) chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời dữ liệu về số phải nộp NSNN cho KBNN và NHTM để đối chiếu, theo dõi tình hình thu nộp và đôn đốc đối tượng nộp.

KBNN thực hiện thu trên cơ sở số phải thu NSNN từ cơ quan thu chuyển sang; định kỳ tổng hợp và truyền toàn bộ dữ liệu về số đã thu NSNN cho các cơ quan thu và tài chính. Thực hiện hạch toán thu NSNN và phân chia các khoản thu NSNN cho từng cấp ngân sách theo chế độ quy định.

Các NHTM (Vietinbank, BIDV, Agribank) thực hiện thu trên cơ sở số phải thu NSNN từ cơ quan thu hoặc KBNN chuyển sang, hàng ngày, các NHTM tổng hợp số đã thu NSNN trong toàn hệ thống, truyền cho KBNN để hạch toán (ngoài ra, các NHTM còn truyền ngay khi có phát sinh thu NSNN cho cơ quan Hải quan để làm căn cứ thông quan hàng hoá cho các đơn vị xuất nhập khẩu).

Điểm đáng lưu ý nhất trong quy trình mới này là người nộp tiền chỉ cần lập bảng kê nộp thuế với các chỉ tiêu tương đối đơn giản và đến KBNN hoặc NHTM để làm thủ tục nộp NSNN. KBNN hoặc NHTM sẽ căn cứ bảng kê nộp thuế để nhập một số thông tin vào chương trình thu NSNN, làm thủ tục thu tiền và in giấy nộp tiền từ chương trình gửi người nộp.

Và những hiệu quả bước đầu

Như vừa nêu trên, quy trình thu nộp NSNN đã được cải tiến theo hướng đơn giản, đem lại lợi ích cho cả đối tượng nộp NSNN và các cơ quan thu NSNN.

Dễ nhận thấy nhất là quy trình mới đã giảm thiểu thời gian và thủ tục nộp tiền cho các đối tượng nộp NSNN. Không gian và thời gian thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN được mở rộng hơn trước (người nộp có thể thực hiện nộp tiền tại nhiều địa điểm khác nhau, hoặc trụ sở KBNN hoặc chi nhánh, điểm giao dịch của NHTM; có thể nộp tiền ngoài giờ hành chính, thậm chí ngày thứ 7).

“Thời gian chờ đợi để mỗi người nộp thuế làm thủ tục nộp tiền đã giảm từ khoảng 30 phút trước kia xuống chỉ còn khoảng 5 – 7 phút”, ông Tạ Anh Tuấn phấn khởi nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, do dữ liệu về thu NSNN được thống nhất và đối chiếu kịp thời giữa các cơ quan KBNN - Thuế - Hải quan – NHTM - người nộp thuế nên đã khắc phục cơ bản tình trạng chứng từ thiếu hoặc sai thông tin. Qua đó, giúp các cơ quan thu theo dõi sát tình trạng thu, nộp (tính thuế, đốc thuế….) và hạch toán thu NSNN được nhanh chóng, chính xác.

Đặc biệt, với nguyên tắc “dữ liệu được nhập ở một nơi và sử dụng ở nhiều nơi”, cụ thể, dữ liệu về số phải thu NSNN sẽ được các cơ quan thu truyền sang KBNN và các NHTM, ngược lại, dữ liệu về số đã thu NSNN sẽ được KBNN hoặc các NHTM truyền cho các cơ quan thu, quy trình mới đã giảm thiểu thời gian và khối lượng nhập liệu tại các đơn vị, cơ quan có liên quan, từng bước giảm bớt áp lực về biên chế và kinh phí cho các đơn vị.

Một hiệu quả đặc biệt quan trọng khác nữa là việc phối hợp thu NSNN đã thúc đẩy xu hướng kết nối, trao đổi thông tin, dữ liệu điện tử giữa các cơ quan, đơn vị thay cho phương thức luân chuyển, trao đổi thông tin thông qua chứng từ giấy như trước đây, để từng bước hình thành một hệ thống thông tin tài chính tích hợp, trong đó,  lấy Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) là trung tâm và có giao diện với các hệ thống khác như hệ thống quản lý thuế, hải quan, quản lý nợ… Qua đó đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hoá công tác quản lý tài chính – ngân sách và xây dựng Chính phủ điện tử.

Ngoài ra, việc tổ chức phối hợp thu NSNN còn nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thực hiện chủ trương của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt trong khu vực công nói riêng và trong nền kinh tế nói chung. “Việc thu nộp NSNN đã được phát triển hiện đại hơn trước – các đối tượng nộp NSNN đã có thể nộp trực tiếp vào tài khoản của KBNN tại ngân hàng, tiến tới toàn bộ các khoản thu NSNN đều được nộp bằng chuyển khoản qua ngân hàng”, ông Tạ Anh Tuấn chia sẻ thêm.

Theo Taichinhdientu.vn